17 Mayıs 2024 Cuma
İstanbul 20°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Damat Berat Paşa

Aydın Keleşoğlu

Aydın Keleşoğlu

Eski Yazar

A+ A-

Osmanlı’da Saraya ilk Damat Karamanoğlu Alaeddin Ali Bey oldu.

1378’de I.Murad’ın büyük kızı Nefise Melek Sultan’ı aldı. Kayınçosu I.Bayezid, nam-ı diğer Yıldırım Bayezid tarafından öldürüldü. Türkler birbirini katledince Yıldırım Beyazıt Timur’a yenildi, Osmanlı’da Fetret, yani dağılma dönemine girildi.

DAMAT PARGA’LI İBRAHİM PAŞA

Makul(saygın) bir damattı, maktül(ölü) bir damat oldu.

Adriyatik sahilindeki Parga kasabasında doğdu. Aslen İtalyandı. Altı yaşında Malta’lı korsanlar tarafından kaçırıldı. Bir sene sonra Osmanlı denizcilerine satıldı. İzmir’e getirildi ve Manisalı bir hanım tarafından satın alındı. Ardından Şehzâde Süleyman’a hediye edildi. Şehzade Süleyman bu çocuğu çok sevdi. Beraber kardeşçe büyüdü. Bu yüzden Makbul diye anıldı. Pargalının, Sultan Süleyman’ın kız kardeşi Hatice Sultan’la evlenince rütbeleri hızla yükseldiği söylendi.28 yaşında başbakan oldu.Devletin en güçlü adamıydı. Yedi Tuğ’un altısı ondaydı. Ancak Padişah Kanuni Sultan Süleyman kendi gücüne ortak olacağı gerekçesiyle ondan kaygı duydu. Bir Ramazan gecesinde saraydaki odasında cellâtlar tarafından acı bir şekilde katledildi. Padişah yan odadaydı. Boğuşma seslerini duydu ama karışmadı. Böylece Makbul diye anılan Pargalı Damat İbrahim Paşa, 1536 yılında Maktül oldu.Osmanlı Ticaretini kemiren kapitülasyonların taslağını o hazırlamıştı. Osmanlı Ticareti Damat Paşanın kapitülasyonları sayesinde bitti Neticede Kanuni Pargalıyı saraya Damat yapıp vezir etti, Pargalı Damat Dış politikayı rezil etti.

DAMAT NEVŞEHİR’Lİ İBRAHİM PAŞA

Gençliğinde iş bulmak için İstanbul’a geldi. Saray kâtibi sayesinde helvacılar ve baltacılar ocağına girdi. Katıldığı bir savaşta orduyu dağılmaktan kurtarınca Padişah III.Ahmet onu yanına aldı. Ali Paşa’nın kızı Fatma Sultan’la evlendirdi. Ondan sonra terfi etti. Başbakan oldu. Halka ve esnafa yeni vergiler yükledi. Halkın öncelikli ihtiyaçlarını gidermek yerine Saraydaki lale devriyle uğraştı. Yol yaptı, yollara duble laleler ekti. “Kalk gidelim sevgilim sadabade” sözü onun devrinde çıktı. Sadabad, İstanbul Kâğıthane'de bir cennet köşeydi. Damatların, dünürlerin ve ülkeyi yönetenlerin halka inmek yerine Sadabade inmesi, Patrona Halil İsyanına neden oldu. İsyan esnasında padişah III.Ahmet isyancıların ısrarına karşı koyamadı ve çok sevdiği damadını öldürtüp isyancılara teslim etti.

Neticede Padişah, İbrahim Damadını vezir etti, Damat ise ülkeyi rezil etti.

Çünkü Damadın döneminde Pasarofça Anlaşması yapıldı. Orta Avrupa’daki Osmanlı varlığı tehlikeye atıldı. Belgrat elden çıktı. Osmanlı Avrupa’da savunma durumuna geçti.

DAMAT ALİ GALİB PAŞA

1854’te Sultan Abdülmecit’in kızı Fatma Sultan ile evlendi, saraya Damat oldu, anında paşa oldu. Ardından vezir oldu. 1857’de Dışişleri Bakanı ve sonra da Hazineden sorumlu Bakan oldu.Fakat ne yapsa Padişaha yaranamadı. Hatta azar bile yedi. Abdülmecit, Ali Galib Paşa’yı göstererek ”Bunu Hazine Bakanı ettik, bu borca bu köstebek kılıklı herif sebep oldu” dedi.Talihsiz damat bir gece eve dönerken Boğazda kayığı İngiliz vapuruna çarpınca boğularak öldü. Neticede Abdülmecit, Damada Hazine Bakanlığını teslim etti, Damat Ali Galip hazinenin içine etti. Adeta Hazineyi yabancı paralara teslim etti.

