The Economist’in dünyanın en yaşanılabilir kentleri endeksi (2019)

İsraf tartışmalarıyla popülerleşen kentlerle ilgili olarak akla bir kentin yaşanabilirliğinin ölçümü gelmeli mi acaba? Yönetebilmek için ölçmeli, ölçmek için de tanımlamalıyız!

ENDEKSİN İÇERİĞİ

The Economist’in EIU adlı birimince yıllık bir endeks olarak hazırlanan dünyanın en yaşanabilir kentleri endeksi 2019 çalışması yayınlandı.
Rapor kapsamına alınan 140 kent beş öbekte sınıflanan 30 unsura göre değerlendirilerek derecelendirilmiş. Bu beş öbek istikrar (yüzde 25), sağlık bakımı (yüzde 20), kültür ve çevre (yüzde 25), eğitim (yüzde 10) ve altyapı ( yüzde 10) olarak belirlenmiş.
İstikrar öbeğinde adi ve şiddet içeren suçlar, terör tehdidi ve askersel çatışma tehdidi gibi unsurlar var. Sağlık bakımında, hem kamusal hem de özel sağlık bakımına erişebilirlik ve sağlık bakımının kalitesi unsurları var.
Kültür ve çevre öbeğinde iklim, yolsuzluk düzeyi, sansür düzeyi, spor olanaklarına erişebilirlik unsurları var. Eğitim öbeğinde özel sektör eliyle sunulan eğitime erişebilirlik ve kalitesi unsurları var. Altyapı öbeğinde, yol ağlarının ve kamu ulaşımının kalitesi, iyi kalite konut sahibi olma, telekomünikasyon kalitesi, su ve enerji tedariğinin kalitesi unsurları var.

ENDEKS 2019 RAPORU NELER SÖYLÜYOR?

Genelde yaşam kalitesi yukarı yönlü bir seyir izliyor görünüyor ama kirlilik ve siyasal kargaşalar kimi büyükşehirlerde yaşam standartlarını azaltmış.
100 puan üzerinden belirlenen sıralamada Viyana 99.1 puanla neredeyse mükemmel bir başarım sergilemiş. Viyana’yı müzik ve sanat varsıllığıyla, görkemli mimarisiyle ve bir tür kahvehane kültürüyle tanırız. Ardından 2. Melburn ve 3. Sydney (Avustralya), 4. Osaka (Japonya), 5. Calgary (Kanada) 6. Vancouver (Kanada), 7. ve 8. aynı puanla Tokyo (Japonya) ve Toronto (Kanada), 9. Kopenhag (Danimarka) ve 10. Adelaide (Avustralya) geliyor. İlk 10’da hiç ABD kenti yer almamışken, üç Avustralya, üç de Kanada kenti yer almış. İlk 10’da sırası yükselen tek bir
kent var o da Sydney ve bu da çevre kalitesinde artışla olmuş. Kent iklim değişikliğinin etkilerine karşı savaşım bağlamında Sürdürülebilir Sydney 2030 başlıklı bir strateji benimsemiş. Köşemizin okurları BM 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nı (SKA) bilirler. Bilmeyenlerin ise bu köşede yazdığımız 19.9.2018 tarihli ‘2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’ başlıklı yazımıza göz atmalarının (17 SKA) bu yazıyı daha iyi kavrayabilmek için önemli olduğunu düşünüyorum. Eski yazımıza gazetemizin web sitesindeki yazarlar bölümünden ulaşabilirsiniz, başka web sitelerinde de yer almış (örnekse Haber Akdeniz).
Londra (48.sıra), New York (58.sıra) ve Paris (25.sıra) kültürel ve mutfak çekiciliklerine karşın yüksek suç oranları ve niteliksiz altyapıları nedeniyle çizelgenin aşağı sıralarına düşmüşler.
Genelde puanlar geçen yıla göre yükselmiş. Toplamda 27 kent daha yaşanabilir hale gelirken, 15’inin puanı düşmüş. En büyük gelişme Porto Riko’nun başkenti San Juan’da olmuş, 20 sıra birden yükselerek 69. olmuş. Bu başarımın arkasında Irma ve Maria tufanlarından sonra yapılan sağlık bakımı ve altyapı yatırımları yatıyor. Tersine Yeni Delhi hava kirliliği nedeniyle 6 sıra düşüp 118. olurken, Kahire de iki sıra düşerek 125. olmuş. Komşu Yunanistan’ın başkenti Atina’nın da Avrupa’nın bölge ortalamasının bir hayli gerisine düştüğünü belirtelim. Pekin ve Şangay Asya bölge ortalamasının üstünde kalırken, Moskova Doğu Avrupa bölge ortalamasının hayli üstünde 80 puanı aşmış. Son 10’daki kentler ise şöyle: Yedi yıldır 140. olan Şam (Suriye, 30.7 puan), 139. Lagos (Nijerya), 138. Dakka (Bangladeş), 137. Trablus (Libya), 136. Karaçi (Pakistan), 135. Port Moresby (Papua Yeni Gine), 134. Harare (Zimbabve), 133. Douala (Kamerun), 132. Cezayir (Cezayir), 131. Karakas (Venezuela),

YA TÜRKİYE ?

Türkiye derecelendirmede Doğu Avrupa öbeğine alınmış ve değerlendirmeye alınan kent olarak İstanbul 60 puanın bile altında bir puan alarak maalesef 130. sırada yer bulabilmiş kendine! Bundan kötüsü Şam’da lahana.