Atlantik medyası panikte: Sınırsız dostluk çelik eksen
Xi Jinping, Ukrayna Savaşı’nın başlangıcından bu yana ilk defa Moskova’da Putin’le görüştü. İki lider, Çin ve Rusya arasında ‘sınırsız dostluğun’ altını çizdi. The New York Times, Washington Post, El Pais ve Le Figaro’da çıkan makaleler, ziyaretin Atlantik sistemine meydan okuduğuna işaret etti.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, önceki gün geldiği Moskova’da Rus mevkidaşı Vladimir Putin’le görüştü. Üç günlük devlet ziyareti kapsamında ülkeye gelen Xi, havalimanında askeri törenle ve kırmızı halıyla karşılandı. Daha sonra Kremlin’de buluşan iki liderin baş başa yaptığı gayriresmi görüşme 4,5 saat sürdü. Dün saat 15.00’te başlayan toplantı, gazetemiz baskıya gittiği sırada sürüyordu.
Çin ve Rus liderleri, devlet başkanı olarak daha önce 40 kez bir araya geldi. Ancak Xi, Ukrayna Savaşı başladıktan sonra ilk defa Rusya’ya ziyaret gerçekleştirdi. Toplantının basına açık kısmında birbirine “sevgili dostum” diye hitap eden liderler, pek çok alanda “benzer hedefleri paylaştıklarını” vurguladı. Görüşme öncesinde Rusya ve Çin basını için birer makale alan liderler, 4 Şubat 2022’de açıklanan ortak bildiride olduğu gibi, “iki ülke arasındaki dostluğun sınırsızlığına” işaret etmişlerdi.
‘ORTAK HEDEFLERİ BİRLİKTE BAŞARACAĞIZ’
Putin, Xi’yi 3. kez devlet başkanı seçilmesi dolayısıyla tebrik etti. “Çin, son yıllarda kalkınma konusunda muazzam bir adım attı. Bu, tüm dünyada ilgi çekiyor, hatta biz de biraz kıskanıyoruz.” diyen Putin, “Çin’de ekonominin gelişimi ve devletin güçlendirilmesi konusunda etkili bir sistem kuruldu. Bu sistem, dünyadaki birçok ülkenin sistemlerinden çok daha etkilidir.” diye devam etti. Rus lider, yapacakları görüşmenin “tüm cephelerde ikili işbirliğine güçlü bir yeni ivme kazandıracağından şüphesi olmadığını” belirtti.
Xi ise yeniden seçildikten sonra ilk yurt dışı ziyaretini Rusya’ya yaptığını belirtti. Rusya’da gelecek yıl devlet başkanlığı seçimleri yapılacağına dikkat çeken Xi, “Güçlü liderliğiniz sayesinde son yıllarda ülke için sonuç elde etme ve refaha ulaşmada önemli ilerleme kaydetti. Rus halkının iyi teşebbüslerinizde sizi desteklemeye devam edeceğinden eminim.” dedi.
Dünyada adalet ve eşitliği sağlamak için stratejik ortaklığı geliştirdiklerini belirten Xi, “Kalkınma ve refah hedefimize birlikte ulaşacağımıza eminim.” diye konuştu.
Xi ayrıca Putin’i Çin’e davet etti.
ABD’NİN RAHATSIZLIĞI DERİN
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Uluslararası Ceza Mahkemesinin Rusya Devlet Başkanı Vladimir V. Putin hakkında tutuklama emri çıkarmasından birkaç gün sonra Çin Devlet Başkanı’nın Moskova’ya yaptığı ziyaretin, “Pekin’in Rusya’ya savaş suçu işlemeye devam etmesi için diplomatik kılıf sağlaması” anlamına geldiğini ileri sürdü. Blinken, Putin için “Başkan Xi Jinping’in ziyareti, Çin’in Ukrayna’da işlenen vahşetten dolayı Başkan’ı sorumlu tutma konusunda hiçbir sorumluluk hissetmediğini gösteriyor.” dedi.
Blinken ayrıca "Dünya, Çin'in veya herhangi bir başka ülkenin desteklediği Rusya'nın, savaşı kendi şartlarına göre dondurmak için yapacağı herhangi bir taktik hamleye aldanmamalıdır." dedi.
Atlantik medyasında ise Xi’nin ziyaretinin, Çin-Rus ittifakının stratejik niteliğini öne çıkardığı ve ABD’nin tek kutuplu dünya düzenine meydan okuma olduğu yorumları öne çıktı.
‘ABD KUŞATMASINA KARŞI BİRLİKTE HAREKET EDİYORLAR’
EL PAİS: ‘BATI İÇİN KARA BULUTLAR TAŞIYOR’
Fransa’nın önde gelen gazetesi Le Figaro’da ise “Vladimir Putin ve Xi Jinping Moskova’da Batı’ya Karşı Yeni Bir Meydan Okuma Başlattı” başlıklı makalede şunlar belirtildi:
- “Bazı diplomatik baş başa görüşmeler tarihte sıçramalar yaratır. Xi Jinping ve Vladimir Putin arasında Moskova’da gerçekleşen görüşme de bu türdendi. Bu görüşme sadece maskeleri düşürmekle kalmadı, aynı zamanda yıllardır uluslararası güç ilişkilerini örten çarpıtıcı filtreyi de ortadan kaldırdı. Çin ve Rusya, kendi modellerini ve ortak hırslarını dünyaya yansıtarak Batılılara yeni bir meydan okuma başlatıyor.”
