Washington Enstitüsü’nden Trump’a Çin uyarısı

Makalede Suriye sahasında da ABD’nin Çin’i engellemesi gerektiği savunuldu, ABD Başkanı Donald Trump’ın ilk hamlelerinin bu anlamda doğru adımlar olduğu ileri sürüldü.

“Trump'ın Suriye'deki İlk Adımları İyiydi, Ama Şimdi Çin'in Bundan Yararlanmasını Engellemelidir” başlığı ile yayınlanan makalede, “Pekin, Suriye’nin acil olarak ihtiyaç duyduğu altyapı yardımında uzmanlaşmıştır ve ABD’nin ihracat kontrollerinden doğabilecek gecikme ya da yasakları kendi lehine kullanmaya çalışabilir.” ifadelerine yer verildi.

‘MEMNUNİYET YARATTI AMA YETMEZ’

ABD yönetiminin 23 Mayıs’ta yayımladığı Genel Lisans 25’e de değinilen makalede, “Washington’ın yaptırımları geri çekme sürecinin bir parçası olarak Genel Lisans 25 yayımlandı. Bu da memnuniyetle karşılanan bir adım oldu. Ancak eğer hızlı şekilde başka adımlar atılmazsa, Çin gibi dış aktörler sürece dahil olarak Suriye'yi yeniden inşa edebilir.” denildi.

‘KONGRE ONAYI GEREKİYOR’

Makalenin devamında Suriye’ye uygulanan Sezar yaptırımlarının kaldırılması için Kongre onayının gerektiği kaydedildi. “ABD’nin yaptırımlarını kaldırmak zorlu bir görevdir. Bazıları on yıllar öncesine dayanıyor, bazıları ise Suriye iç savaşı sırasında uygulandı. Sezar yaptırımları gibi kalıcı olanların kaldırılması için Kongre onayı gerekecektir.” denildi. Makalede ayrıca Avrupa ve diğer ABD ortaklarının da kendi yaptırımlarını gevşetmesi gerektiği hatırlatıldı, ABD’nin ihracat kontrollerini de hafifletmesi gerektiği belirtildi. Yazarlar, mevcut ihracat kontrollerini şöyle özetledi:

“Şu anda Suriye, ABD'den ithal edilen veya belirli oranda Amerikan bileşeni içeren ürünlerde ağır kısıtlamalarla karşı karşıyadır. En sert kısıtlamalar, Suriye'nin 1979’da ‘terörizmi destekleyen ülke’ olarak tanımlanmasından kaynaklanıyor. Bu sınıflandırma ABD dış yardımını, çift kullanımlı ürün satışını ve finans piyasalarına erişimi engellediği belirtilerek, “2003 tarihli Suriye Sorumluluk Yasası da çift kullanımlı tüm ürünlerde ihracat lisansını yasaklamıştır” notu düşüldü.

‘ÇİN FIRSATI DEĞERLENDİREBİLİR’

Yaptırımların gevşetilmemesi halinde oluşacak tablo için makalede şu ifadeler kullanıldı:

“Net sonuç açıktır: Suriye’nin ulaşım, sağlık ve Telekom gibi sektörlerinde altyapıyı yeniden inşa etmek isteyen kuruluşlar, tedarikçilerini başka yerlerde aramak zorunda kalacak. Bu da Çin için büyük bir fırsat yaratacaktır.”

Kuşak ve Yol Girişimi gibi Çin destekli altyapı programlarının buna hazır olduğu belirtilerek, “Genel Lisans 25, Rusya, İran ve Kuzey Kore’den malzeme alımını kısıtlasa da Çin’den bahsetmemektedir.” hatırlatması yapıldı.

Makale de Suriye’nin Çin ile yaptığı anlaşmalar da hatırlatıldı, şu ifadeler yer aldı:

“Pekin, bir süredir Şam’ı dikkatle test ediyor. Şubat başından bu yana Çinli yetkililer, Suriye’nin tarım ve enerji bakanlarıyla potansiyel yatırımları görüştü. Geçen ay 22 Çinli şirket Suriye’deki bir yeniden inşa konferansına katıldı. Bu sayı, Türkiye’nin ardından en yüksek ikinci delegasyondu.”

Trump’ın yaptırım açıklamasından birkaç gün sonra Çinli bir firmayla liman ve kara taşımacılığına ilişkin yatırım mutabakatı imzalandığı bilgisi de makalede yer aldı.

‘ABD DAHA FAZLASINI YAPMALI’

Makalenin son bölümünde Trump yönetimine çağrı yapıldı: “Washington, bu eğilimi durdurmak istiyorsa, ihracat kontrolleri ve yaptırımları daha da gevşetmelidir. Bunun için 2013’teki muafiyet kararı emsal teşkil etmektedir.”

Yazarlar, o dönem savaş koşullarının yatırım iştahını bastırdığını belirterek, “Ancak o muafiyetle ihracat kontrollerini gevşetmenin mümkün olduğu gösterilmiştir” ifadelerini kullandı. Makale şu uyarı ile sona erdi: “Trump yönetimi bu fırsatı değerlendirmekte haklıdır. Yeni Suriye, ABD’nin çıkarlarına hizmet edebilir. Ancak Washington ihracat kısıtlamalarını kaldırmazsa, bölgesel destekçiler başka yerlere yönelmek zorunda kalacaktır. Bu durumda Çin ilk sırada yer alabilir.”