Zeytinyağı almak için son fırsat! ‘Yok yılı’ öncesi zeytinyağı fiyatları ne kadar?

2024-2025 sezonunda rekor seviyeye ulaşarak 3 milyon 750 bin ton zeytin üretimi gerçekleştiren Türkiye, 475 bin ton zeytinyağı ve 750 bin ton sofralık zeytin ile tarihi bir sezonu geride bıraktı. Ancak 2025-2026 sezonu için tablo tersine dönüyor. Uzmanlara göre bu sezon zeytinde ciddi bir kayıp yaşanacak. TÜİK tahminlerine göre, zeytin üretimi yaklaşık yüzde 40 azalarak 2 milyon 250 bin tona düşebilir.

FİYATLAR DÜŞTÜ AMA ÜRETİCİ KAZANAMADI

Geçen sezon Türkiye'nin yanı sıra İspanya ve İtalya gibi büyük üretici ülkelerde de verim artınca zeytinyağı piyasasında bolluk yaşandı. Tüketici raflarda 500-600 lira bandından satılan naturel sızma zeytinyağını bu sezon kampanyalarla 200-250 liraya alabildi. Ancak bu durum üreticiyi memnun etmedi.

Üretim maliyetlerinin katlandığını vurgulayan uzmanlar, üreticinin “maliyetinin altında satış yapmak zorunda kaldığını” belirtiyor. Üreticiler yüksek rekoltenin sevincini yaşayamadan zararla karşı karşıya kaldı.

'YOK YILI GELİYOR, FİYATLAR ARTABİLİR'

Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Mustafa Tan, bu sezonun “az ürün yılı” olacağına dikkat çekerek şunları söyledi:

“Şu anda Türkiye'de fiyatlar tüketici için çok iyi ama üretici için iyi değil. Sadece bir taraf mutlu olursa sürdürülebilir bir zeytincilik olmaz. 200-250 lira üretici maliyeti var, üretici borçlu, geçimini düşünüyor... Maliyetinin altında fiyata satmak zorunda kalıyorlar. Üreticinin üretme şevki kırılırsa üretimden uzaklaşabilir.”

Tan, 2025-2026 sezonunda rekolte düşüşü nedeniyle zeytinyağı fiyatlarının yeniden yükselebileceğini belirtti. Ağustos-Eylül döneminde yapılacak net rekolte ölçümleriyle tablo daha da netleşecek.

İSPANYA VE TUNUS’TA DA BENZER TABLO: KURAKLIK ETKİLİ

Zeytinyağı piyasasında söz sahibi ülkelerden İspanya ve Tunus’ta da verim düşüşü bekleniyor. Tan, “İspanya umutluyken birden sıcaklar ibreyi tersine döndürdü. Bizde de verim düşecek, orası kesin ama boyutunu zaman gösterecek,” dedi.

Tunus’ta da geçtiğimiz yıllara göre daha düşük verim olacağı öngörülüyor. Bu da global arzın daralması anlamına geliyor ve fiyatlar üzerindeki baskıyı artırabilir.

'ZEYTİNCİLİK TEŞVİK EDİLMEZSE FİDANLAR SÖKÜLEBİLİR'

Tan, uzun yıllardır verilen fidan dikim teşviklerinin ve zeytinciliğe sağlanan desteklerin sürdürülmesi gerektiğini vurguladı:

“Yeni dikilen fidanlardan verim almak için yatırım yapan üretici, kazanamazsa bu fidanları söker ve başka ürüne döner. Tıpkı tütünde olduğu gibi. Tüm tarafların birbirinin penceresinden, yani ülke penceresinden bakması lazım.”

Tan ayrıca, iç piyasada zeytinyağı tüketiminin artırılması gerektiğini belirtti. Türkiye’de kişi başı yıllık 2 litre olan zeytinyağı tüketiminin en az 4-5 litreye çıkarılması gerektiğini vurguladı.

'İSTİKRARLI FİYAT İÇİN İÇ TÜKETİM ARTMALI'

“Zeytin ve zeytinyağının tanıtımına ağırlık verilerek iç piyasada daha çok zeytin ve zeytinyağı tüketilmesi sağlanmalıdır. Böylece rekoltelerden bağımsız istikrarlı bir fiyatlamaya kavuşulur! Böylesine sağlıklı bir ürün daha fazla tüketilmeli,” diyen Tan, üreticinin desteklenmesinin hayati önemde olduğunu söyledi.