Son Yazıları
Trump’ın saldırısına karşı önlemler
ABD Başkanı Trump “karşılıklı tarifeler” adı altında ABD’ye yapılacak ithalatlarda yeni ek vergileri 9 Nisan günü uygulamaya koydu. Trump, “Kurtuluş Günü” diye adlandırdığı 2 Nisan 2025’te neredeyse dünyadaki bütün ülkelere, gerekçesi kendinden menkul ek vergiler koyacağını ilan etmişti.
Çin, boyun eğmeyeceğini ve “sonuna kadar” mücadele edeceğini bildirerek ABD’den yapılacak ithalata ek %34 vergi koydu. Trump, bu karara misilleme olarak Çin’den yapılacak ithalata %50 daha ek vergi koydu. Böylece Trump, Çin’e uygulanan tarifeyi fiilen iki katına çıkarmış oldu. Çin de yanıt olarak 50 puan artışla ek vergi oranını %84’e çıkardı. Böylece ABD’nin Çin’e ihracatını önemli ölçüde tıkadı. Dahası ABD’nin zorbalığına karşı mücadelenin başına geçti. Avrupa Birliği bile misilleme kararı aldı ve ABD ürünlerine %20 ek vergi koydu.
Yazının DevamıÇin’in çip savaşını kazanmasının nedenleri
ABD’nin tek kutuplu dünya kurmasının aracı olan “küreselleşmenin” en önemli ideoloğu Thomas Friedman’ın New York Times’daki 2 Nisan tarihli “Az önce geleceği gördüm ama Amerika’da değildi” başlıklı makalesi, ABD’nin yarı iletken savaşını Çin’e kaybettiğini dünyaya ilan ediyor. “Dünya Düzdür” kitabı ile ünlenen Friedman, ziyaret ettiği Huawei şirketinin Donguang’daki yeni yerleşkesine hayranlığını şöyle iade ediyor: “Eskiden insanlar geleceği görmek için Amerika’ya geliyordu; şimdi Çin’e geliyorlar!” (1)
Çin, ABD öncülüğündeki teknolojinin kısıtlamalarını nasıl aşabileceğini ve yenileşmede keşfedilmemiş yollar bulabileceğini Yapay zekâ dil programı DeepSeek (2) ile dünyaya çarpıcı bir şekilde gösterdi. Yine elektrikli araçlar ve bataryalar konusunda da yenilik yaparak içten yanmalı motor teknolojisindeki zorlukların üstesinden gelmeyi başardı. Şimdi gündemde ise ABD ile Çin arasındaki çip savaşı var.
Yazının DevamıÇin’in yolsuzlukla mücadelesi de manşette
Türkiye’de 24 Mart 2025 tarihli bütün gazeteler, birinci sayfalarından İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı İmamoğlu’nun yolsuzluktan tutuklandığı haberini verdiler. Aynı gün Çin’de yayımlanan “Halkın Günlüğü” gazetesinin manşeti ise Çin’in yolsuzluk ve bürokrasi ile mücadele için 13 yıl önce başlayan “8 Maddelik Yönetmelik” uygulamasının kazançlarını özetliyordu.
Halkın Günlüğü gazetesi, Çin Komünist Partisi’nin resmi sesidir. Bir kıta büyüklüğündeki Çin’in tamamında yayımlanan tek gazete. Günde 3 milyon adet basılıyor. 1997’den beri ise dijital olarak yayımlanıyor. Dijital baskı ile birlikte toplam okur sayısının 100 milyonun üzerinde olduğu belirtiliyor.(1) UNESCO’ye göre dünyada an çok satan 10 gazete arasında. Halkın Günlüğü, Çin medyasının “amiral gemisi” unvanına sahip.
Yazının DevamıTürkiye ile yakın ilişki Çin’in yararına
Bu hafta Çin’de İngilizce yayımlanan en büyük gazete olan “China Daily” (Günlük Çin) gazetesinde 20 Mart 2025 tarihinde “Çin ile Türkiye'nin yakın bağları iki ülkenin de yararına" başlığıyla yayımlanan makalemi bilginize sunuyorum. Aydınlık okurları açısından bu fikirler yabancı değil ancak bu yazının özelliği Çin gazetesinde yayımlanmış olmasıdır.
Çin ve Türkiye kilit jeopolitik oyuncular ve çok kutuplu bir dünyayı inşasına omuz veren eden iki başat ülkedir. Ancak, ikili ticaretteki dengesiz büyüme, hükümet öncülüğündeki girişimlerden ziyade piyasa güçleri tarafından yönlendirilmektedir.
