Elektrikli Otomobillerin Yangın Riski: Realite mi Efsane mi?

Elektrikli otomobillerin yükselişi, beraberinde bazı soru işaretlerini de getiriyor. En çok merak edilen konulardan biri ise: Elektrikli otomobiller gerçekten alev alma riskiyle mi yaşıyor? Yoksa bu, teknolojiye dair bilgi eksikliğinden kaynaklanan bir önyargı mı?

Batarya Teknolojisi Yangın Riskinin Merkezinde

Elektrikli araçlarda yangın riskinin temel kaynağı, yüksek enerji yoğunluğuna sahip lityum iyon bataryalar olarak öne çıkıyor. Bu bataryalar; darbe, kısa devre, üretim hatası, aşırı şarj veya yüksek sıcaklık gibi durumlarda "termal kaçak" adı verilen bir tepkimeyle ısınıyor ve ardından patlayarak alev alıyor.

Hangi Durumlar Yangına Yol Açıyor?

Yangına yol açabilecek başlıca faktörler arasında ayrıca pil hücrelerinin mekanik hasarı, üretim hataları, aşırı şarj ya da uygun olmayan şarj ekipmanları ve ısıl sürüklenme de yer alıyor. Kaza sonucu batarya zarar gördüğünde oluşabilen kısa devre ve nadiren de olsa bataryadaki üretim kusurları, termal kaçak riskini artırıyor. Diğer taraftan kalitesiz şarj kabloları ve sertifikasız şarj istasyonları ciddi risk oluşturuyor. Bir pil hücresi alev aldığında, zincirleme reaksiyonla tüm batarya paketi yanıyor.

Elektrikli Araç Yangınlarında Ne Yapmalı?

Elektrikli araç yangınları, içten yanmalı motorlu otomobillerde görülen yangınlardan çok daha farklı şekilde gelişiyor ve bu nedenle müdahale biçimi de tamamen farklı. Elektrikli otomobillerde yangın başlaması durumunda öncelikle araç hemen terk edilmeli, güvenli bir mesafeye (tercihen 30 metreden fazla) uzaklaşılmalı. Yangını söndürmeye çalışmak yerine itfaiye aranmalı ve aracın elektrikli olduğu özellikle belirtilmeli. Eğer yangın şarj sırasında çıkarsa, elektrik akımını kesecek acil durum butonunun kullanılması da büyük önem taşıyor. Lityum iyon bataryaların söndürülmesi oldukça zordur. Geleneksel yangın tüpleri çoğu zaman yetersiz kalır.

Asıl Tehlike: Şarj Ekipmanları

Elektrikli araç sahiplerinin çoğu, yangın riskinin sadece bataryadan kaynaklandığını düşünüyor. Oysa yanlış şarj alışkanlıkları da ciddi tehdit oluşturabiliyor. Kalitesiz, sertifikasız ve ucuz şarj kabloları aşırı ısınarak yangın riskini artırabiliyor. Ev tipi şarj istasyonlarının yetkisiz kişilerce kurulması kısa devre riskini yükseltiyor. Aşırı hızlı DC şarj ise yüksek ısı oluşturduğu için kalitesiz bataryalar bu yükü kaldıramayabiliyor. Nemli ortamlarda şarj etmek de elektrik kaçağı riskini artıran bir diğer unsur. Bu nedenle araçlar mutlaka CE sertifikalı, yetkili şarj istasyonlarında şarj edilmeli. Prizden ya da rastgele kablolarla şarj etmek, aracın güvenliğini doğrudan riske atıyor.

Yeni Nesil Bataryalarla Risk Azalıyor

Batarya teknolojilerindeki ilerlemeler sayesinde yangın riski önemli ölçüde azaltılıyor. LFP (Lityum Demir Fosfat) bataryalar daha düşük enerji yoğunluğuna sahip olsalar da çok daha güvenli kabul ediliyor. Alev alma ihtimalleri son derece düşük. Henüz yaygınlaşmasa da, katı hal bataryalar sıvı elektrolit yerine katı materyal kullandıkları için patlama riski çok daha az. Gelişmiş batarya yönetim sistemleri (BMS), sıcaklık, voltaj ve akım gibi değerleri anlık izleyerek anormal durumları erkenden tespit edip yangını başlamadan önleyebiliyor.

Elektrikli Araç Kullanıcıları Nelere Dikkat Etmeli?

Elektrikli otomobiller sanıldığı kadar tehlikeli değil. Ancak bazı kurallara dikkat edilmezse istenmeyen sonuçlar doğabilir. Yetkili şarj istasyonları kullanılmalı, kaliteli şarj kabloları tercih edilmeli, aracın periyodik bakımları aksatılmamalı. Kaza sonrası batarya kontrolü mutlaka yapılmalı ve herhangi bir ısınma, koku ya da anormal bir durum fark edildiğinde hemen servise başvurulması gerekiyor. Doğru kullanım ve güvenlik bilinciyle, elektrikli araçlar hem çevre dostu hem de güvenli bir alternatif olarak öne çıkıyor.

Elektrikli araç kullanımı ve şarj istasyonu sayısı artıyorEkonomi