Kripto yolsuzluğu ve stabil olmayan coinler

"Bitcoin bir spekülasyondur, yatırım değildir. Düzenlenmemiş, herhangi bir varlıkla desteklenmemiş, yalnızca birinin ödemeye istekli olduğu kadar değerli." Matthew Stephenson

"Bu tamamen kesinlikle çılgınca, aptalca bir kumar" merhum Charlie Munger, 2023'te konuşuyor.

"Kripto para birimleri son derece oynaktır ve bu nedenle gerçekten kullanışlı değer depoları değildir ve herhangi bir şey tarafından desteklenmez... Dolardan ziyade altının yerine geçen spekülatif bir varlıktır. " Federal Rezerv Bankası Başkanı Jay Powell.

"Bitcoin, sadece bir aldatmaca gibi görünüyor... Dolara karşı rekabet eden başka bir para birimi olduğu için hoşuma gitmiyor." Donald Trump, Haziran 2021.

ABD'de kripto haftası. ABD Kongresi dijital varlıklar için daha net düzenleyici çerçeveler oluşturmayı amaçlayan yasa tasarılarını değerlendirmeye hazırlanırken, önde gelen kripto para birimi Bitcoin'in fiyatı 120 bin dolara ulaşarak rekor kırdı. Önümüzdeki beş gün içinde ABD milletvekilleri Genius Act, Digital Asset Market Clarity Act ve Anti-CBDC Surveillance State Act'i değerlendirecek. Amaç "Amerika'yı dünyanın kripto başkenti" yapmak.

ABD Senatosu, özel şirketlerin stabilcoin çıkarmasını sağlayan bir yasa tasarısı olan Genius Yasasını çoktan onayladı. Anti-CBDC Gözetim Devleti Yasası, Federal Rezerv'in bir merkez bankası dijital para birimi çıkarmasını yasaklayacak ve böylece tüm özel kripto para birimlerinin bir hükümete karşı rekabet etmek zorunda kalmamasını sağlayacaktır.

TÜM BUNLAR NEREYE VARACAK?

Kripto para birimlerinin yükselişi on yıldan fazla bir süre önce Büyük Durgunluğun sona ermesinin ardından başladı. Kripto paralar altın gibi 'çıkarılan', fiziksel olarak değil ama dijital olarak güçlü bilgisayarlarda “blok zinciri işlemleri” olarak adlandırılan ve merkez bankası ihracı ya da kontrolünden tamamen ayrı olan dijital belirteçlerdir.

Uzun bir süre boyunca kripto paraların dolar cinsinden fiyatları şiddetli bir şekilde dalgalandı, ancak genel olarak dolar cinsinden kripto para fiyatları, spekülasyon yapmak için yeni bir finansal 'varlık' biçimi olarak yükselmeye devam etti (özellikle ABD'deki borsa fiyatlarıyla birlikte). Kripto paralar giderek daha fazla tanınan finansal varlıklar haline geliyor. Birleşik Krallık grubu CoinShares'in verilerine göre, bu yıl kripto paraları takip eden küresel fonlara 11 milyar dolardan fazla para aktı ve yönetim altındaki toplam varlıklar 176 milyar dolara ulaştı.

Kripto para çılgınlığı başından beri dolandırıcılık, suç ve yolsuzlukla doludur - ki bu vakalar hepsinden bahsetmek için çok fazladır. Geçtiğimiz Eylül ayında yayınlanan yıllık bir raporda FBI, 2023 yılında kripto işleriyle ilgili dolandırıcılığın arttığını ve Amerikalıların bir önceki yıla göre yüzde 45'lik bir artışla 5,6 milyar dolar zarara uğradığını açıkladı. Şu anda iflas etmiş olan FTX kripto borsasını kuran Sam Bankman-Fried, Mart 2024'te New Yorklu bir yargıç tarafından müşterileri 8 milyar dolardan sağdığı için 25 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Geçtiğimiz ay ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu, gayrimenkulle desteklenen kripto para birimleri vaat eden bir yatırım platformu olan Unicorn'u, 5 binden fazla yatırımcıyı yanlış yönlendiren 100 milyon dolarlık bir dolandırıcılıkla suçladı.

DEVLETİN AĞIR ELİ

Tekno meraklılarının, kripto para birimlerinin dolar ya da avro gibi devlet tarafından basılan para birimlerinin yerini alacağı ve böylece bireylerin yeni bir özgür para dünyasında “devlet düzenlemelerinin ağır ellerinden” kurtulacağı hayali hiçbir zaman gerçekleşmedi. Bunun yerine mega finans kuruluşları bu para birimlerinin kontrolünü ele geçirdi ve onları yatırımcıları çekmek için son derece karlı bir dizi finansal varlık olmasını umdukları bir şeye dönüştürüyorlar.

Bu yaklaşımın timsali Donald Trump'ın kendisidir. Daha önce kripto para birimlerini bir aldatmaca olarak kınayan Trump, şimdi kendi kripto para birimine sahip ve geçen yıl dijital para girişimlerinden birinden yaklaşık 60 milyon dolar gelir elde ettiğini açıkladı. Eşi Melania'nın da kendi dijital para birimi var. Bunlara internet memleri, viral anlar veya güncel olaylarla ilgili olan “meme” coinleri deniyor. Ötenazi yapılmış gri bir sincabı temsil eden jetonlardan, karikatürize edilmiş bir köpeği ve müstehcen bir şakayı temsil eden jetonlara kadar çeşitlilik göstermektedir. Bu coinlerin şüpheli destekçileri çoğalmaktadır. Çevrimiçi platform ve veri sağlayıcısı CoinMarketCap, yaklaşık 16,9 milyon kripto para birimini takip ediyor - ancak milyonlarca daha var ve enayilere (üzgünüm, yatırımcılara) satın almak için şaşırtıcı bir sayı bırakıyor. Bu, kapitalizm altında tüketici tercihinin en iyi halidir.

