'Alkol kalp için faydalı mı?'

Yiyip içtiklerimizin faydalı mı yoksa zararlı mı olduğu konusundaki düşüncelerimiz büyük ölçüde üretici birliklerin yaptığı açık-gizli reklamlarla şekillenir. Şarap üreticileri birliğinin bu konuda oldukça başarılı bir kuruluş olduğunu söyleyebilirim; yaptıkları çalışmalarla tüm dünyada “şarap kalp için faydalıdır” kabulünün oluşmasını sağladılar. Alkolün fayda zararını sorgularken çoğumuzun yaptığı gibi bir arkadaş toplantısında veya hafta sonları alınan bir iki kadeh alkolün herhangi bir zararı olmayacağını peşinen belirtmek isterim. Tartıştığımız konu (bazı hastalarımın yaptığı gibi) faydalı diye her gün düzenli olarak bir iki bardak şarap veya düzenli bir iki kadeh rakı içmenin sağlık üzerine etkisidir.

Alkolün faydalı olduğunu iddia edenler 128 bin kişi üzerinde yapılan bir çalışmayı dayanak gösterirler (1). Bu çalışmada az-orta derecede alkol kullanımı olarak kabul edilen günde 1-2 bardak şarap, bir duble rakı muadili alkolün kalp krizi riskini azalttığı gösterilmişti. Buna karşılık Japonların yaptığı bir çalışmada 40-64 Yaşları arasında kadınlı erkekli 39.076 kişi toplam 11 yıl süreyle izlendi ve içmeyenlerle kıyaslandığında içenlerde kullanılan alkol miktarı arttıkça kalp damar hastalıklarının arttığı ve sonuçta alkolün yararlı bir etkisinin olmadığı sonucuna varıldı (2). Gene Batı İskoçya’da yapılan 21 yıl süren 5766 kişilik bir diğer çalışmada az alkol kullanımının kalp riskini azaltmadığı aşırı kullanımın ise ölüm oranının artırdığı gösterildi (3). Geçen hafta Amerikan Kalp Birliği dergisinde yayınlanan bir makale bu konudaki tartışmayı sonlandıracaktır sanırım, bu çalışmada da az miktarda da olsa her gün düzenli olarak alkol kullanımının kalp için zararlı olduğu gösterildi. Bu çalışmada Londra üniversitesi araştırmacıları 3.689 kişinin aldıkları alkol miktarını ve damar sertliğini ölçtüler ve gördüler ki tüketilen alkol miktarı arttıkça damar sertliği ve kalp krizi riski artıyor (4). Tüm bu araştırmalardan, şarap veya başka bir alkollü içeceği kalbe iyi geliyor diye düzenli olarak (her gün) almanın doğru olmadığı sonucunu çıkarabiliriz.

DÜZENLİ ALKOL KULLANMANIN BAŞKA ZARARLARI DA VAR

Düzenli alkol alımı; ağız, boğaz, yemek borusu, karaciğer, barsak ve meme kanseri riskini artırmaktadır. Amerikan Ulusal Kanser Enstitüsü 2008 yılında 7 yıl süren bir araştırmayı sonuçlandırdı. 184 bin kadının katıldığı çalışmada günde bir bardak şarabın bile meme kanseri riskini artırdığı gösterildi. Günde iki bardak şarap meme kanseri riskini yüzde elli artırıyor. Bu yüzden bayanların, hele ailede meme kanseri riski varsa düzenli alkol almaktan sakınmalarını tavsiye ederim.

Alkol, kardiyomyopati dediğimiz kalp kasının kasılma ve gevşeme fonksiyonunun bozulduğu, tedavisi pek yüz güldürücü olmayan bir hastalığa neden olur.

Tansiyonu yüksek olanların düzenli alkol kullanması sakıncalıdır, ilk anda bir rahatlama sağlayarak tansiyonu düşürse de uzun vadede tansiyonu yükseltici bir etkisi vardır. Alkol kullananlarda kalp atışlarında düzensizlik (aritmi) ihtimali artar. Hafta sonları içilen içki nedeniyle Pazartesi günleri hastanelerin acil servislerine gelen aritmili hastaların artması “tatil kalbi – holiday heart” dediğimiz bir hastalık tanımı oluşturmuştur.

Bir sonuca bağlamamız gerekirse sırf kalbe iyi geliyor diye alkol almayın.

“Memleketin şu halini görüp de içmemek mümkün mü doktor?” diyorsanız, miktara ve sıklığa dikkat edin.

1.Klatsky AL, Friedman GD, Armstrong MA, Kipp H. Wine, liquor, beer, and mortality. Am J Epidemiol. 2003; 158: 585-95.
2.Nakaya N, Kurashima K, Yamaguchi J, et al. Alcohol consumption and mortality in Japan: the Miyagi cohort study. J Epidemiol 2004; Suppl 1 s:18-25
3.Hart CL., Smith GD, Hole DJ, Hawthone VM. Alchol consumption and mortality from all causes, coronary heart disease and stroke:results from a prospective cohort study of scottish men with 21 years of follow up. BMJ 1999;318:1725-9
4- O'Neill D, Britton A, Brunner EJ, Bell S. Twenty‐five‐year alcohol consumption trajectories and their association with arterial aging: a prospective cohort study. J Am Heart Assoc. Published online February 20, 2017.