Yazının DevamıÇin’le yakın ilişki odak noktamız
Ticaret Bakan Yardımcımız Sayın Mahmut Gürcan, 20 Şubat’ta 6000 km yol kat ederek, üstelik de Kazakistan üzerinden aktarma yaparak Çin-Türkiye Ticareti Geliştirme Merkezi’nin açılışını yapmak için Urumçi’ye, geldi. Sayın Gürcan, 21 Şubat’ta açılışta ilk konuşmayı yaptı. Aynı gün öğleden sonra da Sinciang Uygur Özerk Bölgesi ÇKP Sekreteri Ma Xingrui ve Uygur Özerk Bölgesi Başkanı Erkin Tuniyaz ve diğer üst düzey yetkililerle görüştü. Bu görüşmede Sayın Bakan Yardımcımızın, Türkiye’nin Uygur Özerk Bölgesi’ne ihracatını artırılması talebi, anında yanıt buldu ve ÇKP Bölge Sekreteri “Türkiye’den ithalatımızı 2 milyar dolara çıkaralım” önerisini yaptı. Bakan Yardımcımız Sayın Mahmut Gürcan’ın Çin ile ilişkileri derinlemesine değerlendirdiği konuşmasını bilginize sunuyoruz. Sayın Gürcan’a izni için teşekkür ederiz. Arabaşlıklar tarafımızdan konuldu.
Öncelikle, Çin-Türkiye Ticareti Geliştirme Merkezi’nin açılışına nazik davetiniz için teşekkür ederim. Bu Merkez’in kuruluşunun Çin ile ekonomik ve ticari bağlarımızın güçlendirilmesine önemli katkılar sağlayacağına inanıyoruz.
Yazının DevamıÇin’le daha da yakınlaşacağız!
Bu hafta köşemizi, Pekin’deki Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçisi Sayın Dr. İsmail Hakkı Musa’nın 21 Şubat’ta Urumçi’de Çin-Türkiye Ticareti Geliştirme Şirketi’mizin açılış toplantısında yaptığı konuşmaya ayırdık. Sayın Büyükelçi’ye verdiği izin için teşekkür ederiz. Ara başlıklar tarafımızdan konuldu. Değerli Büyükelçimizin konuşması, Türkiye’nin Çin politikasını özetliyor.
Bugün, Bakan Yardımcısı Sayın Mahmut Gürcan ve Türk iş dünyasından değerli iş insanlarıyla birlikte, Çin-Türkiye Ticareti Geliştirme A.Ş.’nin açılışına katılmaktan mutluluk duyuyorum.
Yazının Devamı2025’te Çin ekonomisine ilişkin temel veriler
Pekin’de Çin’in yasama organları, Çin Ulusal Halk Meclisi ve Ulusal Halk Siyasi Danışma Konferansı yıllık toplantıları devam ediyor.
Satın alma gücü bakımından dünyanın en büyük ekonomisi olan Çin Halk Cumhuriyeti’nin 2025 yılı hükümet programı ve Çin’in önümüzdeki yılın kalkınma hedefleri planlanıyor. Doğal olarak dünyanın gözü bu “iki toplantı”da.
Yazının DevamıTürkiye’den ithalatımızı 2 milyar dolara çıkaralım
“Müjdeler var yurdumun toprağına taşına!”
Cumhuriyet’in ellinci yılı için yazılan marşın sözleri bu dize ile başlar. Güzel bir haber verirken hemen aklımıza geliverir.
Yazının DevamıTürk-Çin ilişkilerinde yeni sayfa
Çin’in Sinciang Uygur Özerk Bölgesi’nde Urumçi şehrinde açılışı yapılan Çinli ortaklarımızla kurduğumuz, Çin-Türkiye Ticareti Geliştirme Şirketi’nin açılış töreninde, Çin-Türkiye Ticareti Geliştirme Şirketi Başkan Yardımcısı ve Türk-Çin İş Der Başkanı olarak yaptığım konuşmayı okurlarımızın bilgisine sunuyorum:
Türkiye’nin ve Türkçenin ulu ozanı Yunus Emre, bundan 700 yıl önceden bizleri uyarıyor:
Yazının DevamıTürkiye Asya Oyunları’na katılmalı!
Genel Başkanımız Doğu Perinçek gibi, Kemaliye’nin Apçağa kasabasından olan büyük halk kültürü uzmanı şairimiz Ahmet Kutsi Tecer’in ünlü şiiri “Orda bir köy var uzakta / O köy bizim köyümüzdür / Gezmesek de tozmasak da / O köy bizim köyümüzdür” diyor. Şair, aynı zamanda bizim de bu yazımızın ana fikrini ortaya koyuyor!
Bir ucunu tuttuğumuz Asya’nın tamamı bizim vatanımızdır. Batı hülyalarına kapılmış olsak da aslımızı reddetmemeliyiz. 75 yıllık aldanıştan uyanıp Asya ile hemhal olmalıyız. Bu yazı kaleme alınırken Endonezya ve Malezya’ya ziyareti süren Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın öncülük ettiği “Yeniden Asya” inisiyatifi de bunu gerektirmektedir.
