29 Nisan 2024 Pazartesi
İstanbul 14°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Kur artışı kamu bütçesini de bozacak

Prof. Dr. Ufuk Tutan

Prof. Dr. Ufuk Tutan

Eski Yazar

A+ A-

Bu hafta içinde TC Merkez Bankası, ekim ayı için faiz kararını açıklayacak. Birçok kişi en az 0.25 puan olmak üzere 1.00 puana kadar indirim olacağını düşünmektedir. Görünen o ki faiz indirimine yönelik Merkez Bankası'nın yönetim kadrosu yetkililerinin büyük çoğunluğu da bu faiz indirimine olumlu bakmaktadır. Artık bu indirimin rakamı, detay olarak kalmış ve bu hafta karara bağlanıp açıklanacak görünümündedir.

***

Bu olası karar, finansal piyasalar tarafından ölçülüp biçilmiş ve fiyatlandırılmış izlenimi vermektedir. Faiz indirimi kararından sonra dövizde bir miktar oynama olabilir; ancak, eğer dövize yönelik müdahale olmazsa aşağıya doğru bir hareketten daha çok yukarı yönlü bir kıpırdanma olası görünmektedir. Gelecek haftalarda da ekonomiye döviz girişi yeteri kadar olmazsa son aylarda gerçekleşen döviz fiyatlarındaki yukarı yönlü hareketin kalıcı olması muhtemeldir.

***

Ayrıca, bu olası kararın sonucunda döviz fiyatlarında yukarı yönlü hareketin de önümüzdeki aylarda devam etmesi muhtemeldir. Bu sürecin devamı, enflasyonist baskının devam etmesi ve üretici fiyatları üzerinden tüketici fiyatlarının artmaya devam etmesi olabilir. Devam eden enflasyonist baskının 2022 yılının ikinci yarısını da kapsaması muhtemeldir.

***

Küresel ekonominin üretici fiyatları üzerinden enflasyonist bir sürece girdiği ve gelişmekte olan ekonomilerin faizlerini artırdığı ve artırma yönünde kararlar aldığı bu dönemde, Türkiye ekonomisinin böyle bir yol izleme yönünde tercih kullanmasının olumlu ve olumsuz sonuçları, 2021 yılı sonundan itibaren gün yüzüne çıkacağı tahmin edilmektedir.

***

Ancak, geçen ay açıklanan ve 2022-2024 yıllarını kapsayan OVP hedeflerinin döviz tarafında, bazı tahmin ve hedeflerin tutmayacağı yönünde önemli kaygılar kamuoyunda tartışılmaya başlamıştır. Döviz fiyatları cephesinde, 2021 tahminlerinin belki bir miktar aşılması olasılıklar dahilindedir. 2022 yılı için hedeflenen döviz fiyatlarının fazlasıyla aşılabileceği konusu da finansal piyasalar tarafından dile getirilmeye başlanmıştır.

***

Karar henüz verilmemiş ve endişeler için henüz erken olsa da döviz fiyatlarının artması durumundaki tartışmaların Türkiye’deki enflasyonist süreci ve kamu bütçesini olumsuz etkileyebileceği yönünde önemli endişeler bulunmaktadır. Tahvil piyasalarına ilk yansıyan rakamlara bakıldığında da daha yüksek faizle borçlanmanın kamu bütçesine önümüzdeki yıllarda daha fazla yük oluşturabileceği yönündedir. Bunun yanında makroekonomik dengelerin de daha da bozulabileceği yönünde bazı tartışmalar vardır.

***

Konunun halk açısından ilk ilgi noktası da zamların devam edebileceği ve daha yüksek daha çok sayıda zamların çeşitli mal-hizmetlere yapılabilecek olmasıdır. Geçen aylarda başlayan zam fırtınasının devam edeceği yönünde endişeler başlamışken bu olası faiz kararı ile bütçe dengesi ve döviz fiyatlarının olası kontrolsüz yükselmesinin sonucu önce üreticilerin girdi fiyatlarına sonra da tüketicilerin nihai mal-hizmetlerine yönelik zamların, daha şiddetli olarak devam edebileceği endişesi başlayabilir.

***

Geçen ay gerçekleşen faiz indirimi kararının kredi faizlerine henüz yansımaması ve sanayicinin avantajına yönelik alınmış gibi görünen faiz indiriminin henüz kredi maliyetlerine olumlu yansımaması sonucu faiz indirimlerinin asıl hedefi konusunda kafalar biraz karışmış durumdadır.

Kamuoyu, bu hafta bu süreçleri de düşünerek verilecek bu kararı dikkatle izliyor olacaktır. Hayırlısı olsun…