2025’in ikinci çeyreğinde otomotiv satış sonrası pazarı sınırlı toparlandı: Nakit akışı hala en büyük sorun

Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS), 2025 yılının ikinci çeyreğine ilişkin sektörel değerlendirme anketinin sonuçlarını açıkladı. Ankete göre otomotiv satış sonrası pazarı, geçen yılın aynı dönemine göre kısmi bir toparlanma sinyali verdi.

2024’ün ikinci çeyreğine kıyasla dolar bazında yurt içi satışlar ortalama yüzde 1,58 oranında arttı. Dağıtıcı üyelerin satışlarındaki artış yüzde 2 olarak ölçülürken, üretici üyelerde bu oran yüzde 1,06 seviyesinde gerçekleşti. Ancak sektör temsilcileri, yılın üçüncü çeyreğine ilişkin daha karamsar bir tablo çiziyor. Anket verileri, bu dönemde yurt içi satışların dolar bazında yüzde 0,62 oranında gerileyeceğini öngörüyor.

TAHSİLATLARDA GERİLEME DEVAM EDİYOR

Anket sonuçları, sektörde tahsilat süreçlerinin hâlâ zayıf seyrettiğini gösteriyor. 2025’in ilk çeyreğinde yüzde 40,8 olan tahsilat oranı, ikinci çeyrekte yüzde 40,5’e düştü. Katılımcıların sadece yüzde 11’i tahsilat sürecinin iyileştiğini düşünürken, yüzde 35,6’lık bir kesim durumun daha kötüye gittiğini belirtti.

İSTİHDAM VERİLERİ TEMKİNLİ BİR İYİMSERLİĞİ YANSITIYOR

Sektörde istihdam tarafında görece pozitif bir eğilim gözlemlendi. OSS üyelerinin yüzde 26’sı 2025’in ilk çeyreğine göre istihdamını artırdığını bildirirken, yüzde 45,2’si çalışan sayısını sabit tuttu. İstihdamda azalma yaşayanların oranı ise yüzde 28,8 oldu. Üretici ve dağıtıcı üyelerin istihdam politikalarının birbirine yakın seyrettiği ifade edildi.

EN BÜYÜK SORUN: NAKİT AKIŞI

Sektörün karşılaştığı sorunlar arasında nakit akışı krizi başı çekiyor. Katılımcıların yüzde 76,7’si nakit akışı problemini en önemli sorun olarak tanımladı. Maliyetlerdeki aşırı artış yüzde 69,9 ile ikinci sırada yer alırken, yüzde 47,9’luk bir kesim iş ve ciro kaybını önemli sorunlardan biri olarak gördü.

Öne çıkan diğer sıkıntılar ise şöyle sıralandı:

• Gümrüklerde yaşanan problemler (yüzde 30,1)
• Kargo maliyetleri ve teslimat sorunları (yüzde 24,7)
• Döviz kuru dalgalanmaları (yüzde 20,6)
• Tedarik problemleri (yüzde 19,2)

YATIRIM PLANLARI DİBE VURDU

Sektörün geleceğe yönelik yatırım eğilimi belirgin şekilde geriledi. Önümüzdeki üç ay içinde yatırım planlayan firma oranı yüzde 15,1’e kadar düştü. Önceki ankette üretici üyelerin yüzde 35,7’si yatırım planlarken, bu oran yeni ankette yüzde 15,2’ye geriledi. Dağıtıcı üyelerde ise yüzde 10 olan oran yüzde 15’e çıktı. Sektörün geleceğine dair beklentiler de zayıf: Üyelerin yalnızca yüzde 16,4’ü sektörün önümüzdeki üç ayda daha iyiye gideceğini düşünürken, yüzde 31,5’i daha kötüye gideceğini öngörüyor.

ÜRETİM SINIRLI ARTTI, İHRACAT SABİT KALDI

2025 yılının ikinci çeyreğinde üretici üyelerin kapasite kullanım oranı yüzde 72,73 olarak gerçekleşti. Bu oran bir önceki çeyrekte yüzde 76,30’du. Üretim, 2024’ün ikinci çeyreğine göre yüzde 0,61 oranında artarken, ihracat ise dolar bazında değişim göstermedi.

ALİ ÖZÇETE: “NAKİT AKIŞI BASKISI GÜNLÜK FAALİYETLERİ DE YATIRIMLARI DA ETKİLİYOR”

OSS Derneği Başkanı Ali Özçete, anket sonuçlarını değerlendirirken 2024 yılında başlayan durağanlığın 2025’in ilk yarısında da sürdüğünü belirtti. “Yılın ilk çeyreğinde hem iç pazarda hem de ihracatta yaşanan gerileme, ikinci çeyrekte yerini sınırlı bir toparlanmaya bıraktıysa da, sektörümüzde hâlâ belirgin bir hareketlenme görmüyoruz” diyen Özçete, en büyük sıkıntının her geçen gün ağırlaşan nakit akışı baskısı olduğunu vurguladı.

Tahsilat oranlarındaki düşüşün ve maliyet artışlarının, sadece günlük operasyonları değil, firmaların gelecek vizyonlarını ve yatırım kararlarını da doğrudan etkilediğini belirten Özçete, “Son iki çeyrekte yatırım planlayan firma oranındaki sert düşüş, sektörümüzün temkinli bir sürece girdiğini açıkça gösteriyor” dedi.

İstihdamda gözlemlenen artışı olumlu bir gelişme olarak yorumlayan Özçete, “İkinci çeyrekte daha fazla istihdam sağlandı, bu durum sektörün gelecekten umutlu olduğunun bir göstergesidir. Ancak istihdam kaybı yaşayan firmaların oranını da dikkate almalıyız” ifadelerini kullandı.

2025’in ikinci yarısına ilişkin beklentilerin zayıf olduğunu kaydeden Özçete, “Üyelerimizin üçte birine yakını önümüzdeki dönemin daha da kötüleşeceğini öngörüyor. Bu nedenle güçlü ve kalıcı bir toparlanma için yapısal adımlara, çözüm odaklı iş birliklerine ve daha kararlı bir ekonomik iklime ihtiyaç duyduğumuz çok açık” diye konuştu.