Rus ordusu neden Golan’da?

Colan (Golan) Acval kelimesinin çoğuludur. Tavaf etmek, dalgalanmak, hareket etmek, toz kaldırmak, havalandırmak manasında olan “Cala” fiilinden türetildi. Denizden 2 bin 814 metre irtifada olan Cebel El-Şeyh (Şeyh veya Ak Sakallı Dağ) adını kış-yaz üstünde eksik olmayan kardan alır. Kadim adı Haramun (Hermon) Dağıdır. Colan, İsrail ordusunun en gaddar askeri birliği olarak ün yapmış Golan Taburu ile İdlib Vilayetini kontrol eden El-Nusra Cephesi (Heyet Tahrir El-Şam) lideri Abu Muhammed El-Culani’ye (Ahmed Hussein El-Shar'a) isim babası olmuş. Bu bölgede yer alan Tabariye veya Celile Gölü (Galilee) dünyanın en alçak tatlı su gölüdür. Deniz seviyesinden 215 metre alçaktadır. Golan bölgesinin toplam yüzölçümü 5 bin kilometrekaredir. Bu büyüklük Hatay vilayetimize denk düşmektedir.

4 Haziran 1967’de İsrail tarafından işgal edilen bin 800 kilometrekare büyüklüğündeki bölge Kilis ilimizden daha büyük, Yalova ilimizin iki katıdır. İşgal edilen topraklarda 150 bin nüfus ve 163 köy ve kasaba vardı. Burada Suriye vatandaşı Araplar, Kafkasyalılar (Çerkezler, Abhazyalar), Türkmenler, Sünniler, Aleviler, Dürziler, Mesihiler ve 1948’de Filistin’i işgal eden Siyonistler tarafından göçe zorlanan 9 bin Filistinli Arap yaşamaktaydı. Ekim 1973 savaşında Suriye ordusu Golan bölgesinin il merkezi olan Kunaytra başta olmak üzere Şeyh Dağı’nın da bir bölümünü kurtarabildi. Bölgenin bin 200 kilometrekaresi halen işgal altındadır. İsrail işgali altındaki bölgede sadece dört köy ayakta kalabildi. Diğer tüm köy, kasaba ve Suriye’yi anımsatacak ne varsa haritadan silindi.

DÜRZİLERİ KULLANMAYI UMDULAR

Ayakta kalabilen dört köyün sakinleri Suriye Dürzilerinden oluşmaktadır. İsrail’in sunduğu vatandaşlığı ve imtiyazları kabul etmediler. Suriye vatandaşı olarak kaldılar. İsrail, bu Dürzi köylerini Filistin’de yaşayan diğer Dürziler gibi İsrail vatandaşı yapabileceklerini, İsrail ordusunda istihdam edebileceğini ve Suriye’ye karşı kullanabileceğini ummuştu. Ancak planı geri tepti. Dürziler, İsrail işgali, ekonomik ambargosu ve baskılarına karşı mücadelede onlarca evladını şehit verdi. BM’nin devreye girmesiyle dört köyün öğrencileri yüksek eğitimini Şam Üniversitesinde yapmaktadır. İsrail, Suriye’ye BM kontrolündeki kapıdan giriş yapan öğrencilerin geride bıraktıkları ailelerini tekrar görmelerine izin vermemektedir. Suriye’ye evlenen Dürziler de aynı akıbeti yaşamaktadır. Bu dram birçok film, dizi ve belgesele konu oldu. Dört köyün ürettiği fazladan meyve ve sebzeyi (elmasıyla meşhurdur) ancak BM gözetiminde Suriye’ye ve buradan uluslararası pazarlara satabilmektedir.

