05 Mayıs 2024 Pazar
İstanbul 18°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

ABD’nin 'yaptırım' çıkmazı

İsmet Özçelik

İsmet Özçelik

Gazete Yazarı

A+ A-

ABD’nin hedefine koyduğu ülkeler.
İlk yaptığı şey “yaptırım” uygulamak.
Kıbrıs Harekatı sonrası Türkiye.
İslam devrimi sonrası İran.
1. Körfez Savaşı sonrası Irak.
2011 sonrası Suriye.
Ukrayna krizinin arkasından Rusya.
Türkiye’nin etrafı sadece üslerle kuşatılmadı.
Aynı zamanda “yaptırımlarla” da çevrildi.

TEHDİT

Aslında “yaptırım” sadece onlara değil.
Aynı zamanda Türkiye’ye.
“Yaptırımlara uyun” baskısı yapılıyor.
Türkiye’nin eli kolu bağlanmaya çalışılıyor.
ABD çizmeyi iyice aştı.
En son Rusya konusunda tehdit etti.
ABD kendi iç hukukuna göre bir karar alıyor.
Türkiye’yi ona uymaya çağırıyor.
Diplomatik kuralları çiğniyorlar.
Dışişlerini pas geçiyorlar.
Doğrudan iş dünyası örgütlerine yazı yazıyor.
Kabul edilemez bir durum.

THE ECONOMİST’İN İTİRAFI

Peki bu yaptırımlar etkili olur mu?
ABD hızla inişe geçiyor.
Her kaldırdığı taşı ayağına düşürüyor.
Rusya’ya yönelik yaptırımlar da öyle.
İngiliz The Economist’in değerlendirmesi.
İtiraf niteliğinde.
Yapılan tespitler özetle şöyle:

HESAP TUTMADI

“ABD, yaptırımlardan umutluydu.
Rus ekonomisini bitireceğini,
Rusya’nın savaş gücünü kıracağını sandı.
Aradan 6 ay geçti, yıkılmadı.
Savaş öncesinden daha güçlü.
Rus ekonomisi düzlükte.
Ama ABD ve Avrupa ekonomileri zorda.
Durgunluğa girmek üzere.
Rusya doğalgazın vanasını kapattı.
Rotayı Asya’ya, Çin’e çevirdi.
Avrupa’yı köşeye sıkıştırdı.”

ÇİN’E KARŞI DA ETKİSİZ

The Economist,
Çin’le ilgili de değerlendirmede bulundu.
“Eğer yaptırımlar dünyanın en büyük 11. ekonomisi Rusya’ya etki etmiyorsa, Çin’e hiçbir şey yapamazlar. Çin de rotasını değiştirir ve yeni ticari ortaklar bulur. Çin, ileri teknolojiden lityum akülerine, pilden ilaçlara her türlü ürüne ambargo koyar. Batı marketlerinde raflar boş kalır, kaos yaşanır.”
BİR YIL İÇİNDE
Avrupa ülkeleri ABD’nin kuyruğuna takıldı.
Ama bedeli ağır oldu.
Yöneticiler halklarının hedefinde.
“NATO, ABD uşağı” olmakla suçlanıyor.
Nereden nereye…
Avrupa zor bir kışa hazırlanıyor.
Genel kanı pes edecekleri şeklinde.
“En fazla bir yıl” deniyor.
“Avrupa çıkarlarını düşünecek.
ABD’den uzaklaşacak, Rusya ile anlaşacak.
Asya ile ilişkileri artıracak” tespiti yapılıyor.

SADECE RUSYA MI?

ABD Ukrayna’da yenildi..
Avrupa’da da kaybedecek.
Peki sadece Avrupa mı?
Asya’da da durum aynı.
ABD derin devletinin yayın organı Foreign Policy.
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyaretini analiz etti.
Çok çarpıcı şu tespitler var:

ABD KABETTİ

“ABD, oynadığı kumarı kaybetti.
Ziyaret ters tepti ve amacına ulaşamadı.
Pelosi, Tayvan’dan sonra Güney Kore’ye gitti.
Fazla yüz bulamadı.
Arkasından,
Dışişleri Bakanı Park Jin, Çin’i ziyaret etti.
‘Bölgenin istikrarsızlaşması kimsenin çıkarına olmaz.
Pekin ile karşı karşıya gelmemek lazım’ dedi.

ASYA KENETLENDİ

Tayvan krizinde Asya kenetlendi.
Vietnam, Endonezya, Pakistan,
Laos, Kamboçya, Bangladeş, Malezya, Singapur…
Pasifik Okyanusu'na sınırı olan tüm ülkeler,
Çin'in yanında durdu.
Ortak bir açıklama yaptılar.
‘Tek Çin' politikasını desteklediler.
Hindistan da ABD’ye soğuktu.
Çin, deniz ve hava güçleri ile,
Tayvan Adası’nın etrafında tatbikat gerçekleştirdi.
Çin NAVTEX’ine sivil gemiler ve uçaklar uydu.
Çin, Tayvan karasularında ve hava sahasında egemenliği elde etti.”
Değerlendirme böyle.
Başka söze gerek var mı?