A+
A-
Gülay Diri’den İbradı Türküleri
Yayınlanma:
Güncellenme:
Bağlantıyı Kopyala
Batı Toros Dağlarında, 930 m. yükseklikte olan İbradı İlçesi; Isparta, Konya (Beyşehir) ve Antalya arasında olup, Konya-Manavgat karayolu üzerindeki Akseki’den sonradır. İpek yolu üzerindeki Gembos, Sobuca ve yılkı atlarıyla ünlü Eynif çökelti ovaları ile kuzeyindeki Şeytan Dağı (2403 m), İrmasan Dağı (1525 m) ve geçit vermez sivrileri ve obrukları ile askeri haritalara göre piyade askerlerinin bile girmemesi gereken “Giden Gelmez Dağlarıyla çevrilidir.
GÜLAY DİRİ
İşte Ozan Gülay Diri (Ergenekon, 2019), Aşağı Eynif Ovası mevkiindeki Tepsili Bucak‘ta bir örende 1967’de dünyaya gelir. “Türkü söylemesinin bir yaşam biçimine dönüşmesi bölgenin doğal yaşam koşullarının zorluğudur. Türküler ona karanlıkta ışık, soğukta ateş, dağlarda sığınak ve yoldaş olmuştur. Türkü söylemenin kendisini her türlü tehlikeden koruyacağına babası tarafından inandırılmış ve her türlü yabani hayvandan bile kendini türkü söyleyerek korumuştur. İlk ve son baharda, Manavgat’tan Konya’ya göçen Yörüklerden boğaz havalarını (hadalar) ve yanında taşıdığı radyodan birçok türküyü ezberleyip ilkokuldayken türkü söylemeye başlar.”
İstanbul’da müzik çalışmalarından sonra tekrar yurdu İbradı’ya dönen Gülay Diri, kurduğu çiftlikte yaşamına devam etmektedir. Evli ve 2 çocuk annesidir. Eşi Halil Diri ile birlikte Osmanlı Kadıları yetiştiren İbradı’nın mimarisiyle ünlü “düğmeli” evlerinin onarımıyla ilgilenmekte, aynı zamanda türkü etkinliklerine katılmaktadır. 2010’da Doç. Dr. Çetin Göksu’nun ODTÜ Kültür Köyü Projesine İbradı-Ürünlü yemekleri araştırmamda, 2013 yılı Portekiz, Porto Üniversitesi “8.inci Uluslararası Yemek Bilimi ve Sanatları Sempozyumunda “Ürünlü Köyü Yemek Geleneği” (Ergenekon 2013) adlı bildirimi sunarken bana eşlik eden ve 2015’te Antalya Yöresel Ürünler Fuarında aynı sahneyi paylaşarak yaptığım sunumdan sonra türkü söyleyen, öykü ve roman yazarı, çevreci Gülay Hanımın 2010 yılında çıkan CD’sindeki bazı anonim İbradı Türkülerinin birkaç kıtası aşağıdadır. Torosların Sesi Gülay Diri’yi bağlantılardan dinleyebilirsiniz. Osman Efe Türküsünün makamı ilginç yerel bir halk oyunu olan “Estiri” makamındadır.
