MEDYANIN HALLERİ...Özel haber çalımı nasıl faule dönüştü?

Bugün tekellerin giderek basın alanına hâkim olmasıyla, etik kurallar da geriye atıldı. Özel haber için rekabet, rakibine dirsek atmaya döndü. Yani çalım, faule dönüştü. Biz de bugün bu konuya düdük çalacağız.

Yayınlanma: 28 Nisan 2025, 11:44 Güncellenme: 28 Nisan 2025, 15:36

A⁺ A^-

NADİR TEMELOĞLU

Gazeteciliğin en keyifli yönü özel haber üretmektir.
Muhabirlerin birbirine “haber atlatma” çabası, medyanın kıran kırana rekabetidir.
Ama gazetecilik, ekonomi gibi işlemez. Piyasadaki gibi rakibini ezmeye çalışmaz. Rekatbetçidir ama belirlenen etik kurallarına uyarak yapılır. Gazetecilik, erdemli olmayı da getirir.
Fakat bugün tekellerin giderek basın alanına hâkim olmasıyla, etik kurallar da geriye atıldı. Özel haber için rekabet, rakibine dirsek atmaya döndü. Yani çalım, faule dönüştü. Biz de bugün bu konuya düdük çalacağız.

GELECEĞİN GAZETECİLERİNE
BÖYLE BİR ‘VASİYET’ BIRAKMAYALIM

Tarih: 20 Nisan 2025. Aydınlık gazetesinin sürmanşetine göz atanlar, Kaan Arslan imzalı şöyle bir haber görecek: “Yeni vasiyeti ortaya çıktı”. Konu FETÖ lideri Gülen’in vasiyeti. Arkadaşımız dokuz sayfalık vasiyetin FETÖ’yü birbirine düşürdüğünü anlatıyor. Ayrıntılarına okurumuz bakabilir. Bu haberi internet sitemiz olan aydinlik.com.tr’de 19 Nisan 2025 günü saat 23.36’da girdik.
Takvim gazetesi, birkaç haberdir bunu kendilerinin duyurduklarını söylüyor. Önceki gün (27 Nisan) şöyle bir haber girdiler sitelerine: “9 sayfalık miras mektubuna TAKVİM ulaşmıştı! Cevdet Türkyolu mirasa çöktü FETÖ'de iç kaos alevlendi: Teröristbaşı Fetullah Gülen'in vasiyetine iptal davası!” Takvim bu haberleri yazılı gazetelerinin birinci sayfasından duyurmadı. İlk acaba onlar mı yaptı diye yine eskiyi aradık. 20 Nisan tarihli bir haber karşımıza çıkıyor: “Herkes vasiyeti yazdı, TAKVİM 9 sayfalık miras mektubuna ulaştı! FETO'yu önce kaçırdılar sonra imzalattılar: Başrolde Uzun Cevdet” Saat 13.28’de girilmiş.
Sabah gazetesi de bu konuya 27 Nisan’da değindi. Haber Halit Turan imzalı. Başlığı, “FETÖ elebaşı Fetullah Gülen’in vasiyetine iptal davası! FETÖ'cüler birbirine girdi”
Türkiye’ye yönelik tehdidin en önemli ayaklarından olan FETÖ’ye karşı haberler konusunda yarışmak anlamlı ve güzel. Fakat bunu yaparken, hak yememek, özel haber damgası ve imza atarken hassas davranmak gerekiyor.
Anadolu Ajansı da 25 Nisan’da servis etti haberi.
Üniversitelerimizde okuyan, gazetelere stajyer olarak gelen pek çok gazeteci adayı var.
Biz onlara böyle yanlışları miras bırakmayalım.

SİTELERİN ‘KAYNAK’ SORUNU

Bir uyarımız da internet sitelerine. Maalesef Aydınlık olarak bu durumla çok karşılaşıyoruz.
Haberimiz alıp kopyalıyorlar. Burada aslında hiç sorun yok. Haberlerimizin yayılması bize mutluluk verir. Fakat başına “Aydınlık’ın haberine göre” diye yazmak zor olmasa gerek. Çoğu haberimiz maalesef sitelerde imzasız, kaynaksız gösteriliyor. Bu durumdan eminiz çoğu gazeteci de muzdariptir.
Basının içine düştüğü zor günlerde, yalanın ve psikolojik savaşın çok güçlü yürütüldüğü zamanlarda basın etiğine sarılmak hepimizi koruyacak yol ve yöntem.
Bu konuda muhabirinden editörüne, haber müdüründen genel yayın yönetmenine herkesin titiz davranması gerekiyor.
Temiz gazetecilik için herkesi göreve çağırıyoruz.

