Vatan Partisi’nin Swatch grevine desteği Avrupa basınında
Vatan Partisi İsviçre Temsilciliği’nin Swatch’ın merkezlerinden biri önünde yaptığı eylem Avrupa kamuoyuna taşındı. Sendikaların ardından, Post Gazetesi’nin de süreci haberleştirmesiyle, Swatch’ın Türkiye’deki düşük ücret ve ağır çalışma koşulları tartışılmaya başlandı.
Vatan Partisi İsviçre Temsilciliği’nin Swatch’ın İsviçre’deki merkezlerinden biri önünde düzenlediği eylem, Avrupa gündemine taşındı. Eylemi, İsviçre’deki önemli yayın organı Post Gazetesi haberleştirdi. Daha önce İsviçre’nin en büyük sendikalarından UNIA da Swatch sürecini gündeme taşımıştı. Koop-İş Sendikası’nda örgütlenen Swatch işçilerinin Türkiye’deki çalışma koşulları Avrupa kamuoyunda tartışma konusu olmaya başladı. Vatan Partisi İsviçre Temsilcisi Hasan Kemahlı, hem eylemin amacını hem de Avrupa boyutunu şöyle anlattı:
‘KÂR İŞÇİYİ KÖLE YAPMAK ANLAMINA GELMEZ’
“Swatch işçisinin yalnız olmadığını, Türkiye’nin sömürge olmadığını, Türk işçisinin köle olmadığını anlattık. Çalışma şartlarının ve ücretlerin daha iyi hale getirilmesi gerektiğini söyledik. Eğer bu sorunu kısa bir süre içinde çözmezlerse biz bunu büyütürüz; bizim Avrupa’nın her tarafında gücümüz var, Avrupa’nın bütün Swatch mağazalarının önünde bu çalışmayı büyütürüz. Bu durum karşınıza büyük bir kamuoyu olarak dönebilir, marka değerinize zarar verebilir. Bu yüzden bu sorunu hızlı bir şekilde çözmeleri gerektiğini hatırlattık. Swatch’ın merkezine gidip basın bildirisinin Almancasını içeri vermek istedik, önce tereddüt ettiler ama ısrar ettik ve sonunda aldılar; mutlaka bir yerlere gitmiştir. Bu eylemin İsviçre çapında duyurulmasıyla ilgili de çalışma yaptık.
“İsviçre’nin en büyük sendikalarından UNIA daha önce Türkiye’deki işçilerin durumu hakkında haber yapmıştı; yaptığımız çalışmayı hem bu haberi yapanlara hem de sendika yetkililerine bildirdik. İsviçre’de Türk toplumu içinde büyük bir gazetemiz var, Post Gazetesi; hem yazılı basın olarak dağıtılıyor hem de dijital medyada iyi bir okur kitlesi var. Bugün orada da haberimiz yayınlandı. Amacımız İsviçre’deki ve Avrupa’daki toplumsal dinamikleri harekete geçirerek Swatch üzerinde bir baskı kurmak, buradan Türkiye’deki işçi kardeşlerimizin hak arayışına destek vermek ve bu sorunun çözümüne bir nebze olsun katkıda bulunmaktır.
“Şöyle bir gerçek var; sermaye kâr yapmak istediği, hatta büyük kârlar yapabildiği yerlere gitmek, üretimini oralarda yapmak ister. Basın bülteninde de bir satır olarak bunu geçirdik ve dedik ki ‘Sizin Türkiye’de kâr yapmak isteğinizi anlarız. Ancak bu kârın altında işçiyi sömürmek, işçinin haklarını yok etmek, işçiyi köle olarak kullanmak olmamalı. İşçinin haklarını vereceksiniz, o işçi daha iyi çalışacak ve siz oradan kâr yapacaksınız. Kâr mantığı sömürgeci mantığı olmayacak.”