- “Putin, askeri alanda kaybetse bile, Ukrayna’ya karşı savaşının merkezine yerleştirdiği Amerikan karşıtı dünya düzeni planının Çin sayesinde ilerlediğini görüyor. Çin tarafında da Moskova ile ortaklık Washington’a karşı koymayı ve uluslararası sistemi değiştirmeyi mümkün kılıyor.”
- “Bugün Çin-Rus ortaklığı başarısızlığa uğratılamayacak kadar önemlidir. Öte yandan, etkisi ve modeli giderek daha hızlı bir şekilde aşınan Batı için çok kötü bir alamettir. Arkasında, bloklar arasında dünya nüfuzu için şiddetli bir rekabetin habercisi olan kara bulutlar taşımaktadır.”
The Washington Post gazetesinde ise “Xi, Batı Karşıtı Birlik Gösterisi için Putin’le Buluştu ama Tedirginlik de Var” başlıklı makalede şu cümlelere yer verdi:
- “Xi ve Putin kendi dostluklarını vurgularken, farklı derecelerde, algılanan ortak bir düşmana karşı ortak bir cephe sunuyorlar. İki otokratın görüşmesini çevreleyen senaryo, Batı’ya karşı birlik ve kızgınlık üzerine kurulu.”
- “Dünyanın en önde gelen iki otokratının buluşması bir açıdan ideolojik bir eksenin çelikleşmesini temsil ediyor. Her iki lider de kendilerini çatışmacı ve her şeye burnunu sokan bir ABD tarafından kuşatılmış görüyor.”
- “Her ikisi de Washington’un uluslararası düzen ve hukukun üstünlüğü konusunda büyüklenmesine kızarken, devlet sözcüleri rutin olarak algılanan Amerikan ikiyüzlülüğünü ve çifte standartlarını dile getiriyor. Her ikisinin de sözde Amerikan hegemonyasının çözüldüğü bir dünya düzenine dair kendi vizyonları var.”
‘YENİ DÜNYA DÜZENİNİN GÖVDE GÖSTERİSİNİ YAPTILAR’
Gazetede yer alan “Xi Rusya’yı Ziyaret Ederken Putin ABD Karşıtı Dünya Düzeninin Şekillendiğini Görüyor” başlıklı bir diğer yazıda da şunlar kaydedildi:
- “Xi Jinping’in Rusya ziyareti Vladimir Putin için büyük bir moral desteği ve Rus liderin Ukrayna’ya açtığı savaşla oluşturduğuna inandığı, ABD ve NATO’nun artık kimseye bir şey dikte edemeyeceği, çok övülen yeni dünya düzenini sergileme şansı sunuyor.”
- “Xi’nin ziyareti, Çin, Rusya ve İran’ın ABD, İngiltere ve diğer NATO müttefiklerine karşı sıraya girdiği, küresel nüfuz için ve Güney Afrika ve Suudi Arabistan gibi kararsız görünen ancak kapışmaya açık ülkelerle ittifaklar için bir rekabette taraf tuttuklarını gösteriyor.”
- “Otoriter liderlerin bir araya gelmesi, iklim değişikliği konusunda işbirliğini engelleyerek, insan hakları ihlalleri konusunda küresel eylemi boğarak, uluslararası kurumları felce uğratarak ve tartışmalı bölgelerde gerilimi artırarak dünyanın on yıllar boyunca karşıt kamplara bölünmesine neden olabilir.”
THE NEW YORK TIMES: ‘NATO VE ABD KARŞITI GÜÇLÜ BİR BLOK OLUŞUYOR’
ABD medyasının amiral gemisi The New York Times gazetesinde, “Putin ve Xi, Rusya’nın Ukrayna’daki Savaşı Nedeniyle Kopmayan Bağları Kutluyor” başlıklı makalede şu değerlendirmeler yapıldı:
- “Ziyaret bir yıldır süren savaşın sarsmadığı bir ortaklık gösterisi olarak yapıldı.”
- “Resmi bir anlaşma olmasa da jestlerle ortaya konan ittifak imgesi, Çin’in Rusya’ya verdiği desteğin diplomasi ya da ekonominin ötesine geçerek Batı’da, NATO ve ABD’ye karşı güçlü bir blok oluşturabileceği endişesini körükledi.”
Gazetede “Çin ve Rusya Neden Her Zamankinden Daha Yakın?” başlıklı bir diğer makalede ise şunlar öne çıktı:
- “Xi, Amerika’nın Çin’in yükselişini kontrol altına alma çabası olarak adlandırdığı şeye karşı daha sert bir duruş sergileyerek Çin’i kuşatılmış bir ulus olarak tasvir etti. Tıpkı Putin’in Ruslara yaptığı konuşmalarda yaptığı gibi. Xi, Çin endüstrilerini Batı teknolojisine bağımlılıklarını azaltmaya çağırdı ve Çin’in büyümesini Batılı siyasi değerleri benimsemesine gerek olmadığının kanıtı olarak selamladı.”
