Operasyonel Araç Kiralama Sektörü 2025’e Daralmayla Başladı

Tüm Oto Kiralama ve Mobilite Kuruluşları Derneği (TOKKDER), 2025'in ilk çeyreğine ilişkin sektör verilerini paylaştı. Bağımsız araştırma şirketi NielsenIQ iş birliğiyle hazırlanan rapora göre, operasyonel araç kiralama sektörü 2025'in ilk 3 ayında 2024 yıl sonuna kıyasla yüzde 3,8 daraldı. Aynı dönemde sektörün filosundaki araç sayısı 242 bin 200 adede gerilerken, aktif büyüklük ise 292 milyar TL olarak kaydedildi.

SEKTÖRÜN GELİŞİMİNİ BELİRLEYECEK FAKTÖRLER

TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı Kağan Yaşa, sektördeki daralmaya ilişkin şu değerlendirmede bulundu: “Artan kredi faizleri kira maliyetlerini oldukça yükseltti. Bu da şirketleri zorunlu olarak tasarruf etmeye yönlendirdi, operasyonel kiralamaya olan talebi düşürdü ve sektör küçülmeye devam etti. 2018 yılı sonunda 328 bin adetlik filo büyüklüğüne sahip olan sektörümüz, 2025 yılı ilk çeyreği sonunda 242 bine düştü.”

Operasyonel araç kiralamaya talep olmasına rağmen, enflasyondaki artışla beraber kira fiyatlarının artması ve finansman kaynaklarına erişimdeki engeller sebebiyle büyümenin beklentinin altında kaldığını söyleyen Yaşa, düşme eğilimine giren enflasyon ve finansmana erişimin kolaylaşması durumunda sektörün tekrar büyüme sürecine gireceğini ifade etti. “Avrupa’da kiralamanın toplam araç satışlarındaki payı yüzde 57 civarında, bizde ise hala yüzde 15" diyen Yaşa, "Süreç içinde mutlaka benzer rakamlara ulaşacağız. Ancak kısa vadede sektörün gelişimini enflasyonun seyri, finansmana erişim ve maliyetler belirleyecek” dedi.

ELEKTRİKLİ ve HİBRİT ARAÇLARIN PATI ARTIYOR

Sektör raporuna göre, yılın ilk çeyreğinde hibrit ve elektrikli araçların toplam kiralama pazarındaki payı yüzde 10,4’e yükseldi. Benzinli araçlar yüzde 60,7 ile araç parkında en geniş paya sahipken, dizel araçların oranı yüzde 28,8’e geriledi.

Karoser tercihlerinde ise sedan araçlar yüzde 44,3 ile ilk sırada yer aldı. Hatchback modellerin payı yüzde 25,3, SUV’ların oranı ise yüzde 21,6 olarak kaydedildi. Station wagon gövdeli araçlar yüzde 0,9 ile sınırlı kaldı. Otomatik vitesli araçların oranı yüzde 81,9 olurken, manuel vitesli araçların payı yüzde 18,1 olarak açıklandı.

MARKA TERCİHLERİNDE RENAULT İLK SIRADA

En fazla tercih edilen marka yüzde 18,7 payla Renault olurken, Fiat yüzde 16,2 ile ikinci, Toyota yüzde 9,4 ile üçüncü sırada yer aldı. Volkswagen (yüzde 9) ve Ford (yüzde 8,4) ilk beşi tamamladı. Segment dağılımında kompakt sınıf yüzde 47 ile başı çekerken, küçük sınıf yüzde 31, üst-orta sınıf ise yüzde 10,1 pay aldı. Hafif ticari araçların payı ise yüzde 7,1’e ulaştı.

VERGİ GİRDİSİ SÜRÜYOR ANCAK MÜŞTERİ SAYISI DÜŞÜYOR

Sektörün ilk üç ayda devlete sağladığı toplam vergi girdisi 11 milyar TL’ye ulaştı. Öte yandan müşteri sayısındaki düşüş dikkat çekti. 2021’de 28 bin 300 olan müşteri sayısı, 2024’te yüzde 22 azalarak 22 bin 100’e, 2025’in ilk çeyreğinde ise yüzde 26’lık düşüşle 20 bin 900’e geriledi. “Özellikle Anadolu’da ve küçük şehirlerde sektörümüzün tanınırlığı hâlâ yeterli değil” diyen Yaşa, şunları ekledi: “Orta ve küçük ölçekli şirketlerde farkındalık hala arzu edilen seviyede değil. Sektörümüzün büyüklüğünü olması gereken noktaya taşımak için, operasyonel kiralamanın sağladığı avantajları KOBİ’lere daha iyi anlatmamız gerekiyor.”

DÜZENLEME TALEPLERİ GÜNDEMDE

TOKKDER Başkanı, sektörün büyümesinde düzenleyici adımların da etkili olabileceğini belirtti: “Müşterilerimiz tarafından kiralanan binek araçlara uygulanan gider sınırı, maliyetlerin çok arttığı bu dönemde sektörümüzü olumsuz etkiliyor. Bu sınırın yükseltilmesi olumlu katkı sağlayacaktır.” “Ayrıca kiralamaya getirilen GPS zorunluluğunun bu zor dönemde ötelenmesi, ek maliyetlerin önüne geçebilir. Örnekler çoğaltılabilir ancak özetle bu süreçte sektörün desteklenmesi, ekonomiye olan katkının devamı açısından kritik önemde.”

KİRALAMA MODELİ ‘SAHİPLİK’ YAKLAŞIMINIZ ÖNÜNE GEÇİYOR

Sektörün sunduğu avantajlara da değinen Yaşa, operasyonel kiralamanın sahiplikten çok kullanıma odaklandığını vurguladı: “Araç satın almak yüksek yatırım gerektiriyor. Kiralama ise şirketlere daha düşük maliyetle araç erişimi, bakım, hasar yönetimi gibi kalemlerde avantaj sağlıyor. Kiralayan taraf yalnızca ihtiyacı kadar süreyle araç kullanıyor ve sadece o süre kadar ödeme yapıyor.” “Sahiplik yerine kullanım akımı önümüzdeki dönemde daha da yaygınlaşacak. Bireylerin ve kurumların ihtiyaçları kadar kullanım imkanı tanıyan modellere, dolayısıyla kiralama ve araç paylaşımına daha fazla yöneleceklerini öngörüyoruz.”