DAMAT NECİP BEY

II.Abdülhamid’in ve Vahidettin’in kardeşi Mediha Sultan ile 1879’da evlendi. Hemen paşalık verildi. Ancak Damat Bey 6 yıl sonra tifodan öldü. Kardeşinin durumuna çok üzülen Abdülhamit, uygun biriyle yeniden evlendirilmesini için talimat verdi, başbakan Kamil Paşa’yı görevlendirdi.Sarayda bu işlere Başbakanlar da bakardı. Bakan zaten sadece aynaya bakardı. Emri alan başbakan hemen eş adayı aramaya başladı.Ülke batıyormuş, yanıyormuş onlar için önemli değildi, önemli olan Damat beydi. Damat olacak kişinin kriteri de belliydi. Babası veya atası devlet erkânından olacaktı, güzel ahlaka sahip olacaktı, otuz yaşından küçük, kırk yaşından da büyük olmayacaktı, ha bir de yakışıklı olacaktı. Yoksa Mediha Sultan beğenmezdi. Birden Mediha Sultan ölen eşinin cenaze töreninde gördüğü genç bir memuru beğendiğini söyledi. Beğenmekle kalmadı, daha cenaze ortada iken “bunu bana alın” dedi. II.Abdülhamid Necip Bey’e kız kardeşini verdi, kız kardeşi de Necip Bey’in cenazesinde gönlünü Ferit Bey’e verdi.

DAMAT FERİT PAŞA

Mediha Sultan’ın daha kocasının cenazesinde Bismillah “Bunu bana alın” dediği kişi Ferit Bey’di. Dışişlerinde memur idi, hemen talimat verildi, Abdülhamit’e rapor edildi.Daha yeni ölen kocasının toprağı kurumadan Mediha Sultan Damat Ferit ile evlendi. Baltalimanı Sarayına Damat edildi. Memur Ferit Bey, Damat Ferit Bey oldu, Damat Ferit Bey Şûray-ı Devlet üyesi oldu, Paşa oldu, Damat Ferit Paşa Bakan ve başbakan Vezir oldu. Ama Osmanlı rezil oldu. 1918’de Osmanlıyı parçalama Konferansı olan Paris Konferansına gitti, kendi ülkesini rezil etti. Osmanlıya son veren Sevr i imzaladı. Padişah Vahdettin ile birlikte İngilizlerle gizli bir anlaşma daha imzaladı. Türk Milletinin canı pahasına verdiği Kurtuluş Savaşına karşı geldi. 21 Eylül 1922’de sessiz sedasız yurt dışına kaçtı. Nice’ye yerleşti. Fransa’da Sürgünde öldü. Neticede önce vezir, sonra rezil oldu.

DAMAT BERAT PAŞA

Liseyi şu malum Özel Fatih Koleji'nde okudu.

Yüksek Lisansını Amerika’da yaptı. Önce Milletvekili oldu, ardından 2015 yılında Cumhurbaşkanı’nın kızı ile evlendi. Yunanistan Başbakanı Kostas Karamanlis şahitlik yaptı. Aksaray’a damat oldu. Ondan sonra önce enerjiden, sonra Hazineden sorumlu Bakan oldu. 1920'de görevden ayrılan Damat Ferit'ten sonra kabineye giren ilk damattı.

Gökten üç elma düşmüş, biri Bakan’a, biri Damat’a, biri Saray’a. Bana öyle bakma. Sana bana millete yok. Onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine ama, bu işin sonu hayrola. Zira, Osmanlı’yı dünürlük ve damatlık sistemi batırdı.Ülkeyi Kanuni döneminde Kapitülasyonlara hapseden vezir, damattı. Abdülmecit döneminde ülkeyi borca sokan nazır yine damattı. Osmanlının ortadan kaldırılmasına imza atan yine Damat Ferit’ti. Şimdi de Damat Berat. Önce Vekil oldu, sonra Damat oldu, sonra da Bakan oldu. Tamam, biz tarihten bu tür şeylere alışığız ama, Bakan olur olmaz nedense sık sık Türkiye Cumhuriyeti’nin yeni sisteminden söz etti.

Yeni sistem dediği hem “Başkanlık” hem de “Damatlık” sistemiydi.

Tarihe bakınız..

Osmanlıyı iki şey batırmıştır. Birincisi Başkanlık sistemi, ikincisi de Damatlık sistemi.

Madem aynı gemideyiz, o zaman dümeni Damatlara değil, işin ehl-i Kaptanlara veriniz.

Ve ülkeyi batırmak istemiyorsanız, Damatlık sisteminden de, Başkanlık sisteminden de vaz geçiniz.

aydinkelesoglu16@gmail.com