Suyun bittiği gün devlet biter
İzmir’in su ihtiyacının yüzde 40’ını karşılayan Tahtalı Barajı’nda tehlike çanları çalıyor. Son 3 yıldır düzenli olarak güç kaybeden barajda doluluk oranının yaz sonunda yüzde 18’lere ineceği öngörülüyor.
40 yılı aşkın süredir İzmir’de su konusunda çalışan Jeoloji uzmanı Prof. Dr. Doğan Yaşar, uyarılarını bir kez daha duyurdu.
TEHLİKE ÇANLARI ÇALIYOR
“Barajların su doldurdukları aralık, ocak, şubat ve mart aylarında maalesef Tahtalı Barajı’ndaki su artmadı. 2022'de %68 olan doluluk oranı geçen yıl %42'ye düştü. Şu anda %32! Bu tehlike çanları demektir. ciddi anlamda tehlike çanları demektir. Şunu söylemek isterim: Su seviyesi %75 iken neden kuyulardan gelen suyu kullandık? Çünkü biz suyumuzun her zaman %55'i gibi bir kısmını kuyulardan sağlıyoruz. Neden Tahtalı bol suyla doluyken suyumuzu oralardan aldık? Hiç bilmiyorum... Yani Tahtalı’nın %75 dolu olması demek en az 1-1,5 yıl boyunca bütün suyu biz Tahtalı'dan çeksek yine de yeterdi. Bugün itibariyle %32. Seneye Ekim'de falan bu %18'lere falan düşecektir. O da tehlike çağınları demektir, yani tehlike çağınları.”
SUYLA SINAV VERECEĞİZ
Prof. Yaşar, İzmirlilerin bu yaz ve gelecek sene suyla sınav vereceğini söyledi ve önlemleri saydı. “Örneğin geçtiğimiz sene İspanya'da çok kuraktı. Her yer çok kuraktı. Mesela İspanya dedi ki bu yıl elma armut ve çok su isteyen bitkilere su verilmeyecek. Ayrıca bireysel olarak kullanılan yüzme havuzları doldurulmayacak. Hatta Fransa'da farkındalık için yüzme havuzlarından sular çekildi! İspanya'da 256 adet kaçak kuyu tespit edildi ve sorumlular hemen içeri atıldı. Bizim Türkiye'de günde 256 kaçak açılıyor. Suyun bittiği gün devlet biter zaten. Dünyadaki bütün medeniyetlerin bitiş nedeni sudur, kuraklıktır. Bu nedenle İspanya, Fransa, ABD’de çim ekmek yasak, çim sulamak yasak. Hatta çoğu yerde evde araba yıkamak bile yasaklandı, dikkatler su üstünde! Örneğin ABD’de Kamala Harris Başkan Yardımcısı 2021 yılında “biz bu yıl 111 milyar dolar su altyapısına para ayırdık” dedi. Nedir Amerika'nın kullandığı su? Yüzde 37'sini tarımda kullanıyor. Biz yüzde 80'ini tarımda kullanıyoruz. Çünkü biz daha henüz kuraklık görmedik.”
ÇÖL TOZU KAPIDA
Prof. Doğan Yaşar, çöl tozlarına karşı uyardı ve Yellow Stone tecrübesine dikkat çekti:
“Dünyada 6-7 yıl hiç güneşin görülmediği müthiş kurak dönemler vardır. Güneş yoksa yağmur yok zaten. Tarım yok. Mesela Yellowstone var şu anda Amerika'nın mega yanardağında. O patladığı zaman biz bunları yaşayacağız. Kuraklık soğumayla beraber gelir. Çünkü soğuduğu zaman hava buharlaşma olmaz. Buharlaşma olmayınca yağmur yağmaz. Çok da basit bir sistemdir bu. Her 1 derece sıcaklık artışında %2 gibi yağmur artar. Yani sıcaklık varsa yağış vardır, ama mesela yazları yağmur yağmaz çünkü atmosferdeki sıcaklık da yüksektir. Yani su yoğunlaşamaz. Atmosferdeki su da farklı bir şekilde biraz soğuyacaktır. Ayrıca çöl tozu olacaktır. Havada çöl tozu olacaktır ki tabakalı silikat denir buna...”