Yazının Devamı‘Ulusal Birleşik Pazar İnisiyatifi’nin anlamı
Çin’de sıkça kullanılan “ekonomiye devlet müdahalesinin sınırlanması, Çin dışında yanlış anlaşılıyor. Bu kavram genellikle, devletin özel sermayeye alan açması olarak niteleniyor. Oysa gerçek çok farklı. Çin ekonomisinin kamu ağırlıklı olacağı Anayasa’ya kayıtlı. Çin; modern, halkın ve ülkenin yararını temel alan bir ekonomik yapının inşası için aksaklıkları gidermek amacıyla, geçerliliklerini yitirmiş olan bürokratik sınırlamaları ortadan kaldırıyor. (1)
Xi Jinping’in 2012 yılında ÇKP Genel Sekreteri olmasından sonra tanımlanan “Çin’e Özgü Sosyalizmin Yeni Dönemi”nde kritik slogan, “Reformların Derinleştirilmesi”oldu. Reformları Derinleştirmenin hedefi ise, devleti günün koşullarına ve halkın ihtiyaçlarına göre düzenlemek ve yapılandırmak.
Yazının DevamıDeepSeek konusunda Çin’in ilk resmî açıklaması
Çin’in yapay zeka doğal dil işleme (LLM) modeli DeepSeek’in (Derin Arayış) dünya çapında yarattığı yankı dalga dalga genişliyor.
DeepSeek’in üstünlükleri ve zaafları ABD merkezli Chat GTP ile kıyaslanıyor. Taraflar arasında kıran kırana bir tartışma var. Tartışmasız olgu ise DeepSeek’in ABD’nin yüksek teknoloji şirketlerinin hisselerinde büyük bir düşüşe neden olması.
Yazının DevamıÇinli akademisyenlerin Trump değerlendirmeleri
Trump’ın göreve başlamasının Çin açısından sonuçlarını değerlendiren Çin’in önde gelen dokuz dış politika uzmanının görüşlerini bilginize sunuyoruz. Bu derlemeyi, Pekin’de yayın yapan Sinification web sitesi yaptı. Arabaşlıkları biz çıkardık. (1)
Prof. Dr. Zhu Feng, Nanjing Üniversitesi Uluslararası Çalışmalar Okulu Müdürü:
Yazının DevamıÇin hakkında beş yanlış ve üç soru
Geçen hafta, Boğaziçi Üniversitesi’nde aynı yıllarda okuduğumuz ve arkadaşlığından güç aldığım değerli Murat Ülker’in davetiyle, Yıldız Holding’in Çamlıca’daki merkezinde “Yıldızlı Sohbetler”e katıldım.
Çin İş Geliştirme ve Dostluk Derneği (Türk-Çin İş Der) Başkanı ve Türkiye-Çin Ticareti Geliştirme (Xinjiang) Ltd. Başkan Yardımcısı sıfatımla katıldığım sohbetin yöneticiliğini gazeteci arkadaşım Aytunç Erkin yaptı.
Yazının DevamıDirenç ve yaratıcılık umudu büyütüyor!
İnsanlık açısından büyük umutlar taşıyan yeni bir yıla giriyoruz. 2025 yılında insanlığa büyük görevler düşüyor. Öncelikle, Amerika hegemonyası ile birlikte emperyalist sistem çöküyor. İnsanlığın baş belası olan ABD’nin siyasi ve ekonomik etkinliğinin daha da sınırlanacağı bir yıla giriyoruz. Çok kutuplu dünyanın inşası için mazlum milletlerin öne çıkması bir zorunluluk haline geliyor.
“Dünyanın Zenginleri” diye adlandırılan G7 ülkeleri ekonomilerinin, 2025 yılında, ABD hariç durgunluk yaşayacağı neredeyse kesin. ABD’nin bütün zorlamalarına karşın ekonomideki dengeleri 2019’daki salgın öncesi duruma dahi taşıyamadığı saptanıyor. (1)
Yazının DevamıTek taraflı yaptırımlar insanlık suçudur!
Çin’in Uygur Özerk Bölgesi’nde, 14-15-16 Aralık’ta, 44 ülkeden 210 konuşmacının katıldığı “Sinciang Uluslararası İstihdam ve Sosyal Güvenlik Sempozyumu” yapıldı. Çin İş Geliştirme ve Dostluk Derneği Başkanı olarak ben de açılış oturumunda konuşma yaptım.
Sempozyum’un yapılmasının nedeni ABD’nin iki yasa ile Sinciang Uygur Özerk Bölgesi’ne yaptırımlar uygulaması ve AB ülkelerini de yaptırımlara katılması için zorlamasıydı. 23 Aralık 2021 tarihinde yürürlüğe giren “Uygur İnsan Hakları Politikası Yasası” ve 21 Haziran 2022 tarihinde yürürlüğe giren “Uygurların Zorla Çalıştırılmasını Önleme Yasası”, Sinciang Uygur Özerk Bölgesi ekonomisine ve Uygur halkının refahına önemli zararlar verdi.
Yazının Devamı