Suriye’nin güneyine Rus füzeleri mesajı
Suriye ve Rus askeri heyetleri karşılıklı ziyaretlerini hızlandırdı. Rus devriyeleri sahaya döndü, hava savunma sistemlerinin güneye konuşlandırılması da gündemde.
GAZETE HABERLERİ
Editor
Suriye Savunma Bakanlığı, perşembe günü Şam’da Rus askeri heyetiyle görüşmeler yapıldığını duyurdu. Rus heyete Koramiral Kornibenko Oleg Viktoroviç başkanlık etti. Bakanlık açıklamasına göre, Hava ve Hava Savunma Kuvvetleri Eğitim Dairesi Başkanı Tuğgeneral Yahya Bitar, Eğitim Kurulu ile Topçu, Hava Kuvvetleri, Mühimmat ve Zırhlı Birlik yöneticileriyle birlikte Rus heyetini kabul etti. Taraflar, bu alanlarda eğitim ve geliştirme yollarını, etkinlik ve hazırlık düzeyini artıracak adımları ele aldı. Görüşmeler, Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Ali Nasaan’ın çarşamba günü Savunma Bakanlığı heyetiyle Moskova’ya yaptığı ziyaretin hemen ardından yapıldı. Savunma Bakanlığı, ziyaretin “iki ülke savunma bakanlıkları arasında koordinasyon mekanizmalarının geliştirilmesi çerçevesinde” yapıldığını açıkladı. Bu sırada Moskova’da Genelkurmay Başkanı’nın heyetinde yer alan Savunma Bakanlığı Medya ve İletişim Dairesi Başkanı Asım Galyun’un paylaşımı dikkat çekti. Galyun, şahsi Facebook sayfasında bir Rus hava savunma sisteminin yanında çekilmiş fotoğrafını, “Bugün Rusya’da, yarın Suriye’de!” notuyla yayımladı. Paylaşım, Rusya’dan gelecek yeni füze sistemlerinin Şam’a konuşlandırılacağı yönünde yorumlandı.
İSRAİL’E KARŞI MOSKOVA HAMLESİ
Suriye’de Ahmed Şara liderliğindeki geçiş hükûmeti, özellikle İsrail’in güneyden artan saldırıları ve işgallerine karşı çözümü Moskova’da arıyor. Savunma Bakanı Ebu Kasra ve Dışişleri Bakanı Esad Şeybani geçen temmuz sonunda Moskova’ya gitmiş, Rus yetkililerle üst düzey görüşmeler yapmıştı. Görüşmelerin ardından Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin, “Moskova ile Şam arasındaki temasların sürdüğünü, bunlar arasında Rus üsleriyle ilgili görüşmelerin de bulunduğunu” açıklamış ve “Rus üsleri bölgede istikrarın unsurlarından biri olmuştur ve olmaya devam etmektedir.” ifadelerini kullanmıştı.
NOVAK ŞAM’I ZİYARET ETMİŞTİ
Bu temasların devamında geçen ay Şam’da önemli bir görüşme daha olmuştu. Suriye Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Mahir Şara, Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak’ı kabul etti. Görüşme, yeni hükûmetin kurulmasından bu yana Rusya tarafından yapılan ilk üst düzey temas olarak kayda geçti. Heyette askeri, güvenlik ve siyasi isimlerin de bulunması, gündemin sadece ekonomiyle sınırlı olmadığını gösterdi. Görüşme sonrası açıklama yapan Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani, ülkesinin bölünmek istendiğini vurgulayarak, şunları söylemişti:
“Ülkemiz ağır bedeller ödedi, ancak direndi; şimdi devletimizi tam egemenlik temelleri üzerine yeniden inşa ediyoruz. İsrail’in topraklarımıza ve egemenliğimize yönelik tekrar eden saldırılarıyla tehdit devam ediyor. Rusya ile ilişkilerimiz derin; dostluk ve işbirliği dönemleri oldu, ancak dengelerin sağlanamadığı zamanlar da yaşandı. Bugün ise karşılıklı saygı temelinde yeni bir sayfa açıyoruz.”
Novak da “Rusya ve Suriye, dostluk ve ortaklık bağlarıyla birbirine bağlıdır. Bu ilişkinin halklarımızın yararına gelişmesini istiyoruz. Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın Moskova ziyaretine özel önem veriyoruz.” dedi.
RUS DEVRİYELER SAHADA
Temaslardan kısa süre sonra Rus askeri polis devriyeleri, 8 Aralık’tan bu yana ilk kez Suriye’nin kuzeydoğusundaki Kamışlı çevresinde görüldü. Bu gelişme, Moskova’nın Suriye sahasına yeniden ağırlık koymaya başladığının işareti olarak yorumlandı.
Daha önce Ocak 2025’te Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov’un Şam ziyareti, Esad sonrası dönemin ilk temaslarından biri olmuştu. Bogdanov’a Rusya’nın Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentiev de eşlik etmişti.
HAMLELER İSRAİL’İ SINIRLAYACAK
Rus basını da bu gelişmeleri dikkatle takip ediyor. Kommersant gazetesi ağustos ayında yayınladığı haberde, Şam’ın Rus askerlerini yeniden sınır güvenliği için davet ettiğini yazdı. Haberde, özellikle güneydeki devriyelerin İsrail’in Aralık 2024’ten bu yana artan askeri faaliyetlerini sınırlayabileceği aktarıldı.
