Karaman’da su sıkıntısı büyüyor
Karaman’da elma bahçeleri ve bitkisel ürün desenleriyle birlikte yaklaşık 1 milyon dekarın üzerinde bir alanda sulu tarım yapılıyor. En büyük sorun ise su. Üreticiler, Türkiye’yi besleyen KOP bölgesindeki illere dış havzalardan su getirme projelerinin bir an evvel tamamlanması çağrısı yaptı.
Ercan Dolapçı
Türkiye’nin hububat ambarı Karaman’da kış ve bahar yağışlarının az olması nedeniyle hububat ekili alanlarda su sorunu artmaya başladı. Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram, bölgede su sorununun büyük boyutta olduğunu ve bazı yerlerde buğdayda gelişme sorunu yaşandığını belirtti. Üreticileri de uyaran Bayram, “Su tasarrufu yapın. Aşırı su isteyen ürünleri ekmekten kaçının.” dedi. Tarım ve Orman Bakanlığına da çağrıda bulunan Bayram, “Sulama projeleri tamamlansa bu sıkıntı olmazdı.” değerlendirmesinde bulundu.
ÇİFTÇİ YAĞMUR DUASINA ÇIKTI
Çiftçinin susuzluk nedeniyle yer yer yağmur duasına çıktığını belirten Mehmet Bayram, “Buğday, arpa ve baharlık ürünlerdeki su stresi toplumdaki stresi geçti, kıraç araziler riske girdi. Gelecek yağmurlar verim için çok kritik. Sıcaklık faktörü etkisi ile hububat hasadı 15-20 gün erkene kayabilir. Bu yıl çiftçimiz için piyasa şartları çok hassas olacak. Artan girdi maliyetleri, su ve iklim riskleri, fiyat ve kâr makasındaki daralmalar çiftçiliğin sürdürülebilirliği için çok önemli, çiftçimiz arayış içinde.” diye konuştu.
Kuraklık riskinin arttığını kaydeden Bayram şöyle devam etti: “Kıraç buğday ve arpalar su yönünden sıkıntıya girmiş durumda. Acil yağışa ihtiyaç var. Şiddetli lodos yağış bırakmayıp, olan nemi de uçurunca bitkiler iyice strese girmeye başladı. Maalesef kıraç alanlarda bitki çıkışı ve gelişimi yönünden iyi başlayan sezon kötü bitecek gibi duruyor. Her geçen gün durum daha da kötüye gidiyor. Önümüzdeki günlerde yağış gözükmüyor. Mayıs ayına giriyoruz ciddi bir kuraklık ile karşı karşıyayız.” dedi.
‘SU PROJELERİ BİTİRİLMELİ’
Bayram, Karaman’ın su tasarrufunda üç ilden birinin olduğunu, tarım arazilerinin yüzde 99’unda modern sulama yapılmasına rağmen su sıkıntısının, projelerin bitirilmemesi nedeniyle arttığını hatırlatarak şunları kaydetti:
Karaman’da sulu tarım oldukça fazla. Elma bahçeleri ve bitkisel ürün desenleriyle birlikte yaklaşık 1 milyon dekarın üzerinde bir alanda sulu tarım yapılmaktadır. En büyük sorunumuz su ve bunu da her daim dile getiriyoruz. Yeraltı kaynaklarından başka da su olmadığı için sıkıntı çekiyoruz. Konya ovası başta olmak üzere Karaman ve Aksaray’ın da içinde bulunduğu Konya Ovası Projesi (KOP) bölgesinde sulu tarım için yerin altından çekilen yıllık su miktarı yaklaşık 8 milyar metreküp. Yerin altını besleyen su miktarı ise 4 milyar metreküp. Kullanılan sudan bu yıl için 4 milyar metreküp açık verdiğini düşünüyoruz. Böyle giderse sonuç hüsran olur. Bu ülkenin tek gerçeği var o da tarımdır. Özellikle Türkiye’yi besleyen KOP bölgesindeki illere dış havzalardan su getirme projelerinin bir an evvel tamamlanıp ovayı suyla buluşturmamız gerekiyor.
Bereketli topraklarımız susuzluktan ağlıyor ve obruklar oluşuyor. Suyu az tüketen ürünler ekin denilmesi doğru bir düşüncedir ancak çiftçimiz bunu isteyerek ekmiyor. Çiftçimiz de suyu az tüketen ürün desenlerine destek verilmesini istiyor. Yoksa üretici sular bitinceye kadar sulu tarım yapmaya devam edecektir. Bu arazilerde başka bir şey yetişmez. Su sorununun çözülmesinden başka çare yok.
ÜRETİM ALANI ARTTI
2023 yılında Karaman Ovasında 96 bin dekar alana arpa, 196 bin dekara buğday, 403 bin dekara mısır, 48 bin dekara ayçiçeği, 10 bin dekara fasulye, 59 bin dekara nohut ekildi. 560 bin dekarda sulu tarım, 311 bin dekar arazide de kuru tarım yapılıyor. Bu yıl 1 milyon 570 bin dekar alana hububat ekimi yapıldı. 50 bin dekar alana nohut, 360 bin dekar alana da mısır ekimi yapıldı. Geçen yıla göre bu yıl hububat ekim alanı 370 bin dekar arttı. Bu nedenle suya olan ihtiyaç da arttı. Ayrıca Karaman’da 250 bin dekar alanda 15 milyon elma ağacı bulunuyor. Elma mısıra göre yüzde 70 fazla su tüketiyor.
TARIM BAKANLIĞINA SORULAR
Mehmet Bayram, sulama projelerinin akıbeti hakkında Tarım ve Orman Bakanlığına şu soruları yöneltti:
♦ Karaman ve Konya Ovası Sulama Projesi yıllardır tamamlanamazken, proje için harcanan milyonlarca lira ve yıllardır projenin tamamlanan bölümü sadece Konya’ya verilen içme suyu Hotamış Göleti’ne suyun gelmesi hayalden öteye gidilemedi. Şanlıurfa ve Mardin'in toprakları Fırat’ın sularıyla buluştu. Şanlıurfa ve Mardin’in tarım arazileri, 221 kilometre uzunluğundaki Mardin Ceylanpınar Ana Kanalı ile suya kavuştu. Şanlıurfa ve Mardin'in toprakları suyla buluşarak bereketine bereket kattı. Ya Karaman ve Konya Ovası?
♦ Ülkemizi besleyen ovanın bereketli toprakları susuzluktan ağlıyor. Sayın Tarım ve Orman Bakanım, KOP kapsamında açılması planlanan Hotamış Göletin’e su ne zaman gelecek?
♦ Avşar barajı tünel çalışması ne zaman bitecek?
♦ Ahi kanalına su ne zaman verilecek?
♦ Projenin bir kolu olan Konya’ya 100 milyon metreküp su verilirken Hotamış Göleti’ne su niye gelmiyor?
♦ Karadağ sulama projesi neden tamamlanmıyor?
♦ Yıllardır devletimiz dağları taşları delerken 17 kilometrelik Avşar Tüneli neden tamamlanmıyor?
♦ 2011 yılında başlayan ihale sürecinde 124 kilometrelik 541 milyon liraya mal olan Ahi Kanalı hizmete giremeden eskidi, yıkılmaya başladı. Proje tamamlansa bile bu kanal suyu taşır mı? Ova 10 yıldır Göksu Nehri’nden gelecek suyu bekliyor.
