TRSK / Tursakalar

Türkiye’den İtalya’ya pek çok göçün olduğu Bodrumlu gezgin Heredot (1) Tarihi’nde ve Adile Ayda’nın (2) incelemelerinden anlaşılır. Geçen haftaki yazımda; Tanrıça Turan (Venüs/Afrodit) adındaki TUR’un TÜRK, TURAN’ın ise TÜRKLER anlamına geldiğini açıkladım (3). A. Ayda’ya göre Anadolu’nun Tunç çağında (MÖ 3000) olan BULAK’ların yani Pelasg’ın türevi Pulgaksakalar; Helenler (Yunan) sökün etmeden önce Ege Denizi’nin batı kıyısının asıl sahipleridir (4). “Kimi Pelasglar Balkanların kuzeyini ve bugün Makedonya denen yerlerde kah kalıp, kah aşarak, MÖ 3000’de bugün Yunanistan denen topraklarda ‘henüz Yunanlılar yokken’, yerleşmiş ve Heredot’a göre ilk önce BULAKYA / PELASGYA adlı güçlü bir devlet kurmuşlardır (5). Unutmamak gerekir ki Selanikli Büyük İskender (MÖ356-323) ise bugün Makedonya denen yere yerleşip kalan bir BULAK torunudur. Devamla avcı-toplayıcı olma olasılığı yüksek olan Yunanlılar MÖ 2000’lerde bu bölgeye gelir, iki kavim yüzyıllar boyunca barış içinde yaşar. Yunanlılar Pelasglardan büyük olasılıkla tarım, hayvancılık, mimari, kültür, dini inançlar vb. birçok şey öğrenir. Ama bazı bölgelerde güç Yunanlıların eline geçince bazı Bulaklar günümüzdeki adıyla Yunanistan’da, özellikle Mora yarımadasında kalırlarsa da, bir kısmı İtalya’ya, Ege adalarına ve Batı Anadolu’ya göç eder (Bkz. Adile Ayda: Pelasglar Kim İdiler?)”.

İSKİT/SAKA/TUR TARİHİ

Kendilerine Saka veya Soko denilen Anadolu, Asya ve Kuzey Avrupa’da yayılmış olan bu Türk boyu MÖ VII yy. da Doğu Anadolu’yu siyasi egemenliği altında bulundurur. “Eski Türklerdeki toplumsal düzene göre örgütlenen Sakalara Yunanlılar “Kral İskitler”, “Messagetler” ve “Sarmatlar” diye birkaç gruba ayırırlar. Doğudakilere Saka, Batıya gidenlere ise İskit denir. Sakaların bir kısmı tarihi bilinmeyen bir dönemde Tuna boyunca ilerleyerek İtalya yarımadasına girer. Ukraynalılar ise Hristiyanlaşma nedeniyle Slavlaşmış Sakalardır. Turlar İranlıların sınırdaşıdır (6). Ayda’ya göre bu kavim MÖ 2000 yılında Karadeniz’in doğusunda, aynı tarihlerde Hititler’in Kafkasya’dan antik Türkiye’ye göçüne benzer bir şekilde Anadolu’ya geçerler. Yukarıda değinildiği gibi o sırada çoktan yerleşik tarıma geçmiş Türk dilli Hatta’ların topraklarına, adlarını onlara öykünerek alan Hititliler gelmiştir. Adile Ayda onların yanı sıra Türkiye’de yeşeren Turova, Frig, Lidya, Karya, Likya, Kilikya, İyonya, Side vb. uygarlıklarıyla Tur/Turan bağlantısını kurmaz. MÖ 1000 ve 500 yılları arasında varlık gösteren bu uygarlıkların göç etmeyen Türk dilli Turlarla dil ve kültür olarak nasıl bir ilgisi vardır acaba? Örneğin Turova Savaşı’ndan sonra destan yazdıran kahraman Aeneas/Enes İtalya’ya giden Çanakkalelilerdendir. Adile Ayda, Turların bir-iki nesil Batı Anadolu’da yaşadıktan sonra, deniz yoluyla İtalya’ya göç ettiklerini söylerken Dr. W. Brandestin’e atıfta bulunur (7). Bu bilim insanı Viyana’nın Graz Üniversitesi’nden olup, 20-25 Eylül 1937’de İstanbul’da yapılan II. Türk Tarih Kongresinde “Etrüsk meselesinin şimdiki durumu” adlı bir bildiri sunar. Güvenilir eski bilgilere göre Etrüsklerin bir kısmının, Heredot’un verdiği bilgiye ve somut kanıtlara dayanarak Etrüsklerin Türkiye’den İtalya’ya göç ettiğini söyler. Onlar da Ayda’ya göre 12 kabileli Turlar olmalıdır.

