Futbolun yeni çıkış yolları

Pahalı transferlerin yapıldığı günler geride kaldı. Çin milli futbol takımı hâlâ beklenen performansı gösteremiyor. Buna rağmen Çin futbolunun yükselişte olduğuna inanmak için güçlü nedenler var. Seyirciler stadyumlara yalnızca profesyonel üst düzey Çin Süper Ligi maçları için değil, aynı zamanda yerel bölgesel müsabakalar için de geri dönüyor. Reform yanlısı futbol yöneticileri daha temiz bir yönetim modeli izliyor ve gençlik gelişimi ulusal bir öncelik olarak ele alınıyor. Bunlar bir araya geldiğinde, daha sürdürülebilir, kapsayıcı ve rekabetçi bir futbol kültürüne giden güvenilir bir yol ortaya çıkıyor.

Geçen hafta sonu, Çin Süper Ligi toplam 250 bin 463 seyirci çekerek, ligin tarihinde üçüncü en yüksek rakama ulaştı. Yıllardır, özellikle kulüplerin yerel topluluklarda köklerinin olmadığı yerlerde, yerel futbola olan ilginin zayıf olduğunun kanıtı olarak eşik seyirci rakamları gösteriliyordu. Ancak mevcut sürekli kalabalıklar, oyunun ticari sürdürülebilirliğini güçlendirmekle kalmıyor, aynı zamanda modern Çin futbolunda profesyonellik ve tutkunun bir arada var olabileceği fikrine de zemin kazandırıyor.

KÖY SÜPER LİGİ

Çin’in güneybatısındaki Guizhou eyaletinin Rongjiang ilçesinde, Köy Süper Ligi veya daha yaygın olarak Cunchao olarak bilinen lig, yıkıcı sel felaketi nedeniyle ara verildikten sonra yeniden başladı. Binlerce kişi bir kez daha sahaları doldurdu ve futbol, gösterişli bir şirket stadyumunda sahnelenmekten ziyade canlı ve toplumsal bir his uyandırdı. Günlük kırsal yaşamın ritmine dayanan bu etkinlik, geçici bir gösteri sunmaktan çok daha fazlasını yaptı. Futbolun en temel oksijen kaynağını, insanların neşe ve kimlik için oynadığı tabandan gelenleri temsil etti.

2023'ten bu yana, Rongjiang yerel futbolun merkezi haline geldi. Maç başına seyirci sayısı 50 bini buldu. Hatta İngiliz Premier Ligi ile kültürel değişim bağları kurdu. Bu arada, Çin'in doğusundaki Jiangsu eyaletinde, gayriresmi olarak Suchao olarak bilinen kentsel Jiangsu Şehir Futbol Ligi, başlı başına bir sosyal fenomen haline geldi. Yerel yetkililer, 2025 yılının ortalarında ilk altı turda Suchao'nun turizm, yemek, konaklama, seyahat ve mekân hizmetlerinden yaklaşık 379,6 milyar yuan (52,6 milyar dolar) gelir elde ettiğini ve bunun bir önceki yıla göre yüzde 42,7 arttığını açıkladı.

Yerel medya, Jiangsu sakinlerinin yüzde 95'inden fazlasının etkinlikle ilgilendiğini ve video platformlarının, özellikle geleneksel olmayan, genç ve aile izleyicilerinden gelen yüzlerce viral klip yayınladığını bildiriyor. Suchao, yukarıdan dayatılmak yerine, belediye takımları, hafta sonu oyuncuları ve üniversitelerin büyük ölçekte tutku yaratmak için iş birliği yapmasıyla organik olarak büyüdü.

İNTERNETTEKİ YORUMLAR

İnternetteki tüm yorumlar yapıcı değildi. Çevrimiçi söylemler genellikle iki uç noktaya düşüyor: Biri Suchao'yu Çin futbolunun kurtarıcısı olarak yüceltirken Çin Süper Ligi’ni veya milli takımı küçümsüyor; diğeri ise tabandan gelen futbolu, sanki uzlaşmaz bir şekilde karşıtlarmış gibi profesyonel futbolla karşı karşıya getiriyor. Ancak yorumculara göre ikisi de yanıltıcı.

