Tahıl koridorunda iki cephe iki rota
Karadeniz'den tahıl ihracatında iki ülke, iki farklı güzergâh öneriyor. ABD, Tuna Nehri üzerinden Avrupa’ya koridor açmak isterken Rusya, Türkiye’nin merkezde olduğu bir plan sunuyor
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Rusya’da. Masada Tahıl Anlaşması var. Moskova, Türkiye’nin de merkezinde olduğu bir çözüm sunuyor. ABD ise Tuna nehri üzerinden Avrupa’ya bir koridor açmak istiyorRusya’nın Tahıl Anlaşması’ndan çekilmesinden sonra Batı’nın ve Moskova’nın planları farklı. ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkili çarşamba günü yaptığı açıklamada, tahıl koridoru için alternatif rota üzerinde çalıştıklarını söyledi. Rusya ise, daha önce Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un da belirttiği Türkiye-Rusya-Katar planını işaret ediyor.
ROMANYA VE MOLDOVA
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey yetkili, alternatif güzergahları araştıran ABD'nin, Ukrayna'nın Tuna nehri üzerinden tahıl ihracatını arttırmak için Romanya ve Moldova ile birlikte çalıştığını söyledi. Yetkili, "Alternatif güzergahları desteklemek istiyoruz: bunların başında Tuna nehri güzergahı geliyor. Bu güzergah NATO karasuları içinde kalıyor. Dolayısıyla bizim için çok cazip bir rota çünkü daha güvenli bir koridor oluşturuyor." ifadelerini kullandı. ABD’li diplomat, bahsedilen rotanın potansiyel olarak önemli bir miktar getirebileceği ve bu rotaya giden miktarı iki katına çıkarmaya çalışacaklarını belirtti. Yetkili, önümüzdeki haftalarda Romenler ve Moldovalılar ile Tuna güzergahının nasıl en üst düzeye çıkarılacağını görüşmek üzere bir toplantı yapılacağını söyledi.
‘TÜRKİYE İLE DE ÇALIŞIYORUZ’
Yetkili, Washington'un Rusya'yı tahıl anlaşmasına geri döndürme çabalarını desteklemek için Türkiye ile birlikte çalıştığını da belirtti. ABD’li diplomat, "Müzakerelere doğrudan müdahil değiliz ama ekiplerimiz BM ve Türklerle yakın bir şekilde çalışarak anlaşmanın yeniden başlamasını sağlamaya çalışıyor." ifadelerini kullandı.
‘ÖNÜMÜZDEKİ BİRKAÇ AY İÇİNDE…’
ABD Yaptırımlar Koordinasyon Merkezi Başkanı James O'Brien da Reuters’a açıklama yaptı. Hükümet yetkilisi, ABD tarafından değerlendirilen rotalarla ilgili "Ukrayna'nın karasuları ve karası üzerinden geçen potansiyel rotalar görüyoruz. Önümüzdeki birkaç ay içinde Ukrayna'dan savaş öncesi ortalamaları ihraç etmeyi hedefliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
RUSYA GÖNDERECEK TÜRKİYE İŞLEYECEK
Çarşamba günü Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Fidan-Lavrov görüşmesinde Moskova'nın Karadeniz Tahıl Anlaşmasına alternatif önerisi ele alınacak. Bakanlığa göre plan kapsamında Rusya, Katar'ın mali desteğiyle Türkiye'ye indirimli fiyattan bir milyon ton tahıl gönderecek ve bu tahıl Türkiye'de işlenerek ihtiyacı olan ülkelere gönderilecek. Açıklamada, "Bu projeyi Karadeniz anlaşmasına en uygun çalışma alternatifi olarak görüyoruz." ifadelerine yer verildi.
‘TÜRKİYE ESKİ FORMATI KORUMAK İSTİYOR’
Yerel bir diplomatik kaynağın Rus resmi ajansı TASS'a verdiği bilgiye göre, Fidan'ın Moskova'da yapılacak görüşmelerde tahıl anlaşmasının orijinal formatında devam ettirilmesini önermesi bekleniyor. Kaynak şu ifadeleri kullandı:
"Türkiye, tahıl koridorunun İstanbul anlaşmalarının taraflarını içeren orijinal formatında yeniden başlatılmasından yana olduğunu defalarca söylemiştir. Ukrayna'daki çatışmanın Karadeniz'e yayılmasını önlemeyi mümkün kılan mevcut koşullarda en verimli ve güvenli yöntemin bu olduğunu düşünüyor."
TUNA NE KADAR GÜVENLİ?
Rusya, anlaşmadan çekildikten sonra, Romanya-Ukrayna sınırında Tuna nehri üzerinde bulunan İzmail ve Remi limanlarını defalarca vurdu. Ukrayna Başbakan Yardımcısı Oleksandr Kubrakov’a göre limanlara yönelik saldırılar sonucunda limanın ihracat kapasitesinin yüzde 15 oranında azaldı ve 13 bin ton tahılın imha edildiğini söyledi.
Karadeniz'deki Odessa bölgesindeki tahıl tesisleri de anlaşmanın feshedilmesinden bu yana Ukrayna liman altyapısına yönelik sekiz kez hava saldırısına uğradı. Rusya’nın hava saldırılarından dolayı buradan açılacak bir alternatif tahıl koridorunun başarılı olma ihtimali kafalarda soru işareti yaratıyor.
‘HENÜZ SOMUT SONUÇ YOK’
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov dün, Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın duyurduğu, Rusya, Türkiye ve Katar arasında tahıl sevkiyatı konusunda yürütülen görüşmelerle ilgili açıklamada bulundu. Sözcü,
"Görüşmelerde henüz somut sonuç yok. Bugün Moskova'da ve yakın zamanda en üst düzeyde bu konu elbette istişare edilecek. Bunun ne kadar verimli olacağını söylemek zor." yanıtını verdi.
Rusya'nın sorumluluk sahibi tedarikçi olarak bu tür müzakerelere katıldığını kaydeden Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in tahıl anlaşmasının Rusya'yla ilgili koşullarının yerine getirilmesi halinde anlaşmaya dönmeye hazır olduklarını söylediğini de anımsattı.
