ABD-İran zirvesi öncesi Tahran'ın stratejisi: Azami baskıya azami takvim

Tehdit mektupları, sert yanıtlar, benzersiz asker yığınaklar derken İran ile ABD sonunda bir araya geliyor. Son haberler masanın bir ucunda Erakçi diğer ucunda Witkoff olacak diyor. İddialara göre Tahran geçici ve zaman kazanmaya yönelik bir teklif getirecek.

Yayınlanma: 11 Nisan 2025, 13:28

ABD ile İran cumartesi günü Umman'da nükleer müzakerelere başlıyor... Axios'a göre İran geçici bir anlaşma teklif edecek... Trump... Abbas Erakçi... Witkoff — İran'ın uzun menzilli Hürremşehr balistik füzesi

A⁺ A^-

Tahran ile Washington nükleer meseleyi görüşmek üzere yarın Umman'da bir araya geliyor. Tarafların masaya ne getireceği merak konusu. Kulis haberleriyle ünlü Amerikan Axios sitesine göre İran, ABD'ye iki tarafın "kapsamlı bir anlaşmadan önce müzakerelere hazırlık olarak geçici bir nükleer anlaşma" üzerine çalışmasını öngören bir teklif sunmayı planlıyor.

'SÜRE GERÇEKÇİ DEĞİL'

Axios'a göre bu eğilim, ABD Başkanı Donald Trump'ın Tahran'la yeni bir nükleer anlaşma imzalamak için iki ay süre vermesi nedeniyle daha da önem kazanıyor. Trump bahsi geçen süreyi mart ayında Tahran'a gönderdiği tehdit mektubunda belirtmişti.

Avrupalı bir diplomatik kaynak, İran yönetiminin bu zaman zarfı içerisinde kapsamlı ve teknik açıdan karmaşık bir anlaşmaya varmayı "gerçekçi bulmadığını ve tırmanışı önlemek için daha fazla zaman kazanmaya çalıştığını" belirtti.

ABD-İran zirvesi öncesi Tahran'ın stratejisi: Azami baskıya azami takvim - Resim : 1 — İran Dışişleri Bakanı Erakçi

ARA MUTABAKAT

Uluslararası Kriz Grubu'nun İran Projesi Direktörü Ali Vaez de İranlıların Trump'ın belirlediği süre içinde sürdürülebilir bir anlaşmaya varılmasının "olası olmadığını" düşündüğünü ve bu nedenle "nihai bir anlaşmaya doğru basamak görevi görecek bir ara mutabakatın" düşünülmesinin gerekli olabileceğini söyledi.

İran'ın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği ise haberler hakkında yorum yapmayı reddetti.

NE ÖNGÖRÜYOR?

Olası bir ara anlaşmanın şartları arasında, İran'ın bazı uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin askıya alınması, İran'ın yüzde 60 zenginleştirilmiş uranyum stokunun azaltılması ve Birleşmiş Milletler müfettişlerinin İran'ın nükleer tesislerine daha fazla erişebilmesine izin verilmesinin yer alabileceği belirtiliyor.

Olası geçici mutabakatta ayrıca 2015 nükleer anlaşmasının bir parçası olan ve İran'ın ihlal etmesi halinde BM Güvenlik Konseyi yaptırımlarının yeniden uygulanmasına olanak tanıyan "snapback" mekanizmasının uzatılması da yer alabilir. Bu mekanizmanın önümüzdeki ekim ayında sona ermesi planlanıyor.

Ancak ara bir anlaşmaya varılması halinde Tahran'ın Trump'tan İran ekonomisine yönelik "azami baskı" kampanyasını askıya almasını talep etmesi muhtemel. ABD Başkanı'nın bunu kabul edip etmeyeceği ise henüz belirsiz.

WITKOFF VS ERAKÇİ

ABD-İran zirvesi öncesi Tahran'ın stratejisi: Azami baskıya azami takvim - Resim : 2 — Witkoff

Umman görüşmelerinin doğrudan mu yoksa dolaylı olarak mı yapılacağına dair çelişkili ifadeler var. Bu yönde gelen son haberler zirvenin, ABD Orta Doğu Temsilcisi ve Washington ile Moskova arasında yürütülen Ukrayna görüşmelerinin müzakerecilerinden Steve Witkoff ile İran Dışişleri Bakanı ve eski nükleer müzakereci Abbas Erakçi arasında olacağı yönünde.

İran Abbas Erakçi Donald Trump ABD Tahran