Sendikaların denetimi ve Hava-İş gerçeği

Gazetemizin Emek sayfasının değerli yönetmeni Tarık Tekgözli bir süredir Hava-İş Sendikası’nda yaşanan yasadışı parasal ve yönetsel olayları, büyük bir sorumluluk duygusu içinde, okurlarla paylaşıyor ve anlayana çok önemli mesajlar veriyor. Bilindiği gibi Hava-İş’in son genel kurulunda sendikanın demokrat, ilerici, Atatürkçü genel başkanı Atilay Ayçin, AKP’nin işçi haklarına yönelik olumsuz tutumunu büyük bir cesaretle eleştirmiş ve AKP’nin emekçileri yok sayan davranışlarına boyun eğmeyip karşı çıkan, sendikacılığımızın önemli ve çok değerli yöneticilerinden biriydi. AKP’ye biat etmeyen bu yürekli sendikacı AKP’nin ve Türk Hava Yolları’nın ortak kumpası ile seçimi kaybetmiş, yerine THY yönetiminin ve bu yönetimi destekleyen siyasi iradenin adamı olan bir THY çalışanı Havaİş’te sarı sendikacılık dönemini başlatmıştır. Yayımlanan ve yalanlanmayan belgelere dayanarak yazıyorum. Bugün Hava-İş hava yollarında çalışan işçilerin özgür iradesini yansıtamayan, emeği işverene peşkeş çeken, sendikayı kaba kuvvet ile yönetmeye çalışan, sendikanın kasasını usulsüz ve insafsızca boşaltan bir sarı sendikadır. Emek sayfası belgeler yayınlayarak bu sendikanın parasının nasıl keyfi ve hoyratça harcandığını, yöneticilerin gizli ilişkilerini yadsınamaz bir biçimde gün ışığına çıkarmıştır. Yayınlanan belgeler ve sendikada yaşananlar Türk sendikacılığı için bir kara lekedir ve bu konuda üyesinin yasadışı işlemlerine müdahale etmeyerek susan, görevini yapmayan Türk-İş yöneticileri suçludur.

YASALAR VE SENDİKALARIN DENETİMİ

Gerek anayasada ve gerekse 6356 sayılı yasada sendikaların denetimi ile ilgili hükümler vardır. Bu hükümler yaşama geçirildiği takdirde sendikalarda yolsuzluk girşimleri kesinlikle önlenebilir. Sendikaların denetimi ile ilgili hükümlerden birincisi anayasanın 108. maddesinde düzenlenmiştir. Bu madde Devlet Denetleme Kurulu’nun görevlerini belirtmekte ve bu kurulun Cumhurbaşkanının isteği üzerine işçi ve işveren kuruluşlarında her türlü inceleme, araştırma ve denetlemeler yapabileceğini söylemektedir. Bu düzenleme iki ucu keskin kılıç gibidir. Cumhurbaşkanı eğer sendikaları baskı altına almak, seslerini kısmak veya onları biat eden sendikalar durumuna getirmek istiyorsa bu yetkisini rahatlıkla kötüye kullanabilir. Öte yandan bu yetki raydan çıkan sendikaların yasaya uygun biçimde yönetilmesi için ve sendika üyelerinin çıkarlarını korumak, temsilde adaleti sağlamak için kullanılacaksa demokrasi için önemli bir düzenleme olarak anılabilir. Tehlikeli bir yetki ama doğru kullanılırsa demokratik bir kuruluş olan sendikaların amaca uygun çalışmasını sağlayabilecek önemli bir düzenlemedir. Diğer bir düzenleme 6356 sayılı sendikalar yasasının 29. maddesinin ikinci bendinde yapılmıştır. Buna göre sendikaların gelir ve giderlerine ilişkin mâli denetimler en geç iki yılda bir denetim yetkisine sahip yeminli mâli müşavirlerce yapılmak zorundadır. Sendikacılığımızın örnek sendikalarının en önde geleni olan Tekgıda-İş Sendikası mâli müşavir denetimini düzenli olarak yaptırıyor ve raporu web sitesinde yayınlayarak üyeleri ile paylaşıyor. Tekgıda-İş Sendikası’nın şeffaf sendikacılık anlayışı diğer sendikalara örnek olmalıdır. Bu düzenleme ile sendikanın Denetleme Kurulu ortadan kaldırılmıyor aksine Denetim Kurulu’nun çalışmalarına doğru ve önemli bir destek sağlıyor. Hava-İş örneğinde bu iki düzenlemenin yaşama geçirildiğini sanmıyoruz.

TÜRK-İŞ GÖREVİNİ KÖTÜYE KULLANIYOR

Türk-İş’in tüzüğünde sendikaları denetleme yetkisi vardır. Gerek gördüğünde bir sendikanın yöneticileri yasadışı işler yapıyorsa Türk-İş yönetimi o sendika ile ilgili soruşturma başlatabilir ve gerekiyorsa o sendikayı konfederasyon üyeliğinden ihraç eder. Bu etkili ve diğer sendikalara örnek olacak bir yöntemdir. Yolsuzlukları ayyuka çıkmış, sendikayı kaba kuvvetle yönetmeye çalışma çabaları böylesine belgelenmiş bir sendika karşısında Türk-İş yöneticileri susarsa Türk-İş’in varlığını inkâr etmiş olurlar ve ondan sonra da sendikalarda yöneticilerin yolsuzluk yapmalarının önü açılmış olur. Türkİş yöneticilerinin bu kadar tembel ve suskun olmaya hakları yoktur. Yapamıyorlarsa istifa etsinler, yerlerine gelecekler mutlaka sendikacılığın onurunu koruyacaktır.

HAFTAYA: Mafya Sendikacılığında Jimmy Hoffa Örneği