İŞGAL BÖLGESİ OLMASINA RAĞMEN YERLEŞTİLER

BM Güvenlik Konseyi, BM genel Kurulu, AB Parlamentosu, Arap Ligi, İslam İşbirliği Teşkilatı ve uluslararası birçok resmi camianın Golan’ın İsrail tarafından işgal edilmiş Suriye toprağı kararlarına rağmen bölgeye Batı’dan, Afrika’dan, Rusya’dan, ABD’den getirilen Yahudiler için yeni köy ve kasabalar kuruldu. Bölge tarıma açıldı. Şeyh Dağına (Harmon) kayak merkezleri ve tatil köyleri inşa edildi. 40-50 bin Yahudi yerleşimci getirildi. 1981’de İsrail tarafından ilhak edildi. ABD eski Başkanı Trump 2019’da ilhaka onay verdi. 100.00 yeni işgalci-yerleşimciyi bölgeye taşımak için çalışmalar yapılmaktadır. Golan zengin su kaynaklarına sahiptir. İsrail’in ihtiyacı olan suyun en az yüzde 15’ini buradan karşılamaktadır. Golan bölgesi Ürdün, Litani, Banyas nehirleri ve Taberiye (Celile-Galilee) gölünü besleyen ana kaynaktır.

BEREKETLİ TOPRAKLAR

Golan dört mevsimi aynı anda yaşatabilen, her türden sebze ve meyve tarımının yapılabileceği bereketli toprakların ve hayvancılık için zengin mera arazilerinin diyarıdır. Zengin doğal gaz ve petrol yataklarına sahiptir. İsrail Milli Petrol Şirketi (INOC) 1993’te 2 milyon varil petrol çıkardığını beyan etti. Golan bölgesinde illegal sürdürülen faaliyetler hakkında, talan edilen petrol ve doğal gaz oranı konusunda BM’ye bilgi ve rapor sunmayı ret ediyor. Bu faaliyetleri yerinde incelemek isteyen BM heyetlerine bölgeye girme izni vermiyor. İsrail 2013’te, Suriye uluslararası bir terör, taksim ve talan savaşına maruzken, illegal petrol ve doğalgaz arama faaliyetlerini ABD, New Jersey merkezli Amerikalı Siyonist Yahudi Effi Eitam’ın sahip olduğu “Genie Energy” şirketine Golan’da petrol ve doğal gaz arama ruhsatı tahsis etti. Bu gelişmeler ışığında BM İkinci Komitesi, Suriye, Rusya ve Çin’in İsrail hakkındaki işgal ettiği toprakların yer altı ve yer üstü zenginliklerini talan ettiği ve bunun durdurulması gerektiği yönündeki talebini kabul eder ve onaylar. BM 18 Kasım 2021'de, "işgalci güç İsrail, Doğu Kudüs’te dâhil olmak üzere işgal Altındaki Filistin ve Suriye Golan’ı topraklarındaki doğal kaynakların sömürülmesine, zarar verilmesine, kaybedilmesine, tükenmesine veya tehlikeye atılmasına son verilmesini talep ediyor” kararını deklere eder. İsrail, diğer tüm kararlarda olduğu gibi bu uluslararası yasa ve kararı da çiğnemeye devam etmektedir. Stratejik, bereketli topraklar ve zengin su, petrol, doğalgaz kaynaklarına ev sahipliği yapan Golan’ı ilelebet elinde tutmak isteyen (bu sadece bir sebep) İsrail, Suriye’ye dayatılan terör, taksim ve talan savaşının usta aklı, yönetmeni ve başrol oyuncularından biridir.

BÖLÜCÜLER İÇİN GÜVENLİ BÖLGE

Suriye’nin Kuzeyinde arzu ettiği İkinci İsrail Projesinin bir benzerini güney bölgesi için de planladı. Silah, mühimmat, lojistik destek, ev sahipliği, yaralı teröristlerin hastanelerinde tedavisi, yer ve uydu istihbarat paylaşımı olmak üzere tüm imkânlarını seferber etti. Der’a bölgesinde özellikle Bedevi Araplar ile Sveyda bölgesinde Suriye Dürzilerin bir bölümünü pahalılık, demokrasi, özgürlük, etnik ve mezhepsel talepler üzerinden kışkırttı. İşgal ettiği Golan ile anavatanı Suriye arasında Şam’a karşı savaşan en radikal dinci terör örgütleri veya etnik bölücü Dürziler için bir güvenli bölge inşa etmek için çok uğraştı. Golan bölgesine komşu vilayetlerde emirlikler veya Şam’dan bağımsız devletçikler inşa ederek Golan bölgesini bu yeni devletçiklerle anlaşarak İsrail’in resmi toprağı yapma planı vardı.

