Prof. Dr. Doğan Perinçek: Santorini patladığında etkisi Mısır’a ulaştı

Yer Bilimleri Profesörü Doğan Perinçek, Santorini Adası dolayındaki depremlere ilişkin olarak, “derinlerde volkanik aktivitenin giderek gücünü artırdığına” dikkat çekti. 28 Ocak 2025 tarihinden itibaren yoğunlaşmaya başlayan depremlerin büyüklüğü ise ilk kez dün 5’i geçti, sayısı da 400’ü aştı.

Santorini’de patlama işareti olup olmadığı konusunda daha önce “az bir olasılık” değerlendirmesinde bulunan Perinçek, dün Aydınlık’a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Sabah itibarıyla son 24 saatte 154 deprem oldu. Sekiz deprem 1 ila 2,5 km derinlikte. Depremlerin beş tanesinin büyüklüğü 5’ten yüksek. Depremlerin büyüklüğü artıyor. Aynı zamanda sığ depremler oluyor. Bunun anlamı, volkan aktivitesinin yüzeye yaklaştığının işareti olabilir.”

YUNANİSTAN ALARMDA

Ege Denizi’nde Santorini Adası dolayındaki volkanik kaynaklı depremlerin sayısının son günlerde yoğunlaşması ve deprem derinliğinin giderek azalması, volkanik patlama endişelerini artırdı. Yunanistan Hükûmeti alarma geçti.

AFAD, gelişmeleri yakından izlediklerini bildirdi, vatandaşları dezenformasyon içerikli paylaşımlara itibar etmemeleri konusunda uyardı. AFAD, 2011-2012 yılları biçiminde tarih vererek aynı bölgede benzer bir yoğun sismik aktivite olduğunu, 14 ay boyunca süren bu aktivitenin herhangi bir volkanik hareketliliğe yol açmadığını belirterek sükûnete davet etti.

TEKRAR PATLARSA İZİ NASIL ETKİLER?

Perinçek, “Santorini tekrar patlarsa ne olur?” sorusunu şöyle yanıtladı:

“Tsunami yaşarız ve bundan Ege kıyılarımız etkilenir. Patlama sırasında gökyüzüne yayılacak küller sorun yaratabilir. Patlama sırasında büyük depremler olur, Muğla ve Aydın kıyılarındaki yerleşimler etkilenir.”

Doğan Perinçek, 2012 Ocak ayında Santorini dolayında meydana gelen depremlerin toplam sayısının sadece 29 olduğunu, depremlerin çoğunun 10 ile 40 km derinlikte meydana geldiğini vurguladı ve ekledi: “Bugün yaşadığımız yaklaşık 450 depremin yüzde 85’i, 1 ile 10 km derinlikler arasında gerçekleşmiş. Bu çok önemli bir fark.”

Prof. Dr. Doğan Perinçek, “İş ciddiye doğru gidiyor. Umarım korkulan olmaz. Patlama hâlâ ihtimal içinde.” dedi.

MİOAN MEDENİYETİNİN SONUNU GETİRMİŞTİ

Perinçek, günümüzden 3500-3600 yıl önce Santorini Adası dolayında çok büyük bir volkanik patlama olduğunu belirtti ve şöyle sürdürdü: “Tsunami dalgaları Mısır’ın İskenderiye kentine, kuzeyde Saroz Körfezi’ne kadar ulaştı. Bu patlama Mioan medeniyetinin sonunu getirdi. Volkanik patlama sonrası oluşan tsunami dalgaları tüm Ege Denizini ve kıyılarını etkiledi. Tsunami dalgaları Mısır'ın İskenderiye sahillerinde ve Akdeniz kıyılarındaki birçok kentte yıkıma neden oldu. Volkandan çıkan küller Ege Bölgesindeki kentlerin üstüne yağdı. Volkan patlaması sonucu Ege Denizine saçılan pomza taşları su üstünde yüzerek kuzey Ege ve Mısır kıyılarına kadar ulaştı.”

POMZA TAŞLARINI YAPAN LAVLARDAKİ GAZLAR

Prof. Dr. Perinçek, “Söz konusu pomza taşlarını Yeniköy kuzeyinde, Geyikli kıyılarında ve Saroz Körfezi’nde bulduk ve topladık. Gökçeada Bademli Höyüğü’nde Santorini patlamasının küllerini bulduk. Bütün Ege kıyılarında bu taşlardan olabilir.” dedi.

Volkanlar lav dışında kül, volkanik kökenli kaya parçaları ve pomza üretiyor. ‘pomza taşı’ adı verilen taşlardaki boşluklar, volkandan çıkan lav içinde bol miktarda bulunan gaz nedeniyle oluşuyor. Pomza taşları hafif oldukları için su üstünde yüzebiliyor ve çok uzak noktalara ulaşabiliyor.

Ankara Üniversitesinin 2009-2019 yılları arasında yaptığı arkeolojik kazılarda, Santorini Adası’ndaki yanardağ patlaması ile havaya yayılan volkanik küllerin izleri, 227 kilometre uzaklıktaki Çeşme- Bağlararası’nda bulundu. O kazılara bizzat katılan Perinçek, “Bu bulgular, patlamanın sanılanın çok ötesinde, çok daha güçlü bir doğa olayı olduğunu ortaya koydu. Oradan aldığım kablodan C14 yaşı alarak Santorini tsunamisini yaşça da doğruladık.” dedi.