Enerji Verimliliği Haftası 2024 - 2

İŞLETMELERDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÇALIŞMALARI İÇİN BİR STANDART

İlgili mevzuatta belirtilen koşulları taşıyan işletmeler bir enerji yöneticisi çalıştırmak zorundadır. Enerji yöneticisi işletmelerde, ticari ve hizmet binalarında enerjinin kontrol edilmesinden, verimli kullanılmasından ve takip edilmesinden sorumlu ve enerji yönetici sertifikası olan kişidir. Enerji sertifikası , “Enerji Verimliliği Eğitim ve Sertifikalandırma Faaliyetleri Hakkında Uygulama Usul ve Esasları” hükümleri uyarınca, enerji yöneticisi, etüt-proje ve ölçme ve doğrulama eğitimine katılanlara Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanlığı (EVÇED) tarafından düzenlenen merkezi sınavda başarılı olanlara verilmektedir. Enerji yöneticisinin genel olarak görevleri şöyle sıralanabilir:

1- Yakma sistemlerinde yanma kontrolü ve optimizasyonu ile yakıtların verimli yakılması;
2- Isıtma, soğutma, iklimlendirme ve ısı transferinde en yüksek verimin elde edilmesi;
3- Sıcak ve soğuk yüzeylerde ısı yalıtımının standartlara uygun olarak yapılması, ısı üreten, dağıtan ve kullanan tüm ünitelerin yalıtılarak istenmeyen ısı kayıplarının veya kazançlarının en aza indirilmesi;
4- Atık ısı geri kazanımı;
5- Isının işe dönüştürülmesinde verimliliğin arttırılması;
6- Elektrik tüketiminde kayıpların önlenmesi;
7- Elektrik enerjisinin mekanik enerjiye veya ısıya dönüşümünde verimliliğin artırılması;
8- Otomatik kontrol uygulamaları ile insan faktörünün en aza indirilmesi;
9- Kesintisiz enerji arzı sağlayacak girdilerin seçimine dikkat edilmesi;
10- Makinaların enerji verimliliği yüksek olan teknolojiler arasından, standardizasyon ve kalite güvenlik sisteminin gereklerine dikkat edilerek seçilmesi ;
11- İstenmeyen ısı kayıpları veya ısı kazançları en alt düzeyde olacak şekilde projelendirilmesi ve uygulamanın projeye uygun olarak gerçekleştirilmesinin sağlanması;
12- İnşaat ve montaj aşamasında enerji verimliliği ile ilgili ölçüm cihazlarının temin ve monte edilmesi;
13- Yenilenebilir enerji, ısı pompası ve kojenerasyon uygulamalarının analiz edilmesi;
14- Aydınlatmada yüksek verimli armatür ve lambaların, elektronik balastların, aydınlatma kontrol sistemlerinin kullanılması ve gün ışığından daha fazla yararlanılması;
15- Enerji tüketen veya dönüştüren ekipmanlar için ilgili mevzuat kapsamında tanımlanan asgari verimlilik kriterlerinin sağlanması;
16- Camlamada düşük yayınımlı ısı kontrol kaplamalı çift cam sistemlerinin kullanılması gibi işlemler.
Enerji yöneticisi enerji etütlerinin ve VAP’ ların (Verimlilik Artırıcı Proje) hazırlanması ve uygulanması ile ilgili araştırmaları yapmak ve uygulamayı kontrol etmekten sorumludur.
ENVERYÖN’de enerji yöneticilerinin enerji yönetimi sistemlerini, TS ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi-Kullanım Kılavuzu ve Şartlar Standardı’na uygun şekilde oluşturacakları da belirtilmiş.

ÜLKEMİZDE DURUM ?

Ülkemizde kayıp-kaçak oranları uluslararası karşılaştırmalara göre hayli yüksek gözüküyor. Özellikle kaçak kimi bölgelerde yüzde 60’lara varıyor. Bedel alma oy al meselesi mi yoksa? Fosil yakıt tutkusundan (hele de bunlara dışalım bağımlılığından) vazgeçemiyoruz. Yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelimde uluslararası sermayenin (nükleer enerji ağırlıklı) rüzgârına kapılmış durumdayız. İklim değişikliği için üzerimize düşeni yaptığımız söylenemez. Hala kişi başına düşen enerji üretimi ve tüketimi rakamlarının artışı sevdasının bütünsel (ekonomik-sosyal- çevresel:ESE) kalkınma değil büyüme fetişizmi olduğunu kavradığımız söylenemez. Durum böyleyse yapmalı mıyız bir açık oturum?
İşçi Partisi ‘nce 1998’de yapılan Enerji Forumu’nun (İPEF-98) sonuç bildirisinden alıntı yapalım: (5.md.Tasarruf ve Verimlilik) Enerji üretimi ulusallık yanında, bol, ucuz, güvenilir, çevreci, yenilenebilir ve geleceği düşünen türlerde olmalıdır. Enerji tüketimi ise, çıkarcı değil akılcı olmalı; bilinç ve bilgi bu tüketimin her aşamasında ön planda bulunmalı, tasarruf ve verimlilik için yaptırım, teşvik ve öneri projeleri geliştirilmelidir. Elektrik mühendisi rahmetli Hasan Yalçın İPEF-98’de ne demiş bakın: “Enerji açığı yalanı, uluslararası tekellerin Türkiye’nin enerji tesislerini ve piyasasını ele geçirmesinde gerekçe olarak kullanılmaktadır!” SONSÖZ Bu durumu düzeltecek bir uygarlığı savunan iktidar gerek! O zaman Ezginin Günlüğü adlı grubunun şarkısından esinlenip azcık değiştirelim: ….Ateşe baca lazım / Kitaba hoca lazım / Bize bir iktidar lazım / O da hemen lazım….

DİPNOT: Enerji Verimliliği Haftası için yapılacak etkinliklerin izlencesi için bkz. : https://twitter.com/verimliyasa/status/1742963757960007700/photo/1 Etkinliklere çevrimiçi katılım başvuruları için bkz: Nermin Seda Büyükmıhcı (Tel: 0-312-5465598 ; nsbuyukmihci@enerji.gov.tr)