Cunchao, Suchao ve Çin Süper Ligi farklı roller üstleniyor: İlk ikisi tabandan gelen coşku ve sivil topluma dayanıyor; sonuncusu ise elit sporcular ve kulüpler için rekabetçi bir sahne. Yorumcular bu üçünün de düşman olarak değil, futbolun çok ayaklı yapısının parçaları olarak görülmesi gerektiği görüşünde. Topluluk futbolu Cuncao ve Suchao oyuncular, taraftarlar ve kültürel enerji sağlarken, profesyonel futbol disiplin, teknik mükemmellik ve yükseliş sağlıyor. Bu iki taraf birbirini güçlendirebilir.

TEMİZLİK HAREKÂTI

İlerlemenin temel etkenlerinden biri, merkezi hükümetin temizlik kararı oldu. 2022'de başlayan futbol reformları, şike ve rüşvetle ilgili yaygın yolsuzluk soruşturması 2025'te mahkûmiyet kararlarıyla devam etti. Çin Futbol Federasyonu ve Süper Ligin eski başkanları da dahil olmak üzere 18 önemli sanık hapis cezasına çarptırıldı.

Spor yönetim sistemi bu baskının "biçimlendirici bir sonuna" ulaştı, yorumcular ancak tekrarını önlemek için kurumsal teyakkuzun hâlâ elzem olduğunu uyarıyor. Adil rekabetin sporun oksijeni olduğu düşünüldüğünde, şu anda önemli olan sadece manşet mahkûmiyetleri değil, aynı zamanda usulsüzlüklerin bir daha ortaya çıkmasını engelleyen usul güvenceleri ve kültürel normlardır.

Bu nokta resmi politikada da yankı buluyor. Geçen hafta V-Beijing’de düzenlenen ülke çapındaki futbol çalışma konferansında, toplantıda yolsuzlukla mücadelenin sürdürülmesi, "asla yolsuzluğa yer bırakılmaması" gerektiği vurgulanırken, gençlik futbolu ve kampüs eğitimi entegrasyonu vurgulandı.

YENİ KONULAR

Gençlik gelişimi konusunda Çin politikası, göstermelik taahhütlerden gerçek yatırıma doğru kayıyor. Nisan ayında hükümet, profesyonel kulüplerin sertifikalı akademiler işletmesini, franchise sosyal eğitim kurumlarını desteklemesini ve antrenör lisanslama ve altyapı yatırımı için standartlar belirlemesini gerektiren yenilenmiş bir plan yayınladı.

Bu arada, Şanghay, Hangzhou ve diğer büyük şehirler, genç yaşta yetenekleri tespit edip elde tutmak için lise ve kulüp futbol liglerini yeniledi. Bunlar, yetenek açığını kapatmak ve Çin futbolunun gençlik havuzunu uzun süredir karakterize eden kırılma ve kopukluklardan kaçınmak için küçük ama hayati adımlar.

Elbette, bunların hiçbiri uluslararası başarıyı garantilemiyor. Yurtiçi katılım artabilir ve altyapı oyuncuları çoğalabilir, ancak uluslararası düzeyde rekabet etmek yine de daha iyi antrenörlük, taktiksel zekâ ve psikolojik dayanıklılık gerektiriyor. Bir zamanlar tartışma, önemli oyuncuların mı yoksa teknik direktörlerin mi ithal edileceğine odaklanırken, şimdi yerel lig organizatörlerine saygı duyulup duyulmayacağı, gençlik merkezlerinin sürdürülebilir bir şekilde nasıl finanse edileceği ve katılımı engellemeden sporda disiplinin nasıl sağlanacağı gibi konuları da kapsıyor.