Kripto kralı Justin Sun, Trump'ın Virginia'daki golf kulübünde düzenlenen özel bir akşam yemeğinde kendisine verilen 100 bin dolarlık Donald Trump markalı saati kamuoyuna sergiledi. Sun bunu 20 milyon dolarlık kripto memecoin $Trump satın alarak kazanmış ve akşam yemeği daveti alan 220 token alıcısı arasında ilk sıraya yerleşmişti. Trump'ın 22 Mayıs'ta verdiği ve çok konuşulan akşam yemeği ve ertesi gün önde gelen 25 memecoin alıcısı için düzenlenen Beyaz Saray turu, $Trump satışlarını teşvik etmek için tasarlanmıştı ve büyük kısmı anonim ve yabancı alıcılar sayesinde olmak üzere yaklaşık 148 milyon dolar kazandırdı.

Sun, Trump ve iki büyük oğlunun geçen sonbaharda başlattığı ve yüzde 60 hisseye sahip oldukları bir başka Trump kripto girişimi olan World Liberty Financial'a (WLF) 75 milyon dolar yatırım yaptı. Bir "dijital varlık bankası" olarak tanımlanan şirket, kullanıcıların kripto para birimleri üzerinden borç almalarına, borç vermelerine ve yatırım yapmalarına olanak sağlıyor. ABD mali düzenleyicisi SEC, 2023 yılında bir SEC davasıyla dolandırıcılıkla suçlanan üç Sun kripto şirketi de dahil olmak üzere, kripto para dolandırıcılığıyla ilgili 12 davayı duraklattı ya da sona erdirdi. Bu şirketlerin davaları şubat ayında kurum tarafından "kamu yararı" (!) gerekçe gösterilerek "duraklatılmıştı."

STABİLCOİN

“Kripto haftası”, ABD doları veya euro gibi devlet tarafından çıkarılan para birimlerinin özel kripto para birimleri tarafından gasp edileceği anlamına mı geliyor? Bu soruya iki şekilde yanıt verilebilir: Birincisi, tüm kripto para birimleri, herkesin bir şeyler ve hizmetler satın almak için kullandığı, devlet tarafından çıkarılan para birimi olan dolar cinsinden fiyatlandırılır. Bitcoin ya da diğer kripto para birimleri günlük milyarlarca işlem için doların (ya da avronun) yerini almamıştır.

Cevabın diğer kısmı ise stabilcoinlerin ortaya çıkışıdır. Stabilcoin, mevcut bir fiyat para birimine, yani ABD dolarına bağlı olan ve bitcoin gibi bir kripto para birimi ile dolar gibi resmi bir para birimi arasında (pahalı da olsa) geçiş yapmayı kolaylaştıran bir kripto para birimidir. Stablecoin'lerin gerçek dünya para birimlerini takip etmesi ve böylece yatırımcılara değişken dijital paralara bahis yapmak arasında nakitlerini park edebilecekleri güvenli bir yer sağlayarak daha geniş kripto piyasasının istikrarında merkezi bir rol oynaması gerekiyor.

Ama bu oyunu ele veriyor. Stablecoinler, kripto paralardan 'gerçek paraya' yani dolar ya da avroya geri dönüş için bir kaçış kapısıdır. Stablecoin şirketleri ancak ABD doları varlıklarıyla desteklenen bir coin'e sahip oldukları sürece iş yapabilirler. Dolayısıyla bu şirketler, madeni paralarının dolar karşılığında herhangi bir satışını karşılamak için hazine bonoları gibi ABD doları varlıkları tutmaktadır.

Buradaki sorun, stabilcoinlerin genellikle stabil olmamasıdır. En büyük stabilcoin şirketi Tether'dir. 2022 yılında, varlıklarının yalnızca yüzde 4'ünün nakit, geri kalanının ise riskli ticari tahvillerde olduğu ortaya çıktığında, coinleri üzerinde bir baskı ile karşı karşıya kalmıştır. Sabit coinler düzenlenmediği ve düzenleyici denetime veya mevduat sigortası gerekliliklerine tabi olmadığı için bundan kurtulabildi. Şimdi düzenlemeye tabi olacaklar. Ancak Senatör Elizabeth Warren, Genius Yasası'nın "yaptırımların delinmesini ve diğer yasadışı faaliyetleri engellemeyeceğini ve Elon Musk'ın X'i gibi büyük teknoloji devlerinin kendi özel paralarını çıkarmalarına izin vereceğini - tüm bunların Amerikalıları dolandırıcılıktan, gereksiz ücretlerden veya başka bir finansal çöküşten korumak için gereken koruma rayları olmadan yapılacağını" söyledi.

Kripto çılgınlığı sona erecek gibi görünmüyor. Şu anki en büyük değişiklik, kripto para şirketlerinin Donald Trump'ın başlattığı kripto “herkese serbest” uygulamasından faydalanmak için ABD'deki geleneksel bankacılığa açılmak için yarışıyor olmaları. Sözde Genius Yasası, sabit coinlerin düzenlenmesini sıkılaştıracak ve onları ABD hazinelerine daha yakından bağlayacak. Yalnızca düzenlemeye tabi bankalar ve lisans sahibi bazı banka dışı gruplar sabit coin ihraç edebilecek.

Ancak bu gerçekten de “serbest özel para birimlerinin” sonu anlamına geliyor.