Trump'ın ilk yabancı davetlisi Netanyahu cebinde Orta Doğu haritasıyla Washington'a gitti

Binyamin Netanyahu cebinde bir Batı Asya haritasıyla Washington'a vardı. Donald Trump pazar gecesi “İsrail ve çeşitli diğer ülkelerle Orta Doğu konusundaki görüşmeler ilerliyor” dedi. Ayrıntı vermeyen ABD Başkanı, “Bibi Netanyahu salı günü geliyor ve sanırım planlanmış çok büyük görüşmelerimiz var.” demekle yetindi.

İsrail Başbakanı bugün Trump'ın Orta Doğu Temsilcisi Steve Witkoff ile ateşkes anlaşmasının gidişatını görüşecek. Toplantıda alınacak karara göre Witkoff, ikinci tur müzakereleri başlatma işareti verecek.

İsrailli merkezli Walla haber sitesi pazar günü Netanyahu'nun Witkoff ile görüşmeden Katar'a müzakere heyeti göndermeyi reddettiğini bildirdi. Normal şartlarda ikinci tur toplantıların pazartesi günü Doha'da başlaması gerekiyordu. Anlaşmanın ilk aşamasında 33 esir serbest bırakıldıktan sonra İsrail'in geri alması gereken 60'dan fazla rehine kalacak.

GÜNDEM YOĞUN

Netanyahu, salı günü ise Beyaz Saray'da olacak. İkilinin aynı gün bir de ortak basın toplantısı düzenlemesi bekleniyor. Ancak Netanyahu'nun Washington'da başka programları da var: Çarşamba günü Savunma Bakanı Pete Hegseth ile bir araya gelecek olan İsrail Başbakanı'nın ayrıca Temsilciler Meclisi Başkanı da dahil olmak üzere Kongre liderleriyle de buluşması planlanıyor. Bu arada bir Amerikan yayın kuruluşuna röportaj vermek de etkinlikler arasında.

İsrailli lider pazar günü Siyon'un Kanatları adlı uçağa binmeden önce yeni yönetimle işbirliğinin Orta Doğu haritasını “yeniden çizebileceğini” söyledi. Yapacağı görüşmelerin başlıca gündem maddelerini şöyle sıraladı:

"HAMAS'a karşı zafer, tüm rehinelerimizin serbest bırakılması ve Orta Doğu'nun ve tüm dünyanın barışını tehdit eden İran terör ekseniyle başa çıkmak."

GÜÇLE SAĞLANACAK 'OLAĞANÜSTÜ BARIŞ DÖNEMİ'

Trump ile görüşen ilk yabancı lider olmasının "İsrail-Amerikan ittifakının gücünü" gösterdiğini belirten Başbakan, "ayrıca kişisel dostluğumuzun gücüne de bir tanıklık." diye ekledi. Netanyahu sözlerini şöyle sürdürdü:

"Savaşta aldığımız kararlar Orta Doğu'nun yüzünü çoktan değiştirdi. Kararlarımız ve askerlerimizin cesareti haritayı yeniden çizdi. Ancak Başkan Trump ile yakın bir şekilde çalışarak onu daha da ileriye ve daha iyiye doğru yeniden çizebileceğimizi düşünüyorum. Güvenliği güçle sağlamlaştıracağımıza ve olağanüstü bir barış dönemine ulaşabileceğimize inanıyorum."

İBRAHİM ANLAŞMALARINI GENİŞLETME

İsrail basınına göre bu ifadeler Suudi Arabistan ile ilişkilere atıfta bulunuyor. Kamu yayıncısı KAN, Trump yönetiminin "Orta Doğu'da barışın altın çağı" vizyonunun bir parçası olarak Tel Aviv ve Riyad arasında barış sağlamak istediğini kaydetti.

Bu adım, Trump'ın ilk döneminde Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Fas'ın İsraill ile ilişkilerini “normalleştirdiği” İbrahim Anlaşmaları'nın genişletilmesi niyeti olarak değerlendiriliyor. Ancak Suudi Arabistan bugüne kadar Filistin Devleti'ni tanımadığı sürece İsrail ile herhangi bir anlaşma yapmayacağını açıkladı. Biden yönetiminin de üzerinde çok uğraştığı Riyad-Tel Aviv normalleşmesi bu nedenle rafa kaldırılmıştı.

II. ABDULLAH SIRADA

Yetkililerin açıklamalarına yansımasa da Netanyahu-Trump zirvesinin ana gündem maddelerinden biri de Gazzelileri Filistin'den Mısır veya Ürdün'e sürme meselesi olacak. ABD Başkanı on günü aşkın süredir bu konudaki ısrarını hep daha keskin ifadelerle dile getiriyor, bu durum Tel Aviv'i dahi şaşırtıyor.

Bu bağlamda yaşanan son gelişme Ürdün Kralı II. Abdullah'ın Netanyahu'nun hemen ardından Trump'ın daveti üzerine 11 Şubat'ta Beyaz Saray'ın konuğu olacağının duyurulması oldu. Bir gazeteci geçen perşembe günü ABD Başkanı'na şu soruyu sormuştu:

“Mısır Cumhurbaşkanı ve Ürdün Kralı, Gazzelileri kabul etme teklifinizi reddettiğini duyurdu. Bunu yapmalarını sağlamanın bir yolu var mı?"

Trump şöyle yanıtlamıştı:

"Evet, yapacaklar. Yapacaklar. Yapacaklar. Tamam mı? Biz onlar için çok şey yapıyoruz ve onlar da bunu yapacak."

KAHİRE'DE KAPSAMLI TOPLANTILAR

Trump ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi de hafta sonu bir telefon görüşmesi yaptı. Ancak Washington ile Kahire'den yapılan açıklamalara bakılırsa görüşmede Filistinlilerin tehciri dışında her konu ele alındı...

Gerek Sisi gerekse II. Abdullah Trump'ın tasarısını bugüne kadar kesin bir dille reddetti.

Ancak Katar gazetesi el-Arabi el-Cedid, Washington yönetiminden üst düzey bir yetkilinin, tehcir projesi hakkında görüşmek üzere geçen çarşamba günü Kahire'yi ziyaret ettiğini öğrendi. Gazeteye göre ABD elçisi, Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdel Aati ve Genel İstihbarat Teşkilatı Başkanı Hasan Reşad ile ayrı ayrı görüşerek Trump'ın planı üzerinde kapsamlı toplantılar yaptı. Mısırlı yetkililer kaygılarını, projenin uygulanması durumunda olası yansımaları ve yaratacağı zorlukları gündeme getirdi.

MISIR İSRAİL'İN GÜVENLİĞİ İÇİN HAZIR

ABD elçisi aynı zamanda Trump'ın planını reddeden halk protestolarının Washington yönetimini hedef alıp almadığını belirlemek için kamuoyunun önde gelen isimleri ve iki parti lideriyle de görüştü. Katar gazetesine göre Amerikalı yetkili, protestoların Washington'a karşı düşmanca bir tutum mu benimsiyor yoksa kararın reddedildiğini ifade etmekle mı sınırlı olduğunu kavramak istiyor.

ABD elçisinin yaptığı görüşmelere aşina bir kaynak, Gazze sakinlerini Mısır ve Ürdün'e göndermenin uygulanabilir alternatifleri hakkında da konuşulduğunu belirtti. Katar yayınına göre Mısırlı yetkililer, Kahire'nin, Filistinlileri topraklarından çıkarmak dışında İsrail'in güvenliğini sağlayacak her türlü alternatife açık olduğunu belirtti.