BİLİM DIŞI HURAFELER
Doğan Hoca, bilimdışı ileri sürülen hurafelere değindi ve güneş ışığının mucizesine dikkat çekti: “Sıcak varsa fenadır demek doğru değil. Ne kadar sıcak olursa o kadar çok güzel, verimli bir sene geçiririz. Sıcaktan korkmayacağız, soğuktan korkacağız. Soğuk gelirse bizim başımız dertte demektir. Türkiye'de yanlış bilinen bir şeydir o. Şöyle derler, küresel sıcaklık küresel kuraklık getirir. Hayır, hurafe değildir. Küresel sıcaklık dönemlerinde biz yağmur çağı deriz. Çünkü her bir derece sıcaklıkta yağmur yağar. Dünyada Gılgamış’tan bugüne 4 bin 700 yıldır 15.000 savaş vardır. Neredeyse tamamı soğuma nedeniyle oluşan kuraklıklardan çıkmıştır. Medeniyetlerin çöküşü de susuz kalmalarından dolayıdır.”
8-9 AYLIK SUYUMUZ KALDI AMA ÖNLEM ALDIK
AYDINLIK / İZMİR
İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi (İZSU) Genel Müdürü Ali Hıdır Köseoğlu, “Son 25 yıl geriye doğru baktığımızda barajın 3'üncü en kurak dönemindeyiz. Hatta 2008’de bu seviye 75 milyona kadar düşmüştür. Bugün su, 111 milyon metreküp seviyesinde. Yapılan hesaplamalara göre, Tahtalı Barajı'nda 8-9 aylık ihtiyacı karşılayacak kadar suyumuz var" dedi. Kaçakları kapattıklarını ileri süren Köseoğlu şu bilgiyi verdi:
"İzmir'in metropol ilçelerine yılda 255 milyon metreküp su veriliyor. Bunun günde yaklaşık 160 bin metreküpünü Tahtalı Barajı'ndan temin ediyoruz. Tahtalı Barajı, İzmir için çok önemli bir su kaynağı. Şehrin tamamına verilen suyun yüzde 35'ini barajlardan, yüzde 65'ini de yer altı kuyularından sağlamaktayız. Özellikle metropol ilçelere, Göksu-Sarıkız kuyularından ve Menemen acil kuyuları ile Halkapınar kuyularından su sağlayarak, vatandaşlarımızın ihtiyacını karşılamaktayız. Mevcut durumda bugün itibarıyla idaremiz tarafından metropol ilçelere günde ortalama 600 bin metreküp içme suyu verilip, bu miktarın yaklaşık 160 bin metreküpü Tahtalı Barajı'ndan, 90 bin metreküpü de Gördes Barajı'ndan temin ediliyor."
22 YIL ÖNCESİ GİBİ
Tahtalı Barajı'nda an itibarıyla 2001 ve 2008 yıllarındaki kuraklık dönemlerinin benzerinin yaşandığını dile getiren Köseoğlu, "Son 25 yıl geriye doğru baktığımızda barajın en kurak 3'üncü dönemindeyiz. 2008 yılında bu seviye 75 milyona kadar düşmüştür. Bugün su, 111 milyon metreküp seviyesinde. Yapılan hesaplamalara göre, Tahtalı Barajı'nda 8-9 aylık ihtiyacı karşılayacak kadar suyumuz var. Gördes Barajı da bir o kadar önemli. Manisa'daki Gördes Barajı, stratejik bir konumda. Oradan da Kavaklıdere İçme Suyu Arıtma Tesisi vasıtasıyla 1 günde yaklaşık 90 bin metreküp su almaktayız. An itibarıyla Sarıkız İçme Suyu tesisimizde de günde bin litre saniye su alarak, kuyuları dinlendiriyoruz" dedi.
DSİ İLE ANLAŞTIK
İzmir’de yüzde 60'ın üzerinde suyun yer altı kaynaklarından sağlandığını ve bunun enerji maliyeti yarattığını söyleyen Köseoğlu, "Menemen'den Terfi merkezleriyle ve pompalarla enerji harcayarak metropol ilçelere kadar suyu getiriyoruz. Bu nedenle su maliyetlerimiz çok artıyor. Devlet Su İşleri ile anlaşmamız yıllık 59 milyon metreküp ve geçmiş yıllarda tamamını alamadığımız için bugün itibarıyla bin litre saniye su alıyorken, şimdi 2 bin litre saniye civarında su alıyoruz. Geçmişteki açığımızı da bu şekilde kapatıyoruz.” Dedi.
Vatandaşlara da çağrıda bulunan Genel Müdür, “Suyu tasarruflu kullanmaları gerekiyor. Ancak suyla ilgili önlemlerimizi aldık. Tahtalı Barajı için de günde aldığımız 160 bin metreküp suyla da 8-9 aylık daha suyumuz var. Kışın tekrar yağmur sezonuna gelirken de bu problem ortadan kalkmış olacak.” Diye konuştu.
