27 Nisan 2024 Cumartesi
İstanbul 16°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

ABD'nin Musul hesabı: Kurtarmak değil bölmek

Rafet Ballı

Rafet Ballı

Gazete Yazarı

A+ A-

Dikkatler Halep'e çevrilmişti.

Hızlı tarife uygulandı.Musul öne geçirildi.

Hesaplar büyük. Senaryo çok.

Tabloya bakıyoruz. Gördüklerimiz, ulaştığımız bilgiler şöyle.

* * *

Önce zamanlama: IŞİD Musul'a yeni girmedi (9-10 Haziran 2014).

2015 sonbaharından beri harekat konuşuluyor.

ABD neden bu kadar bekledi? Neden şimdi?

* * *

Cevap için Suriye'ye bakmalıyız.

Suriye'de iki kritik gelişme yaşandı. Birbirine bağlı. Belki de iç içe.

İlk adım Türkiye'den geldi. Rusya ile anlaştı. TSK, Cerablus'tan Suriye'ye girdi (24.8.2016).

Amaç: Amerikan koridorunu önlemek.

Gelen tepkiler de bunu gösterdi zaten. Homurtular Şam'dan değil Washington yükseldi.

* * *

İkinci hamle Halep cephesinde atıldı.

Esad yönetimi abandı. Rusya ve İran desteği de arkasında. Halep'i kurtarma hamlesi başlattı.

Askeri cepheye bakıyoruz: Sonuç da alıyor.

Gelişmelerin yönü: Güneyden Suriye kuvvetleri ilerliyor. Kuzeyden Türkiye. El Bab civarında buluşacaklar gibi.

Anlamı: Amerikan koridoru iptal ediliyor.

* * *

ABD cephesi de gelişmeleri böyle okudu: “Kürt” projesi çöküyordu.

Washington için çare: Türkiye'yi tekrar kendi yanına çekmekti.

Ankara'ya iki “havuç” uzattı.

İlki: Suriye'de “güvenli bölge”.

İkincisi: Musul petrollerinden pay.

Türkiye'nin toplam devlet aklı reddetti bunu.

Çünkü: ABD teklifinin fiyatı yüksekti.

Washington, hem PKK'ya operasyonların durmasını istiyordu.

Hem de Suriye'de PKK kantonlarını tanımayı şart koşuyordu.

* * *

Ara özet: ABD, Suriye'de tıkandı ve sıkıştı.

Karşısında büyük bir cephe vardı: Rusya, İran, Suriye, Hizbullah...

Türkiye de fiilen bu cepheyle birlikte hareket ediyor.

Washington cevabı Irak cephesinde verdi.

Yani: Musul operasyonu, Halep ve Fırat Kalkanı harekatlarına cevaptır.

Amacı da: Akdeniz'e açılacak “Amerikan koridoru”nun doğu ucunu sağlama almaktır.

* * *

Harekatı öncesi ABD planlarını masaya sürdü.

Ulaştığım bilgiler şöyle:

ABD yakın zamanda Bağdat'a bir Musul planı sundu.

Musul özerk eyalet olacak.

Üç alt vilayete bölünecek.

Doğuda: Kürt bölgesi.

Kuzeyde ve Batıda: Telafer + Sincar bölgesi.

Güneyde: Arap bölgesi.

* * *

ABD planını ayrıntılı ele almak lazım.

Fakat bugün için şunları söyleyebilirim.

Bir: ABD'nin üç parçalı Irak planını nihayet resmileştirmek niyetinde.

Hatırlansın: Şii Arap, Sünni Arap, Kürt devletçikleri hep konuşuldu.

İki: Plan, Musul'un yarıya yakınını fiilen Kürt kuvvetlerine teslim ediyor.

Üç: Telafer önemli. Irak'ta Türkmen nüfusun en yoğunluklu olduğu yer.

Yezidilerin yaşadığı Sincar bölgesiyle paçal ediliyor.

* * *

Anlamı: Yeni vilayete Kürt partileri hakim olacak. Zira sadece onlar silahlı ve örgütlü.

Bir hatırlatma: IŞİD Telafer'i işgal ettiğinde AKP hükümeti seyretti.

Hem işgale sessiz kaldı.

Hem de bu ildeki Şii Türkmenlerin Bağdat'ın güneyine sürülmesine.

Anlamı: Türkiye'nin eli zayıfladı.

* * *

Bir not: Halen PKK Sincar'da kanton ilan etmiş durumda.

Bir not daha: Kurulacak Telafer vilayetinin konumu da önemli. Suriye'deki PKK/PYD kantonu Cezire ile komşu.

Yani: Burası Amerikan koridorunu birleştirecek halka. Koridorun Irak parçası ile Suriye parçasından söz ediyorum.

* * *

Devam edelim.

Musul'un geleceği konusunda bir teklif daha var.

Türkiye'nin ittifak yaptığı Nuceyfi kardeşler tarafından hazırlandı.

