18 Mayıs 2024 Cumartesi
İstanbul 23°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Türkiye ve İran: İki koridoru da kesti

Rafet Ballı

Rafet Ballı

Gazete Yazarı

A+ A-

Tarih: 2017 Temmuz ortaları.
Yer: Tahran.
Bir kurumdayım.
Sistemin “sinir uçları”ndan sayılır.
***
Gündem ortak: Irak ve Suriye’deki durum.
Derinleşmek istediğim konu yeni.
ABD’nin ağırlığı Rakka’da gibi görünüyordu. “Kara gücüm” dediği PKK/PYD ile birlikte.
Fakat ABD, başka yerde hareketlenmişti birden: Suriye-Irak ve Suriye-Ürdün sınırlarında.
***
Gördüklerim:
Bir: ABD, Suriye-Ürdün sınırına yığınak yapmıştı.
Bölgesel işbirlikçiler: Ürdün, Suudi Arabistan ve Emirlikler.
“ABD ve İngiliz özel kuvvetleri başroldeydi.”
Mayıs ortalarında Suriye sınırını geçtiler.
Hedefleri: Ürdün ve Irak sınırlarını tutmak.
Daha doğrusu: Suriye’nin doğusunu ve güneyini kapatmak.
Hem Irak’la. Hem de Ürdün’le.
***
Şam ve Bağdat, ABD hamlesini cevapsız bırakmadı.
Batıdan: Suriye ordusu ve Hizbullah.
Doğudan: Şii ağırlıklı Haşdi Şabi milisleri sahaya sürüldü.
Amaç: Tenef sınır kapısını açmaktı.
Kapı stratejik. Suriye ile Irak’ı birbirine bağlıyor.
***
ABD, telaşla engel olmaya çalıştı.
İki ülkeyi birden vurdu.
Hem Suriye kuvvetlerini (18.5.2017).
Hem de Irak’ı (19.5.17).
***
İşin perde arkası neydi?
Irak ve Ürdün sınırlarında neler oluyordu?
Yetkili muhatabım anlattı.
Özetle aktarayım.
Bir: ABD’nin bir “koridor” hesabı daha vardı.
Yer: Suriye-Irak sınırı.
Türkiye sınırından başlıyor.... Ürdün sınırına kadar uzanıyor.
Kuzeyden güneye: 500 km.
Doğu-batı yönünde eni: 80 km.
Bunun 50 km’si Suriye tarafında.
30 km’si de Irak tarafında.
Yaklaşık: 40 bin kilometre karelik bir alan.
***
“İkinci Amerikan koridoru” birincisiyle bağlantılı.
Çünkü: Kamışlı civarından başlıyor.
PKK’nın “Cezire kantonu” dediği yerden.
***
Muhatabım, bir “sır” daha verdi.
ABD’nin amacı, İran’ın önünü kesmekti.
Tahran’ın iki kuvvetle kara bağlantısını koparmaktı.
Biri: Beşar Esad yönetimi.
Diğeri: Lübnan Hizbullahı.
***
Araya girmeden edemedim.
Dedim: Bunları çoktan yazdım. Hem de 2 ay kadar önce.
Yazımda bazı ayrıntılar yoktu elbette.
Çünkü: Muhatabım gibi cephelere gidip gelemiyordum.
Yine de: İşin esası ortaya konulmuştu.
Başlığını verdim: “Türkiye’ye karşı ‘Kürt’, İran’a karşı ‘Sünni’ koridoru” (Aydınlık, 26.5.2017).
***
Şimdi tekrar sahaya dönelim. Irak ve Suriye sahalarına.
ABD’nin askeri hedeflerine bakalım.
Önce: Türkiye-Suriye sınırı.
Doğu-batı yönünde “birinci koridor”u kurmak istedi.
Fakat: Türkiye, izin vermedi.
***
2017 yılının bahar ayları.
ABD, yeni hamleyi Suriye-Irak sınırında yaptı. “İkinci koridor” için.
Bu sefer kuzey-güney hattında.
Askeri hedef: Suriye’nin Irak ve Ürdün’le kara bağlantısını kopartmak.
***
Şimdi buraya dikkat edilsin.
Birinci koridor: Türkiye’yi kuşatıyor.
İkinci koridor: İran’a set çekiyor.
Yani: Bölgenin iki büyüğü ABD’nin hedefinde.
***
Soru: ABD, ikinci koridora niçin ihtiyaç duydu?
Sahadaki duruma bakalım.
Türkiye askeri bir hamle yaptı (24.8.2016)
Fırat Kalkanı ile ABD koridorunu kesti.
Denize batıdan çıkış kapatıldı.
***
Oysa yeni “devletin” yaşama şartı belliydi: Denize açılmak.
Askeri destek alabilmek için...
Petrol ve gazı satabilmek için.
***
ABD, ikinci koridora yöneldi.
İkinci İsrail “güney”den denize açılabilirdi.
Ya: Ürdün üzerinden Akabe körfezine.
Ya da: Ürdün-İsrail güzergahından Doğu Akdeniz’e.
En azından bir süreliğine. “Batı Koridoru” tekrar zorlanıncaya kadar.
***
Peki: İkinci koridorda neler oldu?
Sahadaki duruma bakıyoruz.
Ona da iki ülke birden karşılık verdi.
Suriye kuvvetleri batıdan ilerledi.
Irak Haşdi Şabi kuvvetleri de doğudan.
ABD engel olamadı.
Suriye-Irak sınırının bir bölümü kurtarıldı.
Sonuç: İkinci koridor da kesildi.
Not: İranlı general Kasım Süleymani... Operasyonların merkezindeydi.
***
İşte: Askeri durum bu merkezdeyken...
Barzani referandumu yapıldı (25.9.2017).
Batı Asya buna cevap verdi hemen.
Bölge birleşiyor. Siyasi ve askeri olarak...
***
Bölgemiz sanki deprem öncesinde.
Büyük enerji birikti.
Fay hatlarının kırılacağı iki merkez: Kerkük ve Telafer.
Devam edeceğim...