ABD istihbarat raporları: Tel Aviv'de saldırı hazırlıkları hız kazandı

İsrail’in İran’daki nükleer tesislere askeri bir saldırı düzenleme ihtimali, son aylarda “önemli ölçüde arttı”. CNN'e konuşan Amerikalı yetkililerin değerlendirmesi, yeni istihbarat raporlarına dayanıyor.

İsmi açıklanmayan kaynakların bilgi sahibi olduğu raporlara göre, İsrail liderliği henüz kesin bir karar vermemiş olsa da yakın zamanda dinlemeye takılan iletişimler, saldırı planlamasının etkin biçimde sürdüğüne işaret ediyor.

SALDIRI MI MESAJ MI?

ABD istihbaratı ayrıca, hava mühimmatlarının sevkiyatı ve tamamlanan hava tatbikatları gibi bazı askeri hareketlilikleri de izledi. Bu faaliyetlerin, “yakın bir saldırının” hazırlıkları olabileceği değerlendiriliyor.

Amerikalı yetkililer, bu adımların aynı zamanda İran’a yönelik stratejik bir mesaj niteliği taşıyabileceğine ve Washington ile süren müzakerelerde Tahran’ı taviz vermeye zorlamayı amaçlıyor olabileceğine de dikkat çekti. Ancak bir kaynağa göre, “ABD-İran müzakerelerinin Tahran’ın tüm uranyumunu ortadan kaldırmaması olasılığı, saldırı ihtimalini daha da artırıyor.”

'AZAMİ BASKI' DÖNEMİ

ABD Başkanı Donald Trump, ilk döneminde İran’ın nükleer programına ilişkin 2015 tarihli Birleşmiş Milletler destekli anlaşmayı feshetmişti. Tahran’ı gizlice anlaşmayı ihlal etmekle suçlayan Trump, İran’a “azami baskı” politikasını uygulamaya almıştı.

İran ise buna karşılık olarak anlaşmadaki taahhütlerini geri çekmeye başladı ve uranyum zenginleştirme faaliyetlerini hızlandırdı. Trump, Beyaz Saray’a geri dönmesinden bu yana Tahran’ı yeni bir anlaşmaya zorlamaya çalışıyor. Bu bağlamda, birkaç ay öncesine kadar anlaşma sağlanamaması durumunda ülkeyi bombalamakla tehdit ediyordu.

OPERASYON ÖNERİSİ

New York Times’a göre, İsrail bu yılın başlarında İran’ın nükleer tesislerini devre dışı bırakmak amacıyla “geniş kapsamlı bir bombardıman kampanyası” önerdi ancak Trump bu öneriyi reddederek diplomasiye yönelmeyi tercih etti. Reuters’a göre ise Tel Aviv, o tarihten bu yana ABD’nin desteğini çok az gerektirecek daha “sınırlı bir saldırı” seçeneğini değerlendiriyor.

MÜZAKERELERİ TIKAYAN UNSURLAR

Sert söylemlere rağmen, son aylarda ABD ile İran Umman ve İtalya'da dört kez bir araya geldi. Her iki taraf da bu görüşmeleri yapıcı ve verimli olarak nitelese de ABD'den yükselen çelişkili açıklamalar Tahran'ı zaman zaman sinirlendirdi. Kimi yetkililer sınırlı uranyum zenginleştirmeye yeşil ışık yakarken, diğerleri bu faaliyetlerin tümüyle askıya alınması gerektiğini savundu. ABD Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, geçen hafta yaptığı açıklamada Washington’ın bu krizi diplomatik yollarla çözmek istediğini ancak “çok net bir kırmızı çizgisi” olduğunu belirtti:

“Zenginleştirme kapasitesinin yüzde 1’ine bile izin veremeyiz.”

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio gibi, İran'ın balistik füze programının da sınırlanması gerektiğini söyleyen yetkililerin açıklamaları da müzakereleri tıkayan bir başka nokta. Tahran, balistik füze konusunu tartışmaya açmayacağını uzun süredir vurguluyor. Aynı şekilde, sivil kullanıma yönelik uranyum zenginleştirme hakkının elinden alınamayacağını savunuyor.

GÜNCEL URANYUM DURUMU

İran şu anda uranyumu yüzde 60 saflığa kadar zenginleştiriyor; bu oran, artık geçerliliğini yitirmiş olan nükleer anlaşmadaki yüzde 3,67 sınırının oldukça üzerinde. Silah kalitesinde uranyum için yüzde 90 saflık gerekiyor. ABD ve İsrailli yetkililer, yıllardır Tahran’ın nükleer eşiğe geldiğine dair iddialarda bulunuyor. Ancak İran, nükleer programının barışçıl amaçlarla yürütüldüğünü ve bomba üretmeyi hedeflemediğini belirtiyor.

'BOŞ AÇIKLAMALARDAN KAÇININ'

İran Devrim Lideri Ayetullah Ali Hamaney'in salı günü bu bağlamda yaptığı açıklamada şu vurgular öne çıktı:

- “Şu anda ABD ile yürütülen müzakerelerin sonuç vereceğini sanmıyoruz. Ne olacağını da bilmiyoruz.”

- “İran, uranyum zenginleştirmek için hiç kimseden izin beklemez.”

- “Amerikalıları boş ve anlamsız açıklamalardan kaçınmaları konusunda uyarıyoruz.”

Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi de aynı gün, ABD’nin nükleer tesisleri tamamen sökme talebini “mantıksız” olarak nitelendirdi ve Tahran’ın, anlaşma olsun ya da olmasın, uranyum zenginleştirmeye devam edeceğini söyledi. Erakçi ayrıca bazı Amerikalı yetkililerin açıklamalarının “müzakere gerçekliğinden tamamen kopuk” olduğunu ifade etti.

Trump Altın Kubbe'yi sundu: Reagan'ın Yıldız Savaşları geri dönüyorDünya

Eski İsrail Genelkurmay Başkan Yardımcısı ve muhalif lider Golan: 'İsrail bebekleri hobi olarak öldürüyor'Dünya

Macaristan meclisi UCM'ye karşı 'Netanyahu yasası'nı onayladıDünya