Eski Musul Valisi Etil Nuceyfi ve Usame Nuceyfi'den söz ediyorum.

Onların önerisi de Musul'u bölünmesi. Hem de 6'ya.

Ayrıntıya girmeden söyleyeyim.

Bunlara göre de Musul özerk olacak.

6 vilayete ayrılacak: 2 Arap, 2 Kürt, 1 Türkmen, 1 de Asuri Hıristiyanların vilayeti.

* * *

Gelelim, AKP önderliğinin Musul açıklamalarına.

Konuşmaları önceki yazıda değerlendirdim.

Bir: Türkiye, ABD'ye karşı mevzilenmeyi temel aldı. Doğru yapıyor.

İki: Fakat, aynı zamanda bölge kuvvetlerini de karşısına aldı. Bağdat ve Tahran'ı.

Bu politikası yanlış. Çünkü,Türkiye'yi birleşeceği kuvvetlerle karşı karşıya getiriyor. Elini zayıflatıyor.

Malum: ABD, Musul üzerinden Irak'ı bölmek istiyor.

Tahran ve Bağdat ise bölünmeye karşı.

Üç: Ankara, Barzani ve Nuceyfi kardeşlerle ittifak halinde.

İki kuvvet de, bugün bölünmenin safında.

Yani: AKP liderliğinin ittifak politikası yanlış.

* * *

AKP liderliği ABD'nin rolünü doğru tespit ediyor.

İşin ilginç yönü şu: Washington da Türkiye'nin rolünü tespitte yanılmıyor.

Vaziyet: Kalp kalbe karşı.

İki taraf da birbirine karşı mevzilenme içinde.

Hatta şunu söyleyebilirim. ABD Musul'da bugün en çok Türkiye'ye karşı.

Türkiye'yi harekat dışı tutmak için katı bir tutum içinde.

* * *

Bir uyarıda bulunayım.

Irak kaynaklarından aldığım bir bilgi:

Musul harekatı Başika'dan başlatıldı.

Yani Türk askeri birliğinin bulunduğu bölgeden.

Kaynaklarım, “askeri bir zorunluluk yok” dediler.

Anlamı: Aslında Başika'daki Türk birliği fiilen kuşatıldı.

Ne olur? Saldırı olmaz diyelim. En azından hareket edemez hale getirildi.

* * *

Şimdi, işin kritik kısmına geldik.

AKP liderliği durumu nasıl okuyor acaba?

Erdoğan cenahıyla yakın temastayım.

Aldığım sinyaller beni kaygılandırdı.

Gayri resmi havaları şöyle:

Bir: Irak birliğini korursa destekleriz.

İki: Ama bölünecekse Misakı Milli'yi gündeme getiririz.

Yani: “Irak'ı böldürmeyiz” diye ısrarlı değiller.

* * *

Kısa bir değerlendirme: AKP önderliği ciddi bir zaaf içinde.

ABD'ye, onun “koridor” projesine istedikleri kadar karşı olsunlar.

Bu politika onları fiilen ABD'nin yanına götürür.

Daha doğrusu “koridor” destekçiliğine.

* * *

Buraya kadar meseleyi ABD'nin planı zemininde tartıştık.

Soru basit: ABD başarabilir mi?

Özetle kayda geçireyim.

Bir: Biliniyor. Bağdat'taki Şii partiler bölünmeye kesinlikle karşı.

Aynı şekilde İran da.

Tahran'ın hesabı: IŞİD belasını, IŞİD'in patronu ABD'ye temizletmek.

Bu yüzden şimdi ses çıkarmıyorlar.

* * *

Ya Rusya ve Suriye? Onlar Irak'ın bölünmesini ister mi?

Suriye sahasına bakmak yeterli.

Bölünmeye karşı silahla direniyorlar.

Yani: ABD'nin başarı şansı zayıf.

* * *

İki: AKP liderliği hayale kapılmasın.

Musul'daki Sünni Arap aşiretlerinin çoğunluğu da bölünme istemiyor.

Sahaya bakılsın. Musul harekatına Nuceyfiler üzerinden 1500-2000 silahlı katılıyor.

Bağdat kuvvetleriyle katılanların sayısı bunun 4-5 misli.

Irak kaynaklarından öğrendim.

Sünni aşiretlerinin harekat yorumu şöyle: “ABD Musul'u kurtarmak değil, bölmek istiyor.”

Not: Nuceyfiler aşiret değil zengin bir aile.

* * *

Son söz: AKP liderliği Suriye krizinde Türkiye'yi büyük çıkmaza soktu.

Şimdi düzeltmeye çalışıyor.

Irak'ta şartlar benzer. Hatta aynı.

İki olayda da karşımızdaki büyük kuvvet Amerika.

Proje belli: Koridorla Akdeniz'e açılan “Kürdistan”.

AKP seçimi buna göre yapacak.

Yanlışı seçen bedelini öder.