Cinema Jazireh, Uçan Köfteci ve Ev (Altın Koza Film Festivali Günlükleri #2)

32. Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali'nde Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması'nda bu sene 10 film yarışıyor. Adana'da festivalin nabzını tutmaya devam ediyoruz. Cinema Jazireh, Uçan Köfteci ve Ev filmleriyle gösterimler devam ediyor. Filmlere kısa kısa değinelim.

Ev - Orhan Eskiköy

6 Şubat depremlerinin ardından evsiz kalan bir ailenin hikâyesinin anlatıldığı Ev, amatör oyuncularla çekildi. Bu da haliyle filmin temposu ve izlenebilirliğini bir nebze de olsa etkiliyor. Hülya ve Mustafa çifti, çocuklarıyla birlikte çadırda yaşamaya başlar. Bir yandan hayatın olağan akışı devam ederken bir yandan da yeni yaşam biçimlerine alışmaya çalışırlar. Ailenin küçük oğlu İbo ise kameranın daha fazla yoğunlaştığı kişidir. “Kısa süreli” olduklarını düşündükleri evsizlik hali bürokrasinin yavaş işlemesi nedeniyle daha uzun ve çetrefilli bir hal alacaktır.

Büyükçe bir olayın ardından karakterlerinin minimalist dünyalarını yansıtmaya çalıştığını gördüğümüz yönetmen Orhan Eskiköy, bir “yuva”nın insan hayatı için olmazsa olmaz bir durum olduğunu anlatıyor. Çadır da olsa konteyner de olsa bir ev sıcaklığının uzun vadede yakalanamayacağı hissiyatı ağır basıyor. Yine de senaryonun ve diyalogların yer yer zayıf olması filmde göze batıyor. Filmin geçtiği deprem sonrası atmosferi etkileyici olsa da bu fonun da eksik kullanıldığını söylemek gerekiyor.

Özetle, kurmacadan ziyade belgesel olarak daha iyi iş yapabilecek bir yapım olmuş “Ev”. Çünkü deprem sonrasında bu şekilde sayısız öykü ve sayısız kişi var ve bunun gerçek anlamda bir “film” olabilmesi için diğerlerinden sıyrılması gerekiyor.

Uçan Köfteci - Rezan Yeşilbaş

Kısa filmi “Sessiz” ile 2012’de Cannes’da Altın Palmiye kazanan Rezan Yeşilbaş, ilk kurmaca uzun metrajıyla da dikkat çekici bir filme imza atıyor. Kürtler uçabilir mi gibi bir sorudan yola çıktığını ifade eden yönetmen Diyarbakır’da köftecilik yapan ve en büyük hayali uçmak olan Kadir’in öyküsünü beyazperdeye taşıyor. Kadir aslında gerçek bir karakter ve yönetmen bu kişinin belgeselini de çektiğini ifade ediyor. Filmin sonunda yönetmen ve oyuncularla yapılan söyleşide Kadir ve ailesinin 6 Şubat depreminde hayatını kaybettiklerini öğreniyoruz.

Filmin Diyarbakır’da ve eski çözüm süreci döneminde geçtiğini belirten yönetmen yer yer politik noktalara da parmak basıyor. Günlük hayatın içine entegre olmuş polis ve askerlerin sürekli kadraja girip çıkması şehrin atmosferini yansıtması bakımından önemli. Politik bir kentte geçen öyküde Kadir’in paraşüt ve paramotorla uçması güvenlik için tehlikeli bir durum olarak da görülür. Her şeye rağmen Kadir, yaşadığı çevrenin ve ailesinin ötekileştiren bakışları altında uçma tutkusuna olan inancını devam ettirir.

Sinematografi açısından başarılı bir film olmasına rağmen yer yer tekrar sahnelere de denk gelmek mümkün. Yöresel müzikler, aralara serpiştirilen mizahi diyaloglar ve gerçekmiş hissiyatı veren doğal karakterler filmi izleten etmenler arasında gösterilebilir. Cannes’daki başarısından beri ne yapacağı merakla beklenen Rezan Yeşilbaş ilk uzun metrajıyla ortalama bir filmle dönüyor sinema dünyasına. Nazmi Kırık ve Selin Yeninci ise oyunculuk anlamında filmi yukarı taşıyan faktörler arasında.

Cinema Jazireh - Gözde Kural

İlk uzun metrajında (Toz – 2016) Türkiye’den Afganistan’a uzanan bir yolculuğu beyazperdeye taşıyan Gözde Kural, ikinci uzun metrajında ise tamamı Afganistan’da geçen bir filme imza atıyor. Film söyleşisinde 4 yıl boyunca bölgede yaşadığını ve Afganistan’ın dünyanın sonu olduğunu ifade eden yönetmen, buradan dünyanın sonuna baktığını ve dünyanın sonundan ise buraya baktığını söylüyor. Küçüklükten beri Afganistan’la ilgili soruların peşine düşüyor ve oradan döndükten sonra Afganistan’ın ona sorular sormaya başladığını belirtiyor. Filmlerinin ortaya çıkışını bu şekilde anlatıyor Gödze Kural.

Cinema Jazireh, Taliban yönetimindeki Afganistan’da bir annenin öyküsüne odaklanıyor. Film boyunca bir yandan çocuğunu kaybeden Leila’nın arayışını izlerken diğer yandan ülkedeki durumu görme fırsatı buluruz. Bir kadın olarak, zorlu şartlar altında arayışını devam ettiren Leila’nın tehlikeli hikayesi Cinema Jazireh’le kesişir. Burada Omid (Ümit) adlı oğlunu ararken başka çocukların da kaçırıldığını görür. Hüznüne rağmen sokaklarda ümidini aramaya devam eden karakterle hiçbir zaman umudun yitirilmediğini, nerede olduğu bilinmese de oralarda bir yerlerde olduğunu ifade ediyor yönetmen. Asıl önemli olanın ise ümidi bulmak değil, arayışta olmak olduğunu söylüyor.

Filmin oryantalist bir bakış açısıyla çekildiğini söylemek mümkün. İki farklı büyük öyküyü tek filmde kesiştiren yönetmenin yer yer anlatımda zorlandığını görüyor ve filmin finalinin nasıl olacağını merak ediyoruz. Oğlunu ararken erkek kılığına girmek zorunda kalan bir kadın, ve iradeleri dışında kadınsı özelliklerle hayatlarına devam ettirilen erkekler iki zıt kutbu temsil ediyor. Söyleyecek çok şeyi olan fakat bunları söyleme kısmında çok da iyi olmayan bir film Cinema Jazireh. Tek başına umut kavramanı eşelemesi ve Batılı bir gözle Doğu’yu resmetmesi de filmi kurtarmaya yetmiyor.

Mistik, politik ve mitolojik bir öykü: Gündüz Apollon Gece Athena (Altın Koza Film Festivali Günlükleri #1)Sinema

Osman Hamdi Bey’in arkeoloji devrimi: Âsâr-ı Atîka NizamnamesiKültür Sanat