KINA TÜRKÜSÜ: Selamın aleyküm selam verelim, Uzat sağ elini kına vuralım, Biz hakikatliyiz sizi görelim; Al kına eline mübarek ola, Bu hayırlı iştir ermeyen ere, Zambaklar açılmış kadife rengi, Ortaya kurulmuş âlemin cengi, Çok şükür bulmuşlar menendi, dengi; Al kına eline mübarek ola, Bu hayırlı iştir ermeyen ere; Gökyüzünde öten Turna kuşu, Ela gözlerinden akıtma yaşı, Oğlumuz pek de civan bulunmaz eşi; Al kına eline mübarek ola Yarın öğlene dek emanet kala…
(https://www.youtube.com/watch?v=8WUNMaINbEA)
GELİN ALMA TÜRKÜSÜ: Eşref saat girdim yola, Selam verdim sağa sola, Bu işimiz hayırlı ola, Buyur da gidelim kızım; Annen baban versin izin Atladım geldim dereyi, Aradım buldum burayı, Oğlum gönüller sarayı, Buyur da gidelim kızım… (https://open.spotify.com/track/3ILB0d649XOoo1KC2K4TOP#login)
AK YOKUŞU DUMAN BÜRÜDÜ: Gene Akyokuş’u duman bürüdü, Halil ağanın delileri yürüdü, Yüreğimde yap kalmadı eridi, Dalgın uykulardan yanamadım, Kahırlı sözlere dayanamadım, Erikliyle Başpayam’ın arası, Yaktı beni kaşlarının karası, Sende hançer bende kama yarası. Meliğin dağında goyun giderim, Böyleymiş benim yazım kaderim, Ulu minareden attım kendimi, Gembos ovasında buldum dengimi, Türlü çiçeklerden aldın rengimi. Ulu minareden attım bir daş, Keskin bıçak oldu bana arkadaş, Ne anam var ne bacı, gardaş; Boş gittin yar dolucana gelesin…
BAHÇALARDA BADILCAN: Dayanır mı buna can, Ak gerdanın üstünde, Hem can oynar hem fincan, Döktürüver döktürüver, al yanaktan öptürüver, Güzelim Amman; Sevdüğüm Amman…
( https://www.youtube.com/watch?v=rVIyWHAEKYY)
ANTALYA’NIN MOR ÜZÜMÜ: Severler boyu uzunu, İmamın güççük kızını, Sevsem ne zaman ne zaman, Antalya’nın kuyuları, Çayır çimen kıyıları, Avdan gelir dayıları; Antalya’dan aldım bakır, Atlar gelir şakır, şakır. Sevdiğimin gözü çakır, Sevsem ne zaman? (https://www.youtube.com/watch?v=cfC4jhmmD5E)
OSMAN EFE: Osman Efe’m inip inip gelir inişten, Her yanları görünmüyor gümüşten, Boyun bağı al oya, Sarmadım doya doya,; Boyun bağı ipekten, Şalvar kaydı göbekten, Osmansız evlerde duman tüter mi? Üç gız bir Osman’ın yerini tutar mı? Kar yağar paldır küldür, Ak topuk beyaz baldır, Öldürürsen sen öldür; Kar yağar alçaklara, Dökülür saçaklara, Anlara gız doğurmuş, Sığmıyor kucaklara…
(https://www.youtube.com/watch?v=77WeXAArS2Y)
CEZAYİR: Cezayir’in harmanların savrulur, Sarı sarı buğday sağ yanına devrilir, Gel get oğlan yol buralardan ayrılır, Sultan Cezayir... Ceayir’in yüksek olur evleri, İçindedir ağaları, beyleri; Türkçe de bilmez Arapçadır dilleri, Sultan Cezayir…Gel goyunum sana çanlar takayım, Sen sallan gel ben boyuna bakayım, Anasız babasız ben ne yapayım, Gel amman amman… Cezayir’in gemileri yağlanır, Yağlanır da adalara bağlanır, Goç yiğitler her bir yana yollanır, Sultan Cezayir… Bir gemim var salıverdim engine, Şimdi de rağbet güzel ile zengine, Verin sevenleri menendine, dengine, Öf Amman amman (Nakaratlar çıkartılmıştır).
(https://www.youtube.com/watch?v=RPTd_P24WLY)
Ergenekon, B., 2013 Ürünlü Yemekleri – Beslenme, Sağlık ve Zenginlik
Ergenekon, B., 2019 Ozan Gülay Diri
https://www.aydinlik.com.tr/ozan-gulay-diri-begumsen-ergenekon-kose-yazilari-subat-2019ı,
