Hataylı üreticiler maliyetlerden dertli

Ovada bu sene kuraklık yüzünden verim kaybı yüzde 80 civarında. En iyi bakımı yapılmış buğday bile dönüm başına 500 kilo verdi. Daha önce bu rakam 700 kiloyu buluyordu. Kurak yerde ise buğday dönümünde 50 ile 300 kilo arasında verdi. Burada da verim 400 kiloyu buluyordu.

Hasat sonunda görüştüğümüz çiftçiler, “Bu sene bizim için kara bir yıl oldu. Taban fiyat beklentimizin altında. Bundan da önemlisi ithal buğday, ithal pamuk, ithal mısır bizi topraktan soğuttu ve artık topraklarımızı kiraya veriyoruz.” diyerek, üretimden çiftçinin uzaklaştığını belirttiler.

Amik Ovası’nda üreticilerle konuştuk...

‘TABAN FİYAT DÜŞÜK’

- Bayar Eker (Kumlu İlçesi Ziraat Odası Başkanı ve çiftçi):

“Bu sene çok kötü bir sezon geçirdik. Amik Ovasında önce don vurdu, arkasından kuraklık. Çok büyük ürün kaybına neden oldu. Sulanmayan tarlalar genelde 50-100-200 kilo dönüm başına ürün aldılar. Sulama yapanlar ise 400-500 kilo dönüm başına buğday aldılar. Tarlasını sulayan çiftçilere dönüm başına bin 500 lira elektrik faturası geldi, bu kez de elektrik parası ürün maliyetini çok yükseltiyor.

Ovamızda ekilmeyen arazi yüzde 5 ile yüzde 10 arasındadır. Sulama imkânı olmayanlar, arazilerini boş bırakmak zorunda kaldılar. Devlet yöneticilerinin çiftçinin bu durumuna bir çözüm bulmaları için bizimle görüşmeleri gerekir. Böyle giderse gelecek yıl birçok çiftçi tarlasını ekemez duruma düşecektir.

Adana buğdayını biçti, Hatay biçti ama halen Toprak Mahsulleri Ofisi buğday fiyatını geç açıklaması tüccara yaradı. Fiyatlar bizim çiftçiler açısından çok da yeterli değildir. Biz en azından 16 lira buğday, 12 lira arpa beklentisi içindeydik. Destekleme ile birlikte kg 18-19 lira olmasını bekliyorduk. Çiftçi biraz rahatlardı.

Bizim hesabımıza göre bir dönüm topraktan en yüksek ürün 500 kilo alınıyor. Bunun maliyetini çıkardık 5000 bin liradır. Yani çiftçiye bir kilo buğdayın maliyeti 10 liranın üzerindedir. Taban fiyat kilo başına en az 16 lira olmasını bekliyoruz.

Çiftçilerimiz elektrik fiyatlarından ötürü ekemez, biçemez oldu. Bizim isteğimiz elektrik fiyatlarının ya aşağıya çekilmesi ya da devlet tarafından ödenmesini talep ediyoruz. Reyhanlı barajını tamamlasalar belki sulama meselesinde çiftçi biraz ayağa kalkar!”

‘TÜCCARIN ELİNE KALDIK’

- Şaban Rüşvenli (Çiftçi):

“Buğday hasadı tamamlandı ancak verim çok düşük. Fabrikalar buğdayı 11 liradan alıyorlar, bu fiyatlar hiçbir şekilde bizi kurtarmaz. Dönüm başına en yüksek ürün 500 kilo, bunun maliyeti bize ise 10 bin liradır, bu çiftçiyi kurtarır mı? Hele, hele düşük ürün külliyen zarar demektir. Kuraklıktan ve dondan ötürü pamuğu iki kez ekmek zorunda kaldık ama yine ürünü kurtaramadık.

Bu durumda çiftçilerimiz bırakın para kazanmayı borçlarını bile ödeyemez durumda. Ben buğdayımı Ofise satamıyorum, çünkü her türlü girdiyi tüccardan almışım. Buğdayı Ofise götürsem ne kadar para verecek, ne zaman verecek bilemiyorum. O zaman tüccara borcumu nasıl ödeyeceğim.”

KÜÇÜK ÇİFTÇİ TARLASINI KİRAYA VERİYOR

- Ali Çorlu (Çiftçi):

“Ben yüz dönüm araziyi yer altından su çıkartarak suladım. Yüz dönüm arazime ise 80-90 bin lira elektrik parası gelince artık tarlamızı sulayamaz olduk. Tabi verim düştü. Ben yaklaşık bin dönüme yakın tarla ekiyordum. Bu sene üç çocuk okutuyordum, çocukları okutamaz duruma geldim. Cebimizde sıcak para göremez duruma geldik, ziraat odasına ve bankaya aidatlarımızı ödeyemez duruma geldik. Devlet çiftçi için bir plan yapmalıdır, plansız hiçbir şey yürümüyor. Küçük çiftçiler tarlalarını dışarıdan gelen insanlara kiraya vermek zorunda kalıyorlar. Mısır, pamuk ekmeyi bıraktık, bir buğday ekiyorduk, onu da kuraklık vurdu, çiftçilikten artık uzaklaştık.

Önemli bir sorun da ithal ürün. İthalat bize zarar veriyor. İthalat yasaklanmalı. İthalatın yerine çiftçiye destek verilse biz her şeyin en iyisini üretir, halkımıza kaliteli, ucuz satarız.”