Şam Golan’da Rus askeri istiyor

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın geçen hafta Moskova’ya yaptığı ziyaret, bölgede yeni askerî ve diplomatik tartışmaları beraberinde getirdi. Ziyaretin ardından Arap basınında yer alan haber ve analizlerde, Şara’nın Rusya’dan Golan Tepeleri çevresinde “daha görünür bir rol üstlenmesini” istediği ileri sürüldü. Şarku’l Avsat’ın haberine göre, Şara’nın Moskova temaslarının hemen ardından, Rus güçlerinin ülkenin güneyindeki Kuneytra iline konuşlandırılması olasılığı gündeme geldi. Gazeteye konuşan Suriyeli analistler, bu adımın 1974’te imzalanan Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması çerçevesinde değerlendirilebileceğini belirtti. Kuneytralı siyasi analist Canblat Şekay, “Rus güçlerinin varlığı her iki taraf için de güven artırıcı bir unsur olabilir, ancak İsrail bu bölgede kontrolü elinde tutuyor.” değerlendirmesinde bulundu. Suriyeli eski yetkili Muhammed Tahan ise İsrail’in Golan hattında fiilî yönetici konumunda olduğunu vurguladı. Tahan, “Rusya’nın 2019’da Kuneytra çevresinde kurduğu iki küçük üs sembolik düzeyde kaldı. Suriye Ordusu’nun çekilmesiyle İsrail artık bölgedeki her şeye müdahale ediyor.” dedi.

‘RUSYA-ŞAM HATTINDA STRATEJİK ZORUNLULUK’

Arap medyasında yer alan analizlerde, Şara’nın Moskova ziyareti, Şam’daki yeni yönetim ile Rusya arasındaki ilişkilerin “zorunlu stratejik ortaklık” çerçevesinde yeniden tanımlandığı bir dönem olarak değerlendirildi. Bazı yorumlarda, Suriye’nin Rusya için Akdeniz’e açılan “tek kapı” konumunda olduğu ve Hmeymim ile Tartus’taki üslerin Moskova açısından hayati önem taşıdığı belirtildi. Rusya’nın, kıyı bölgesindeki güvenlik krizlerinde “geçici hükûmetle” koordinasyon içinde devriyeler yürüttüğüne dikkat çekildi.

Aynı kaynaklar, Batı’nın Şara yönetimine destek vermemesi nedeniyle Şam’ın Moskova’ya yöneldiğini, Rusya’nın da Suriye’deki nüfuzunu koruma kararlılığını sürdürdüğünü aktardı. Analizlerde, “Suriye Ordusu’nun silah sistemlerinin tamamına yakını Rus menşeli. Dolayısıyla Şam, Rusya’sız bir yeniden yapılanma süreci yürütemez.” ifadeleri kullanıldı.

GOLAN İDDİASI

Bölgesel medya organlarının aktardığı iddialara göre, Şara, Putin ile yaptığı görüşmede Rusya’nın Golan Tepeleri çevresinde “güvenlik ve denge unsuru” olarak daha görünür bir askerî rol üstlenmesini önerdi. Bazı Arap haber siteleri, bu talebin “bölgedeki istikrarın sağlanması” gerekçesiyle dile getirildiğini yazdı.

Kremlin kaynakları ise görüşmede Golan’a yönelik herhangi bir yeni askerî planlamanın ele alınmadığını bildirdi. Rusya’nın, hâlihazırda Suriye’nin çeşitli bölgelerinde askerî üs bulundurduğu, ancak Golan hattına kalıcı bir konuşlanma iddiasının resmî kanallarca doğrulanmadığı ifade edildi.

Arap basınına konuşan diplomatik uzmanlar, Şara-Putin görüşmesini “karşılıklı bağımlılığın yeni evresi” olarak yorumluyor. Şara yönetimi, Rusya’yı hem askerî destek hem uluslararası meşruiyet kaynağı olarak görürken; Moskova da Akdeniz’deki son stratejik erişimini korumak için Şam’la ilişkilerini güçlendirmeyi sürdürüyor.

Arap basınına göre Şara’nın Moskova ziyareti, Suriye-Rusya hattındaki güvenlik işbirliğinin derinleşmesi ve güney cephesinde Rus etkisinin yeniden hissedilmesi açısından dönüm noktası niteliğinde değerlendiriliyor.