Yayıncılık derin krizde! Kitap almak lükse dönüştü

Türkiye’deki yayıncılığın güncel sorunlarını ve çözümlerini taraflarıyla konuşmaya devam ediyoruz. Bugün söz genç okurlarda. Gençler, popüler kültürün ve hayat pahalılığının yayıncılığa zarar verdiği görüşünde.

Yayıncılığı tartışırken genç okurlara şu soruları yönelttik:

- Bir okur olarak yayıncılığı nasıl değerlendiriyorsunuz?

- İstediğiniz kitabı bulmakta eskisine göre zorluk yaşıyor musunuz?

- Kitapların okunurluğu düşüyor mu? Editörlük kalitesinde bir eksiklik görüyor musunuz?

- Kitap fiyatlarındaki artış tercihlerinizi değiştiriyor mu?

- Sizce atılması gereken adımlar neler?

Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı 1. Sınıf Öğrencisi Mustafa Bilgiç, yayıncılık sayesinde nitelikli bir okur-yazar ilişkisinin filizlenebileceği görüşünde. Bilgiç, okur sayısının azalmasının çağın bir sonucu olduğunu belirtiyor ve fikrini şöyle açıklıyor:

“Kitapların okunurluğu, çağın gerektirdiği etmenlerden ötürü bir düşüş içerisinde. Artık okur nüfus oranı başka tercih ve yönelimlerden ötürü azalmakta. Editörlük kalitesinden bağımsız yaşanan bir durum bu. Editörlük kalitesinde bir eksiklik görmüyorum.”

KİTAP FİYATLARI HEP YÜKSEK

Hayat pahalılığının kitap alımını etkilediğini de belirten Bilgiç, “Elbette ki fiyat artışlarının tercihlerimde bir etkisi oluyor ama o kadar da önemli ölçüde etkisi olmuyor. Fiyattaki artıştan ziyade bir kitabın fiyatının halihazırda hep yüksek olması çok daha tercihlerimi etkileyen bir şey.” ifadelerini kullandı.

Okur-yazar ilişkisinin geliştirilmesi gerektiğini kaydeden Bilgiç özellikle söyleşi gibi etkinliklerin bu konuda önemli bir rol üstlenebileceği düşüncesinde. Bilgiç ayrıca okurların da aktif bir konumda olması gerektiğini savunuyor:

“Yazarlar ve okurların çok daha farklı platformlarda daha fazla bir araya gelmesinin sağlanması, atılabilecek önemli bir adım olarak görünüyor. Bu ilişkinin kitap sayfalarından taşması için sosyal medya başta olmak üzere çeşitli konferanslar, söyleşiler, etkinlikler ile okurlar ve yazarlar bir araya daha sık getirilmeli. Bunun yanında e-kitap, sesli kitap gibi popüler yöntemler de kullanılarak okurun da yayıncılığa bazı yerlerde dahil edilebileceği yöntemler geliştirilmeli. Bir kitabı yazar ve yayınevi doğuruyorsa onu büyütüp yetiştiren önemli unsur da okurdur. Kitap tanıtımlarından tutun da kitabın seslendirilmesine kadar okurlar da görev almalı.”

‘FİKİR KİTAPLARINA ULAŞMAK ZOR’

Afyon Kocatepe Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Öğrencisi Övünç Yalın Uğur ise popüler kültürün bilince verdiği zararı hatırlattı. Fikir kitaplarına ulaşmanın günümüzde zor olduğunu söyleyen Uğur, “Özellikle fikir kitaplarına ulaşmak daha zor. Raflar popüler kültür ürünleriyle dolu. Daha çok yönlü, felsefe ve sosyoloji gibi alanlara eğilen yayınları takip ediyorum.” dedi.

Uğur ayrıca yayıncılıkta editoryal niteliğin de düştüğünü belirtti:

“Birçok kitapta basit yazım hatalarından anlatım bozukluklarına kadar ciddi sorunlar var. Bu durum sadece bir teknik eksiklik değil; aynı zamanda okura ve edebiyata duyulan saygının zayıfladığını gösteriyor. Özenli ve nitelikli yayıncılığın yeniden esas alınması gerekiyor.”

Genç okurların gördüğü bir başka problem ise kitap fiyatları. Uğur bu konuda, “Kitap almak artık zorunlu ihtiyaçtan çok lükse dönüştü. Öğrenciler çoğu zaman fikir kitaplarına değil, sınavlara ya da mesleğine yönelik kitaplara bütçe ayırabiliyor. Bu da düşünsel gelişimi baltalıyor. Gençlikte PDF ve korsana yönelim artıyor. Piyasa, okumak ve kendini geliştirmek isteyen gençleri bu şekilde sistemin dışına itmiş oluyor.” değerlendirmesini yapıyor.

‘FİYATLAR OKUMA ALIŞKANLIKLARIMIZI DOĞRUDAN ETKİLİYOR’

Gazi Üniversitesi Rekreasyon Yönetimi 1. Sınıf öÖrencisi Zahide Belinay Erdoğdu, önceliğin ekonomik şartların iyileştirilmesi gerektiğine işaret ediyor. Erdoğdu, fiyatların okuma alışkanlığını doğrudan etkilediği görüşünde:

“Artan fiyatlar, okuma alışkanlıklarımızı doğrudan etkiliyor. Bazen sadece gerçekten çok istediğim kitaplara yöneliyorum, diğerlerini ertelemek zorunda kalıyorum. Bu da okuma çeşitliliğini kısıtlıyor.

“Öncelikle ekonomik koşulların iyileştirilmesi şart. Ama bunun yanında, kitaplarla ilgili toplumsal farkındalığı artıracak çalışmalar yapılmalı. Okuma kültürünü teşvik edecek etkinlikler, semt kütüphaneleri, kitap takas alanları gibi girişimler yaygınlaştırılmalı. İnsanları kitapla buluşturmanın yaratıcı yolları bulunmalı.”