Suriye tarafındaki kaynaklarımız da bu bilgileri doğrulamıştı. Bölgedeki kaynaklar, Rus askerlerinin varlığının geçmişte olduğu gibi gerilimi düşürebileceğini belirtiyor.
Esad döneminde Ruslar, Dürzi gruplarla Şam yönetimi arasında arabuluculuk yapmış ve İsrail’in baskısını sınırlamıştı. İsrail, Esad yönetiminin devrilmesinden sonra Golan Tepeleri’ni işgal etmiş, güneyde yeni üsler inşa etmişti. Son aylarda İsrail ordusu, Suriye topraklarında operasyonlarını artırdı, Suriyeli sivilleri hukuksuz şekilde tutukladı. Ayrıca SDG ile işbirliği içinde Süveyda’daki ayrılıkçı Dürzi gruplara destek verdi ve Şam’a gözdağı için Emevi Meydanı’ndaki Genelkurmaylık binasını vurdu. Bu tablo karşısında Şam yönetimi, Moskova ile güvenlik işbirliğini yeniden derinleştirme arayışında. Rus devriyelerinin yalnızca güneyde değil, Kamışlı çevresi gibi SDG kontrolündeki alanlarda da yeniden görünmesi dikkat çekiyor.
İsrail Suriye’nin güneyinde ilerliyor
İsrail ordusuna bağlı birlikler, perşembe günü Suriye’nin güneybatısında yeni bir işgal operasyonu düzenledi. Yerel kaynaklara göre, İsrail’e ait zırhlı araçlardan oluşan devriyeler bölgedeki baraj ve askeri noktalar çevresinde harekewt etti. Operasyonlarda herhangi bir baskın ya da gözaltı yapılmadı. Aynı gün ikinci bir devriye de yine güneyde farklı bir noktadan harekete geçti. Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde İsrail birliklerinin köy ve kasaba çevresinde ilerlediği görüldü. İsrail ordusu, çarşamba sabahı da bölgede geçici bir kontrol noktası kurmuştu. Yerel kaynaklar, bu adımların İsrail’e ait insansız hava araçlarının uçuşlarıyla eşzamanlı düzenlendiğini aktardı.
Kaynaklar, İsrail’in bu hareketliliğinin son haftalarda artış gösterdiğine dikkat çekiyor.
Cephe hattı ısınıyor: Suriye Ordusu 30 askeri nokta kurdu
Halep’in kuzeydoğusunda, terör örgütü PYD/YPG’nin çatı yapılanması SDG’nin kontrolündeki Şeyh Maksud ve Eşrefiye mahalleleri çevresinde Suriye Ordusu’nun askeri hareketliliği arttı. Yerel kaynaklara göre yaklaşık 30 gözetleme noktası kuruldu, güvenlik bariyerleri konuşlandırıldı.
10 Mart’ta Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile SDG elebaşı Mazlum Abdi arasında imzalanan mutabakatla söz konusu bölgelerde bariyerler kaldırılmış, güvenlik SDG’nin güdümündeki unsurlara bırakılmıştı. Ancak taraflar arasındaki gerilim, son aylarda yeniden tırmandı.
DEYR HAFİR YOLU KAPATILDI
Suriye Ordusu, Halep’ten Deyr Hafir’e giden yolu kapatarak SDG bölgelerine geçişi durdurdu. Daha önce Tişrin Barajı çevresine askeri yığınak yapan Şam yönetimi, Rakka ve Deyrizor hattında da sık sık SDG ile karşı karşıya geliyor. SDG, müzakerelerden söz etse de entegrasyonda ayak diretiyor, örgütün doğrudan Suriye ordusuna katılmasını savunuyor. ABD ve İsrail desteğiyle güç bulan örgüt, kendisini Suriye’nin “temel ordusu” ilan etmeye kadar ileri gitti.
ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın, New York’ta Şara yönetimini öne çıkarması dikkat çekmişti. Emekli Tuğgeneral Prof. Dr. Fahri Erenel, bu hamleyi “Türkiye’yi frenleme girişimi” olarak değerlendirdi. Erenel, “ABD isteseydi Şara’ya vize vermeyebilirdi. Ancak tam tersini yaparak onun dinlenmesi gereken bir aktör olduğunu göstermek istedi” dedi.
ABD’NİN ÇEKİLME PLANI DURDU
Washington, Irak’taki askerlerini azaltırken Suriye’den çekilmeyi durdurdu. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, “Şara koalisyonu desteğimiz olmadan haftalar içinde çöker” demişti. Pentagon yetkilileri, askerlerin çoğunun Erbil’e kaydırılacağını, Suriye’de ise DEAŞ tehdidi gerekçesiyle kalmaya devam edileceğini açıkladı. Öte yandan ABD, SDG ile son zamanlarda tatbikatlarını artırmıştı. Haseke’deki son tatbikatta radar ve İHA düşürme yöntemlerinin denendiği tatbikatta savaş uçaklarıyla paraşütlü bombardıman ve baskın senaryoları da icra edildi.
