16 Mayıs 2024 Perşembe
İstanbul 15°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Makyajlı görünüme aldanmayın!

Uğur Civelek

Uğur Civelek

Eski Yazar

A+ A-

Bu hafta açıklanan bazı veriler ve ön plana çıkan zorlama eğilimler, geleceğe ilişkin endişelerin azalmasına ve beklentilerin düzelmesine izin vermiyor. Kırılganlık türünden olumsuz algıları azaltmak için yapılanların geri tepmesi ve kısır döngüyü derinleştirmesi olasılığı artıyor. Olduğumuzdan farklı imiş gibi görünmeye çalışmanın, ne içeride ve ne de dışarıda kimseyi aldatmaya yetmediğini kabullenmek kolay olamıyor!

Ağustos ayı enflasyon rakamları beklenenden düşük çıkmış! Bu yılın ikinci çeyrek dönemine ilişkin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1.5 oranında daralmış. Ekonomi Yönetimi ise önümüzdeki hafta yapılacak Para Piyasaları Toplantısında faizlerin olabildiğince yüksek oranda düşürülmesi için, tüm kesimleri ve piyasaları yapaylıklara zorlayarak altyapı hazırlığını hızlandırmış.

Görünüm şöyle: Ekonomide ki daralma eğilimi ivme kaybediyor ve en kötü geride kalmış izlenimi verebiliyor! Enflasyon baskısı ise azalıyor ve Türk lirasının bir şekilde kayıplarını geri alıyor olması, faizleri sert bir şekilde düşürerek ekonomiyi canlandırmak için alan yaratıyor! Ekonomimizin, diğer gelişenlerden olumlu ayrışabileceği bir dönemin henüz başında olabiliriz ve risk almak için doğru zaman gelmiş olabilir!

Gerçekler ise çok farklı! Son bir yıl genelinde, açıklanan enflasyon rakamı gerçek olanının çok gerisinde kalmaya başladı; enflasyonla mücadele yaklaşımı açıklanacak verilere duyulan güveni yok etti! Açıklanan enflasyonun gerçek olanın çok altında kalması, diğer verilere ilişkin belirsizliği de artırdı! Örneğin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla verilerinin bir yıl öncesine göre daralma oranlarını hızla aşağı çekerek, Cumhuriyet Tarihimizin en ağır krizi yaşamakta olduğumuzu ve faiz düşürerek kötüye gidişin durdurulamayacağı gerçeğini gözlerden uzak tutması için yoğun çaba harcandı! Bu koşullarda yapılacak yüksek oranlı faiz düşüşü yeni kur şoklarının sebebi olabilir!

Gelir ve servet dağılımı bozuldukça piyasa mekanizması etkinliği buharlaşır ve sorun üretimi hızlanır! Bu olumsuz koşullarda, para ve maliye politikası uygulamalarının etkinliği hızlanarak azalır. Ekonomi cephesinden başlayarak yayılan istikrarsızlık, her alana yayılabilir! Böyle olacağını bile bile ve günü kurtarabilmek adına bu kısır sürece müdahale etmemek, insani değerlerle açıklanamaz! Ya süratle kalıcı çözümler için tüm olanaklar zorlanmalı ve sorunların ağırlaşması süreci dondurulmalı ya da herkesin gerçekleri öğrenerek kısır süreci durdurmak üzere devreye girmesi için seferber olunmalı! Önceliklerin değişmesi ve kıtlaşan kaynakların daha etkin kullanılması için göz boyamaya dayalı örgütlenmiş sorumsuzluğun devamına izin verilmemeli!

Görüntü ile gerçekler arsındaki uzaklaşma, muhtemelen sorunları ağırlaştırarak endişeleri başka bir boyuta taşıyabilir! Başka bir deyişle tarlaya istikrarsızlık ekerek aksini biçemezsiniz! Gerçekleri bilenler lehine ve bilmeyenler aleyhini yıkıcı bir ayrımcılığı hızlandırarak istikrarsızlıkları beslersiniz; durumun farkında olanların diğerlerine karşı yapmakta olduğu ve olacağı adaletsizliklere yol vermiş olursunuz. Statükoyu ve kendi çıkarlarınızı korumak, olası eksen değişikliğini engellemek adına bu yıkıcı olumsuzluklara kayıtsız kalarak sorunların daha da ağırlaşmasına yol vermiş olursunuz!

Konuya çok dar açıdan ve kısa vadeli bir bakış açısı ile yaklaşanlar, olası istikrarsızlıkları ötelemek adına rakamların olduğundan iyi görünmesinde ve gerçeklerin geniş kesimlerin bilincinden uzak tutulmasında bir sakınca görmüyor olabilir! Fakat daha geniş bir bakış açısı ile konuya yaklaştığınızda içinize sindiremeyeceğiniz bir gerçekle karşılaşırsınız! Farklı gerekçeler ile aklını kötüye kullananların diğerlerine tecavüzüne seyirci kalmak, bunu yozlaşmış kavramlar arkasına saklanarak görmezden gelmek kabul edilebilir bir durum olamaz.

Ülkemizdeki Siyasi İrade, ne yazık ki ciddiye alınması gereken uyarıları dinlemiyor. Muhtemelen görünümü kendi amaçlarına uygun bir şekilde kurgulayarak beklentileri yönlendirmeye çalışacaklar; para otoritesini faizleri sert bir şekilde düşürmeye ve parasal gevşemeye zorlayacaklar. Bu girişimden umdukları sonucu alamaz iseler ne yapacaklarını bilmiyorlar; fakat muhtemelen kusuru başkalarında arayabilir ve onları cezalandırmaya çalışabilirler!

Kemerlerinizi bağlayın! Belirsizlik ve kırılganlık algıları, daha önce deneyimlenmemiş yüksekliklere tırmanabilir!