Ukrayna'daki Tatarlar Kiev'in hedefinde... 4 günde 4 gizli belge: Kiev'in Türkiye'den Avrupa misyonlarına istihbarat marifetleri – 2

Aydınlık'ın ulaştığı dört gizli Ukrayna belgesinden ilki, cuma günü yayımlanmış, Ukrayna Güvenlik Servisi'nin (SBU), İstanbul, Ankara ve İzmir'deki diasporada “ajanlık pozisyonları” kurduğunu, karşı istihbarat faaliyeti yürüttüğünü ortaya koymuştu.

Belgelerin tamamı SBU'nun Mikolaiv (Nikolayev) Bölge Müdürlüğü tarafından hazırlanmış durumda. Yazışmalarda, istihbarat operasyonlarında öne çıkan subayların ödüllendirilmesi talep ediliyor. Subayların eğitim geçmişleri, nitelikleri ve başarı gerekçeleri belgelerde ayrınıtılı şekilde yer alıyor.

BELGE 2: UKRAYNA'DAKİ TATARLAR KİEV'İN HEDEFİNDE

Tarafımıza ulaşan dört gizli Ukrayna belgesinden ikincisi, Kırım Tatar toplumu üzerinden yürütülen istihbarat faaliyetlerini ve Türkiye bağlantısını gözler önüne seriyor.

2024 Mart ayı tarihli belgede adı geçen subay, Yarbay Vitaliy Viktoroviç Tanasiyçuk, Ukrayna Güvenlik Servisi'nin (SBU) Mikolaiv (Nikolayev) bölgesindeki Ulusal Devlet Güvenliği Ana Departmanı'nda görev yapıyor. Resmi yazışmaya göre Yarbay Tanasiyçuk’un liderliğinde, Kırım Tatar toplumu içindeki etnik faktör üzerinden Ukrayna’daki “toplumsal ve siyasi istikrarı bozma girişimlerine karşı” önlemler alınmış.

SUBAYIN NİTELİKLERİ

1990 doğumlu olan Yarbay, 2013 yılında Ukrayna Ulusal İçişleri Akademisi’nden, 2018’de ise SBU'ya bağlı Kriz ve Güvenlik Koleji’nden mezun olmuş. 2016 yılında mevcut görevine atanmış.

SBU’nun Mikolaiv Bölge Yöneticisi Tümgeneral Dmitro Nevedrov imzasını taşıyan yazışmada, Tanasiyçuk'u bu operasyona uygun kılan bazı özellikleri “Verilen görevleri başarıyla yerine getirebilen, kendini geliştirmiş, risk almaktan çekinmeyen, ekibini yönlendirme kabiliyeti yüksek profesyonel bir uzman ve yönetici” olarak tanımlanıyor. Ekip içindeki saygınlığına, çatışmaları çözme yeteneğine ve “Ukrayna halkına olan sadakatine” vurgu yapılıyor.

DÜZMECE YAPI

Belgelerde en dikkat çekici ayrıntı ise operasyon kapsamında Mikolaiv bölgesinde, “Ülkeyi Besliyoruz. Ukrayna Kırımı'nın Tadı” adlı “sözde hayırseverlik girişimi” için Kırım Tatar Meclisi (Medjlis)'nden bir “aktivist”in işe alınması. “Aktivist” ifadesiyle muhtemelen Tatar bir toplum lideri veya sivil önder kastediliyor. Herhalükarda bu kişinin, her ne kadar düzmece de olsa “hayırsever” bir yapının çatısı altında işe alınması, onun hem sivil hem de politik yönü olan biri olduğunu düşündürüyor.

BATILI SÖYLEM SETİNE RAĞMEN

Tanasiyçuk'un görevi sırasında SBU DEND birimiyle Kırım Tatar Kaynak Merkezi (KTYM) çevresine sızdığı belirtiliyor. KTYM'nin kamuya açık açıklamalarında, Kırım'ın Rusya Federasyonu'na bağlanmasını “işgal” olarak tanımladığı, Rusya'ya karşı "insan hakları, özgürlük, siyasi tutuklular" gibi Batılı söylem setini sık sık tekrar ettiği görülüyor. Merkezin bu açıklamaları, teoride Ukrayna’nın resmî pozisyonuyla örtüşse de Kiev yönetimi KTYM’nin dış destek alarak kendi inisiyatif alanını genişletmesinden rahatsız görünüyor.

