Türk basınından izlenimler: Sedat Simavi (1896 - 1953)

Sedat Simavi Türk basın tarihinde, yayımladığı dergilerle ve dergilerin yakaladığı başarılarla adını duyurmuş ve dergicilikte büyük yenilikler getirmiştir. 1916 yılında haftalık olarak yayımlanan ‘Hande’ dergisiyle başladığı basın yaşamında; ‘İnci’, ‘Diken’, ‘Karikatür’, ‘Güleryüz’, ‘Hanım’, ‘Hacıyatmaz’, ‘Yıldız’, ‘Meraklı Gazeteci’, ‘Yeni Kitap’, ‘Arkadaş’, ‘Yedigün’ ve ‘Karagöz’ gibi çok sayıda dergi yayımladı. Yeni Zenginler (1918) ve Kadınlar Saltanatı (1920) adlı iki karikatür albümü yayımlayan usta gazeteci, 1920 yılında günlük olarak yayımlanan ‘Dersaadet’ adıyla bir gazete çıkardı. Yayımladığı dergilerin basın tarihimizde özel ve öznel bir yeri vardır.
Sedat Simavi, Cumhuriyet’in ilk yıllarında yayın hayatına başlayan pek çok yayın organının kurucuları gibi Galatasaray Lisesi mezunudur. Eğitim hayatının ardından başladığı gazetecilik yaşamını ömrünün sonuna kadar sürdürmüştür. 1946 yılında kurulan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin kurucuları arasında yer alan usta gazeteci, 1949 yılına kadar kurumun başkanlığını da yürütmüştür. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti ülkemizin en önemli ve en büyük basın birliğidir. Gazetecilik yaşamının yanı sıra sinema geçmişi de bulunan Simavi, Pençe ve Casus isimli ilk konulu Türk filmlerinin yönetmenliğini üstlenmiştir. Ayrıca, ‘Fuji-Yama’ adlı bir roman, ‘Ceza’ ve ‘Hürriyet Apartmanı’ adlı iki piyes kaleme almıştır.
En büyük atılımını, 01 Mayıs 1948 tarihinde kurduğu ve başyazarlığını yaptığı ‘Hürriyet’ gazetesi ile gerçekleştirdi. ‘Hürriyet’ gazetesi Türk basınında çok renkli, çok yönlü özelliği ile döneminin en önemli yayın organı olarak öne çıkmış ve gazete satış rakamları ile kısa sürede en çok satış yapan gazeteler arasında yerini almıştır. ‘Hürriyet’ gazetesi, gazetecilik mesleği için adeta bir okul kimliğine bürünmüş ve bünyesinde çok önemli gazeteciler yetiştirmiştir.
Sedat Simavi, gazetenin kuruluşunun beşinci yılında hayatını kaybetti. Ölümünün ardından oğulları Haldun Simavi ve Erol Simavi gazetenin yönetimini birlikte sürdürdü. Haldun Simavi, 1968 yılında ‘Hürriyet’ gazetesinden ayrılarak ‘Günaydın’ gazetesini kurdu. Erol Simavi, Haldun Simavi’nin ayrılığının ardından ‘Hürriyet’ gazetesinin tek sahibi oldu. Kurulduğu günden bugüne aralıksız olarak yayımlanmakta olan gazete, önemini her zaman korumuş ve en çok satan gazeteler arasında ki yerini almıştır.
Adlarını buraya sığdıramayacağımız kadar çok önemli yazarlar, genel yayın yönetmenleri ve yazı işleri müdürleri ‘Hürriyet’ gazetesinde görev aldılar. Samih Tiryakioğlu ile başlayan genel yayın yönetmenliği görevini; Selçuk Çandarlı, Necati Zincirkıran, Ferhan Devekuşoğlu, Orhan Erkanlı, Muammer Kaylan, Nezih Demirkent, Çetin Emeç, Seçkin Türesay, Erol Türegün, Rahmi Turan, Ertuğrul Özkök, Enis Berberoğlu, Sedat Ergin, Fikret Bila üstlenmiş ardından Vahap Munyar hali hazırda başarıyla bu görevi sürdürmektedir. Rahmi Turan, Tufan Türenç, Emin Çölaşan, Bekir Coşkun ve Yılmaz Özdil, gazetenin en etkili yazarları arasında yer aldılar.
Erol Simavi 1993 yılında gazetenin %25’lik payını Erol Aksoy’a , geri kalan hisselerini 1994 yılında Aydın Doğan’a satarak medya sektöründen ayrıldı. Aydın Doğan, 1979 yılında ‘Milliyet’ gazetesini satın alarak adım attığı yayıcılık alanında, ‘Hürriyet’, ‘Posta’, ‘Fanatik’, ‘Radikal’ ve ‘Gözcü’ gazetelerini satın olarak, Türkiye’de ilk kez yayıncılık alanında faaliyet gösteren holding olmuştur. Doğan Grubu yaklaşık 40 yıldır sürdürdüğü yayıncılık faaliyetlerini, AKP hükümetleri döneminde yaşadığı darboğazlar sonucunda 2018 yılı içerisinde Demirören Grubu’na satarak sektörden çekildi. Demirören Grubu’nun iktidara yakınlığı kamuoyu tarafından bilinmektedir. Bu satışın ardından Doğan Grubu’nun sahibi olduğu tüm yayın organları havuz medyasının içindeki yerini almıştır. Çok önemli gazetecilerin yetiştiği, çok önemli yazarların gelip geçtiği Sedat Simavi’nin gazetesi, elbette unutulmayacaktır. Türk basınında, içeriği ve getirdiği yeniliklerle güzel anılar bırakan ‘Hürriyet’e, ‘Hoşça Kal!’ diyorum.