***

New York Times, İsrail için de İmamoğlu için de kaygılı

MELİH ALTINOK-SABAH

ABD'deki woke'çuların Sözcü'sü New York Times dün, batı ittifakının bölgede güç kazanan Türkiye'ye parmak sallamamasından yakınıyordu.
Sahibi Yahudi iş adamları olan gazetenin İsrail için kaygılanması, anlaşılır.
Türkiye'nin Suriye'de ve Doğu Akdeniz'de nüfuz alanını genişletmesini İsrail'in güvenliğine tehdit olduğunu belirterek ABD'yi, AB'yi göreve çağırdıklarına ilk kez şahit olmuyoruz.
Ancak editoryal imzalı analizde yolsuzluk soruşturmasından tutuklu olan İmamoğlu'na da genişçe yer ayrılması kayda değer.
Zira gazete, Türkiye'ye karşı daha agresif olma çağrısı yaptığı batılı devletlere ve İsrail'e, İmamoğlu hakkındaki soruşturmanın ardından CHP'nin sokakları karıştırmayı amaçlayan eylemlerini işaret ediyor. "Neden gıkınız çıkmıyor" diye sitem ediyor.
İmamoğlu'nın neden desteklenmesi gerektiğini ise şu tarifle anlatıyor:
"Görev süresince dış ilişkilerdeki tutumu ılımlı oldu; 7 Ekim 2023'teki terörist saldırıları nedeniyle HAMAS'ı kınadı ve o zamandan beri İsrail'i Gazze'ye yaptığı saldırı nedeniyle eleştirmedi. Buna karşın Erdoğan, HAMAS'ı bir kurtuluş grubu olarak övdü ve İsrail'in yok edilmesi çağrısında bulundu."
Evet, İmamoğlu'ndan daha kullanışlısını bulamayacakları kesin ama artık karşılarında dış operasyonlara karşı daha korunaklı bir Türkiye var.
2013 ve 2016'daki girişimlerde sabotaj ve kışkırtma yapan devlet aygıtı içerisinde devşirmeler tasfiye edildi.
İçine sızmış yabancı unsurlardan arınan TSK ve tüm güvenlik bürokrasisi de Ankara'nın sınır ötesi perspketifine kanalize olmuş durumda. New York Times'a "Tehlikenin farkında mısınız" analizleri yazdıracak başarılı işlerin altına imza atıyorlar.
Kemer sıkan Trump'ın USAİD'nin musluklarını kapatmasıyla da New York Times'ın penceresinden Türkiye'yi anlatan foncu medyanın ateşi söndü. Manipülasyonları sınırlı kalıyor.
Yanisi, geçti o günler cancağızım.

***

Fetullahçılar boş durmuyor

AYDIN ÜNSAL-YENİ ŞAFAK

İki hususa özellikle dikkat edilmeli: Birincisi, Fetullahçıların Türkiye içinde, CHP’yi veya içerdeki aparatlarını kullanarak bu kadar kolay operasyon yapabilmelerinin önüne geçilmeli. Ekonomiyi etkileyen, gündemi meşgul eden bu tür iddia ve iftiralar tuzaktır ve iktidar bu tuzağa düşmekten özenle kaçınmalı.
İkincisi, İktidar cenahında, Fetullahçıların iddia ve iftiralarına, işlerine geldiği için sarılan ya da sessiz kalanlar var. “Düşmanımın düşmanı dostumdur” denklemi böyle kaotik zamanlarda devreye girebiliyor ve herkes kendi şahsi hesabını görmeye yelteniyor. Rakibi yıpranacak ya da tasfiye edilecek de kendisine yer açılacak diye ellerini ovuşturan, tıpkı Fetullahçılar gibi sinsice ve namertçe pusuda bekleyenler olabiliyor.
AK Parti’de epeyce bir süredir “ortak bir söylem ve üslup” sorunu var; kriz ortamlarında kimse konuşmuyor, konuştukları zaman ise kendi şahsi ajandalarıyla konuşuyorlar. Bu sessizliği gidermek, yapılan algı operasyonlarını erkenden durdurmak, topluma, gençlere umut aşılamak, için ortak bir söylem ve üslubu partiye yeniden hâkim kılmak her zamankinden daha elzem görünüyor.