TÜRK KURULUŞLARA 'AYRILIKÇILIK' SUÇLAMASI

Bu noktadan sonra belgede daha dikkat çekici bir ayrıntı yer alıyor. Ukrayna’daki Kırım Tatar toplumu arasında “özerklik ve ayrılıkçılık fikirlerinin yayıldığı”, bu faaliyetlerin ise “Türk hükümet kuruluşlarının desteğiyle” yürütüldüğü iddia ediliyor. Yarbay Tanasiyçuk'un Kırım Tatar çevrelerine sızması sayesinde söz konusu “yasa dışı faaliyetlerin zamanında ortaya çıkarıldığı” belirtiliyor.

Burada kastedilen “Türk hükümet kuruluşları”nın ise Kırım Tatar topluluklarıyla bağlarını koruyan çeşitli sivil toplum kurumları ve dernekler olduğu tahmin ediliyor. Bu yapıların Türkiye’den maddi ve manevi destek aldığı, Tatarların Türkiye ve Türk dünyası ile olan kültürel bağlarının kopmaması için çalıştığı biliniyor. Rusya karşıtı propaganda yapan Kırım Tatarlarının dahi kimliklerini koruma çabaları, Ukrayna içinde siyasi bir meseleye dönüşüyor.

ÖDÜLLENDİRME

Yazışmada, SBU’nun Mikolaiv Bölge Yöneticisi Tuğgeneral Nevedrov, Yarbay Tanasiyçuk’un bu operasyonlar kapsamında “Kusursuz Hizmet” (Za bezdogannu službu) madalyasına layık görülmesini talep ediyor.

RİSK ALANI

Sızdırılan belgeden Kiev yönetiminin, Kırım Tatarlarına yönelik bu destek mekanizmalarını potansiyel bir risk olarak gördüğü anlaşılıyor. Türkiye kaynaklı sivil toplum faaliyetlerinin, Ukrayna yönetimi tarafından “ayrılıkçı fikirlerin” zemin bulabileceği bir alan olarak değerlendirildiği dikkat çekiyor.

Üstelik tüm bunlar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Kırım’ı Ukrayna’nın ayrılmaz parçası olarak tanımlayan açıklamalarına rağmen yaşanıyor.

ARKASI YARIN

Önümüzdeki iki gün yayımlayacağımız belgelerde yine Mikolaiv bölgesi öne çıkıyor. Sovyet döneminde Nikolayev olarak bilinen Mikolaiv, Odessa'nın ardından Ukrayna'nın Karadeniz'e açılan ikinci büyük limanı olmasının yanı sıra Avrupa diplomatik misyonları ve stratejik nükleer altyapısıyla Kiev için hayati önemde. Aynı nedenlerle bölge, istihbarat savaşlarının da merkezlerinden biri.

Yarın yayımlayacağımız üçüncü belge, Ukrayna'nın Güney Nükleer Santrali'nde yaşanan teknik arızanın nasıl örtbas edildiğini ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) raporlarının manipüle edilerek denetimin nasıl aşıldığını gözler önüne seriyor.

Aynı senaryo: Sızma, fişleme ve Türk kurumları

Aydınlık'ın 13 Mayıs 2023 tarihli sızıntı belgeleri de bugün yayımladığımız yazışmaya oldukça benzer bir tabloyu ortaya koymuştu. Altı gizli resmi belge, Kiev’in sadece Rusya yanlısı değil, Batı destekli Kırım Tatar Milli Meclisi’ni (KTMM) bile hedef aldığını göstermişti.

KTMM, Kırım Tatarlarının en bilinen siyasi temsil organı. Örgütün eski lideri Mustafa Cemilev (Kırımoğlu), Türkiye’de sık sık hükümet ve sivil toplum çevreleri tarafından ağırlanan, Batı yanlısı çizgideki Kırım Tatarlarının sembol ismi. Diğer önemli figürlerden Refat Çubarov da Ukrayna parlamentosunda etkin bir siyasi aktör.

SBU tarafından hazırlanan belgelerde, KTMM ve Dünya Kırım Tatar Kongresi “bölücülük” ve “Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne tehdit” başlıkları altında fişleniyor. Yazışmalarda, Meclis’in içine ajan yerleştirilmesi, genç aktivistlerin devşirilmesi, muhalif liderlerin etkisinin kırılması ve diasporada bölünme yaratılması için açık talimat veriliyor.

Herson bölgesine ilişkin belgelerde, Kırım Tatarlarının etnik temelde ayrı bir idari yapı kurabileceği endişesi vurgulanıyor. Kiev’in kendi iç yazışmalarında, özerklik şüphesi, dini faaliyetler ve Türkiye bağlantısı açık şekilde “güvenlik riski” olarak değerlendiriliyor.

Ukrayna ajanını ifşa ediyoruz... 4 günde 4 gizli belge: Kiev'in Türkiye'den Avrupa misyonlarına istihbarat marifetleri – 1Dünya