RUS ORDUSU SAYESİNDE SURİYE KONTROL ETTİ

Rusya 2013’te şiddetlenen savaş sebebiyle Golan bölgesinde görev yapan BM barış Gücü askerlerine yönelik saldırı ve tacizler de artınca bölgeden çekilme kararı alan Avusturya askerlerinin yerine Golan bölgesinde barış gücü olarak yer almak istedi. İsrail, ABD ve müttefikleri Putin’in bu önerisine sıcak bakmadı. Eylül 2015’te Suriye hükümetinin talebi üzerine savaşa dâhil olan Rusya ordusunun yardımıyla Suriye ordusu bu bölgenin önemli bir bölümünü kontrol altına alabildi. Tampon veya güvenli bölgeler adı altında terör örgütlerinin özerk emirlikler kurmaları engellendi. Bu tarihten sonra, özellikle bölgede artan İsrail müdahalelerine karşılık Rusya’nın “pasif” tutumu Suriye devlet erkânı ve halkı nezdinde eleştirilere sebebiyet verdi. Putin’in Esad ile buluşmayı Şam yerine Lazkiye’de yer alan Rus Hymemim hava üssünde yapması, ziyaret esnasında Rus üs komutanın askeri birliği selamlamak üzere dışarı çıkan Putin ile birlikte yürüyen Esad’ı eliyle durdurması ciddi rahatsızlıklar yaratmıştı. Rusların Suriye’de “bir sömürge devlet edasıyla davrandığı” eleştirileri zirve yaptı. Rusların NATO üyesi Türkiye’ye S-400 savunma sistemleri verirken Suriye’yi son nesil silahlar vermediği, İsrail saldırılarına karşı koruyamadığı veya korumadığı algısı yaygınlaştı.

MOSKOVA KAYITSIZ KALAMAZDI

2021, 2022’de Golan bölgesi üzerinden İsrail’e karşı artan saldırılar, Suriye-İran destekli milis ve Filistinli örgütlerin artan faaliyetleri, Ekim’de başlayan Gazze Savaşında Filistinlilere destek amaçlı Golan üzerinden başlayan askeri hareketlilik, İsrail’in Şam ve Halep’e yönelik sistematik füze saldırıları koşullarında Rusya kayıtsız kalamazdı:

• Rus ordusu mobil olarak bulunduğu Golan bölgesine ağır silahlarla temelli üsler inşa ederek yerleşiyor

• İsrail’e bu bölgeden Suriye’ye yönelik saldırılara müsamahakâr davranmayacağının mesajını veriyor

• Rusya, İsrail ve Suriye arasında hâsıl olabilecek direkt savaş angajmanına takoz koyuyor

• Rusya bölgede İran dâhil kendisinden başka bir askeri güç istemiyor

• Golan bölgesinin Suriye toprağı olduğu gerçeği ve kararı üzerinden İsrail üzerinde ciddi bir psikolojik üstünlük ve baskı aracı yaratıyor

• İsrail ile Suriye arasında barış sağlandığı, Golan bölgesinin statüsünde bir anlaşmaya varıldığı takdirde bölgenin zenginliği üzerinde söz sahibi oluyor

• Rusya, buradan dost ve düşmanlarına Dünyanın ağır sıklet merkezinde kalıcı ve bölgenin tüm stratejik kararlarında söz sahibi olduğunu Golan’dan beyan ediyor.