TRSK

Türkçe konuşan Turlar İtalya’ya geldiklerinde, aynı dili konuşan ve kendilerinden önce gelen Sakalarla birleşirler. İmla kuralları gereğince sesli harfleri atlayarak toplum adlarını çok eski bir yazıtta TRSK olarak yazmışlardır. Latinlerin Etrüsklerden öğrendikleri alfabe ile yazdıkları ilk dönem yazıtlarda “tursaka’dan” Latinleştirilerek yazılan TURSKİ adı geçer. Daha TUSKİ olur. 3 adet 12’lik şehir birliği kurarlar (J.P.Thuillier, Etrüskler, Esrar Perdesi Kalkıyor mu? 2013:16). Çiftçilik, hayvancılık ve madencilik ile uğraşmaktaydılar. İlk yerleşim bölgeleri Göreme gibi küller ve etrafı rüzgarla yontulmuş üstü yerleşim yeri olmaya uygun, saldırıda savunulabilecek hâlâ yaşayan tepe üzerlerindeki yerleşimlerdir. Gördüklerim Roma’dan başka Cerveti, Tarukunia, Vulci, Volterra, Sempriano, Pompeidir.

Dünyada var olan Türk karşıtlığının propagandasını ve kurmaca tarih bilgilerini özümseyen kimilerimiz hâlâ Etrüsklerin Türk kökenli ve kültürlü olduklarını redderler. İtalyanların ortaya attığı gibi Etrüsk varlığının unutulduktan sonra; Bolonya’nın yakınlarındaki Villanova köyünde 1835’te yapılan arkeolojik kazılarda meydana çıktığı fikrini benimsemişlerdir. Halbuki gen çalışmaları Türkiye ile İtalya arasında 5000 yıllık bir soy bağı olduğunu ortaya çıkartmıştır (7,8). Dora ve Lidya gibi isimler hâlâ her iki ülkede kız ismidir. Elmalı/Antalya Müzesinde Etrüsk kurganlarının aslı olan iki mezar odası bulunur (2020 ve 2021).

(1) Etruria, İtalya’da Etrüsk koloni bölgesi, I: 94, 163; VI 22. Türsenler, Etrüskler I: 57, 94.

(2) Adile Ayda 2019, Etrüskler (Tursakalar) Türk İdiler : Din ve Dil ile ilgili Deliller, Boyut, İstanbul. (Eserin aslı Fransız Dili ve Edebiyatı Doçenti ve Roma’ya Elçi-Müsteşar olan yazarca “Les étrusques étaient de Turcs” (1971) yani ETRÜSKLER TÜRK İDİLER başlığıyla yayınlanır.

(3) B. Ergenekon, 21.8. 2021, s. 4 (https:// www.aydinlik.com. tr/tanrica-turan-254642)

(4) Adile Ayda, Orhon yazıtlarında Pelasglara BULGAK dendiğini yazar (2019:30-33)

(5) Heredot, TARİH, I : 56-8,146 (Yunanlıların Pelasglardan aldıkları Tanrılar); II: 50-52 56 (Yunanistan’ın adının önce Pelesgia olduğu); IV: 26; VI: 137-39

(6) İranlı ozan Firdevsi Anadolu’daki Türk-İran ilişkilerini destansı bir şiir şeklinde anlatır. İran ile iyi ilişkiler içinde olan Atatürk ise bu eserden esenlenerek yazdığı Opera Öyküsünü Adnan Saygun’a besteleterek, 1934’te Türkiye’yi ziyaret eden Rıza Şah Pehlevi’ye Türk Ocağında sahneletir (Bkz. B. Ergenekon, Özsoy Operası https://www.aydinlik.com.tr/ozsoy-operasi-begumsen-ergenekon-kose-yazilari-nisan-2019)

(7) B. Ergenekon, 14.8.21 Etrüsk Çekişmesi https://aydinlik.com.tr/haber/etrusk-cekismesi-253909

(8) Bkz. Dip not 3