‘YASALARIN UYGULANMASINDA SIKINITI VAR’
“Swatch’ın gittiğimiz genel merkezi aynı zamanda büyük bir fabrikası. Orada çalışanlara buradaki gibi düşük şartlar, ucu bucağı olmayan çalışma saatleri dayatamıyorlar. Standartlarda, daha doğrusu yasalarda ne gerekiyorsa onu yapıyorlar. Biz Vatan Partisi olarak ne yapacağız? İlk önce Çalışma Bakanlığı’nı harekete geçireceğiz. Çünkü bizim yasalarımızla İsviçre’deki yasalar arasında, işçi hakları bakımından büyük bir fark yok. Yasalar hemen hemen aynı ama uygulanmasıyla ilgili sorunlar var. Buradaki yasa ‘Haftada 45 saat çalışacaksın.’ diyor. AVM’lere, Swatch işçisinin çalıştığı yerlere gidin bakalım, 60 saatten aşağı çalışan var mı?
“Bunları kim denetleyecek? Devletin bakanlığı denetleyecek. Biz Vatan Partisi olarak o bakanlığı harekete geçirecek toplumsal dinamikleri yaratacağız. İktidara geldiğimizde de yapacağımız çalışmaları ortaya koyacağız. İşçi sınıfı bilecek ki Vatan Partisi iktidarında haftanın yedi günü, günde 60-70 saat çalışma olmayacak. İnsanca çalışacaklar, insanca maaş alacaklar. Aldıkları maaşla çocuklarını okutabilecek, evlerini geçindirebilecekler. ‘Eve giderken bu akşam ne yiyeceğim?’ diye düşünmeyecekler.
“Bu durum, Avrupa basınında, ‘Küresel markalar, merkez ülkelerde marka vitrinlerini parlatırken, üretim yükünü Türkiye gibi çevre ülkelerdeki ucuz iş gücünün omuzlarına yüklüyor.’ şeklinde özetlenen bir çifte standart örneği olarak değerlendirildi.”
‘SWATCH İŞÇİLERİ İYİ BİR ÖRNEK’
“Bugün bir AVM’de çalışan birkaç akrabam ve arkadaşımla görüştüm.” diyen Kemahlı şöyle devam etti:
“Çalışma şartları aynı Swatch işçisi gibi; çok uzun, mesai kavramı yok, maaşlar düşük. Onlara ‘Siz de aynısını yapacaksınız, sendikalaşacaksınız, örgütleneceksiniz.’ dedim. Hepsinde ‘İşten atarlar, işsiz kalırız.’ korkusu var. Swatch işçisini tebrik etmek gerekiyor, bu konuda iyi bir örnek oldular. Örgütlenmeyi, sendikalaşmayı başardılar ve greve gidebiliyorlar. Düşünün, bir AVM’ye giriyorsunuz ve bir mağazada grev yazıları, grev nöbetçileri karşınıza çıkıyor. Sorun böyle çözülecek. watch işçisi bütün işçi sınıfına, diğer mağaza çalışanlarına örnek olacak. Bu mücadeleyi sonuna kadar götürüp kazandıkları haklarla bir örnek yaratacaklar.”
Ne olmuştu?
TÜRK-İŞ’e bağlı Koop-İş Sendikası’nda örgütlenen işçilerin grevi, toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde yaşanan uyuşmazlık sonrasında, 10 Kasım’da başladı. 15 mağazada 100’den fazla çalışan grevde. Sendika, enflasyon karşısında eriyen ücretlere karşı en az yüzde 30 zam, refah payı, prim sistemi, sosyal haklarda iyileştirme, iki gün hafta tatili ve haftalık çalışma süresinin azaltılmasını talep ederken işverenin zam teklifinin enflasyonun da altında kalması ve sosyal haklara ilişkin beklentileri karşılamaması grevin temel gerekçeleri arasında yer aldı.
Swatch’ı bünyesinde barındıran holding Swatch Group 2024’te 219 milyon İsviçre Frangı (yaklaşık 273 milyon 293 bin dolar, 11 milyar 583 milyon TL) net kâr etti. Swatch Group, 18 değişik marka ile saat ve takı piyasasının her kademesinde yer alıyor. Prestij ve lüks saat markaları arasında Breguet, Blancpain ve Glashütte-Original, lüks markaları arasında da Jaquet Droz, Léon Hatot ve Omega var.
Yüksek fiyatlı saatler segmentinde Longines, Rado ve Union, orta kalite saatler alanında ise Tissot, ck watch & jewelry, Balmain, Hamilton, Certina ve Mido markalarını üretiyor. Temel segmentte ise Swatch ve Flik Flak markaları yer alıyor. Bunlara ilaveten özel etiketli Endura markasını da markanın bünyesinde.
