Dorasan’dan bir bilet...

Kuzey Kore ile Güney Kore arasındaki siyasi-askeri gerginlik ne zaman tırmansa ve “sınırda hareketlilik” haberleri çoğalsa, aklıma hep iki ülke arasındaki sınır köyü Panmunjon ve bu köye yarım saat mesafedeki gizemli tren istasyonu geliyor. 2007’nin Kasım ayında sevgili dostum Prof. Dr. Caner Karavit’le birlikte Pekin’den uçağa atlayıp kısa süreli bir seyahat için Seul’e gitmiştik. Bir günümüzü de uluslararası statüsü “askerden arındırılmış bölge” olmasına rağmen buram buram “askeri bölge” kokan Panmunjon ve civarında geçirmiş, “sınır” kavramının dünyadaki en uç örneklerinden birine tanıklık etmiştik. Uzunluklarının kırk kilometreye vardığı söylenen, iki tarafın da “işgal amacıyla onlar kazdılar” diyerek birbirini suçladığı dört adet tünel (birinin 500-600 metrelik bölümü turistik ziyarete açıktı), gözetleme kuleleri, dikenli teller, uyarı tabelaları... Elbette ki örneğin Hollanda-Belçika arasındaki bir kafeyi ikiye bölen Baarle-Nassau / Baarle-Hertog sınır çizgilerinden çok farklı bir atmosfer egemendi Kuzey Kore-Güney Kore arasında. Bir zamanların küçük ve sakin Kore köyü Panmunjon, 1950’deki emperyalist saldırı ve “Soğuk Savaş’ın ilk sıcak savaşı”nın ardından, hali hazırda dünyada görüp görebileceğiniz en tuhaf, en akıl almaz, en şaşırtıcı ve uzun uzun düşündürtücü, kısacası “şaka gibi ama gerçek” diyeceğiniz yerlerden birisi haline gelmişti. Panmunjon tam ortadan ikiye bölünmüş bir köy. İçindeki bir sokak ikiye bölünmüş, sokaktaki bir baraka ikiye bölünmüş, barakadaki bir masa da ikiye bölünmüş. Masanın yarısı başka bir ülke, diğer yarısı başka bir ülke... Masadaki sınır ihlallerini önlemek için her iki uçta da silahlı iki asker nöbet beklemekte. Kuzey ve Güney Koreli yetkililer, görüşmelerini bu masanın iki yanına oturarak yapıyorlar. Çok dikkatli olmak lazım, çünkü elinizi bir iki santim ileri uzatırsanız sınırı ihlal ederek diplomatik açıdan savaş halindeki iki ülke arasındaki ateşkesin bozulmasına neden olabilirsiniz! Panmunjon, Kuzey ve Güney Kore açısından “bölünmenin” sembolü... Ama bir de “birleşme” sembolü var ki o da dünyadaki en ilginç yerlerden birisi: Dorasan. Pyongyang’a 205, Seul’e 56 kilometre uzaklıktaki Dorasan, bir tren istasyonu. 2002’de yapılmış, pırıl pırıl, tertemiz, ışıl ışıl ama içinde yalnızca bir iki görevlinin çalıştığı, şimdilik hiçbir trenin kalkmadığı ve uğramadığı, yolcusu olmayan bir istasyon... Hepsinin adı mermer bir levhaya yazılmıştı; 200 kadar Güney Koreli işadamının bağışlarıyla inşa edilmiş Dorasan istasyonu. Devasa bina, Güney ve Kuzey Kore bir gün gelip de yeniden birleşirse, tüm Asya’yı dolaşarak Türkiye ve Yunanistan’a da uğrayarak Avrupa’ya uzanacak Trans-Sibirya demiryolu hattının “gelecekteki” başlangıç noktası olmak gibi bir özellik taşıyor. “Günün birinde mutlaka birleşeceğiz, birleşmeliyiz” diye düşünen işadamları, şimdilik yalnızca sembolik anlamı bulunan bir istasyon yapmışlar. Birleşme için öngördükleri tarih de 2028... Kapıda bir bekçi, içerde bir temizlikçi ve turistlerin pasaportlarına sembolik bir damga vuran, iki Kore’nin birleştiği gün de orada olmanızı dileyen bir gişe görevlisinden başka kimse yok Dorasan’da. Dorasan umutla bekliyor... Ben de ne kadar kışkırtılırsa kışkırtılsın Kuzey Kore-Güney Kore arasındaki savaşı değil, 2028’i, yani iki ülkenin vatandaşlarının arzusu doğrultusunda birleşmesini, o gün Dorasan’da olup gişedeki görevliye “Bir bilet lütfen...” demeyi bekliyorum.