İbrahim Anlaşmaları değil 3+3 Platformu canlandırılmalı
ABD’de, Beyaz Saray’da Trump, Aliyev ve Paşinyan bir araya geldi.
Üçlü, iki ülke arasında barışa dair ortak deklarasyona imza attı.
Trump, Azerbaycan’a uygulanan yaptırımların kaldırılacağını açıkladı. Zirvede Zengezur Koridoru’nun ABD’ye 99 yıllığına devri de masaya yatırıldı. Trump, projeye kendi adını da verdi: “Uluslararası Barış ve Refah için Trump Rotası.”
Türk basınının ana gündemi bu konu. Parlatılıyor.
BÖLGESEL ÇÖZÜM GERİYE ATILDI
Azerbaycan’ın 44 günlük Vatan Savaşı’nın ardından bölgesel çözüm gündeme geldi.
“3+3 Güney Kafkasya Platformu” öne çıktı. Altılı platform, bölgesel çözümü içeriyordu. ABD, bölgeden dışlanıyordu.
Bunun bölge ülkelerinin onayıyla olması, Koridor’un hem kuzey-güney hem de doğu batı yönlü açık olmasıydı. Şimdi Trump Köprüsü ile bundan vazgeçildi. ABD, bölgeye kama soktu.
ABD bu girişimiyle, bölgede İran ile Ermenistan, Gürcistan ve Rusya arasındaki bağlantıyı kesmeyi hedefliyor. Türkiye ile Azerbaycan’ı da ABD’ye bağımlı kılma amacını taşıyor. Böylece Rusya, İran ve Türkiye kuşatma altına alınıyor, Çin’in Kuşak ve Yol Projesi’ne engel oluşturuluyor.
BARRACK’IN SÖZLERİ
Anlaşma imzalanmadan günler önce ABD Ankara Büyükelçisi ve Trump’ın Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Habertük’e konuşmuş ve İbrahim Anlaşmaları’nı “bölgedeki barışın anahtarı” olarak nitelendirmişti. Barrack şunları söylemişti: “Sadece düşünün; İbrahim Anlaşmaları’nı Türkiye gibi bölgenin güçlü oyuncularından biriyle birleştirdiğinizi. Türkiye, her geçen gün bölgedeki önemini artırıyor. Ama sadece Türkiye değil; Müslüman nüfuslu bir ülke olarak Türkiye, İsrail, Körfez, Suriye, Lübnan, Irak, Ürdün; kuzeye çıkın Azerbaycan ve Ermenistan… Bunların birleşmesi dünyanın en güçlü bölgesini ortaya çıkarır. Neden olmasın?”
ALTTA PİŞİRİLEN PLAN
Barrack’ın dillendirdiği ve “Patronum (Trump) bunu istiyor” dediği planın bir ayağı da Türkiye. Burada Türkiye karşı büyüme ve genişleme yani “Türkiye himayesinde Kürdistan” havuçları uzatılıyor.
Önceki gün Medyascope’a yazan Mümtaz’er Türköne, “Öcalan’ın ulus devleti kenara çekip “entegrasyon” kavramı üzerine bir gelecek perspektifi çizmesi ciddiye alınmalı. Türkiye Irak Kürdistan’ı ve Kuzey Doğu Suriye ile entegrasyona gidiyor. Kürtlerin ve Türklerin ortak paydası olan Misak-ı Milli fiilen gerçekleşiyor.” dedi. Ama burada daha önemli bir söylem de vardı. PKK’nın silah bırakması sürecinde Hükümet ile Devlet arasındaki çatışmayı gündeme getirdiğini hatırlatan Türköne, “Devlet’in yakaladığı fırsat, bırakın iktidarı kendi iradesini de aşıyor. Büyük güçlerin hesapları ile uyumlu bir süreç işliyor.” diyor ve ekliyor: “Komisyon, Devletin yaptığı hesapların ve ısrarının galip gelmesinin eseri. Peki devlet, devlete ait bütün yetkileri elinde bulunduran iktidara nasıl galebe çalıyor? Cevabı basit ve çok önemli: Haklı olmanın gücüyle.”
Büyük güçlerle uyumlu süreç, işte yukarıdaki tablodur.
DENGENİN SONU
Zengezur Koridoru ile Türkiye Himayesinde Kürdistan, bir paket program olarak karşımıza çıkıyor.
Zengezur Koridoru, İkinci İsrail’e bağlama hedefi güdülüyor.
Fakat şu da bir gerçek, bu yönde işaretler olmasına rağmen iktidar henüz Türkiye Himayesinde Kürdistan projesinde yer almıyor. Hatta son olarak Hakan Fidan’ın Suriye ziyareti, Şam’ın Paris görüşmelerinden çekilmesi farklı bir tabloyu ortaya koyuyor. Ama Türkiye denge politikası adı altında bir oradan bir oraya savrulup duruyor. Ankara, ne ‘Türkiye himayesinde Kürdistan’ projesine tam olarak girebiliyor ne de Rusya-İran ittifakı çizgisine oturabiliyor.
Bu dengesizlik, bölgede ABD’ye büyük bir hareket olanağı sağlıyor.
ÇÖZÜM: ALTILI PLATFORM
Türkiye’nin çıkarı, İbrahim Anlaşmalarında değil. Mîsâk-ı Millî havucuyla Türkiye’yi genişletme hevesine kapılmak da değil. Suriye’nin toprak bütünlüğünün sağlanması, öncelikli olarak Suriye’nin kuzeyindeki yapının dağıtılması ve 3+3 Güney Kafkasya Platformu’nun canlandırılmasıdır.
İbrahim Anlaşmaları eksenli politikalarda yer almak, ABD-İsrail çizgisinde yürümektir.
Batı’nın bu planlarına karşı tek çözüm ise, bölge ülkelerinin inisiyatif geliştirmesidir.