04 Mayıs 2024 Cumartesi
İstanbul 13°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Tarlaların Taşına Bak (3)

Cengiz Çakır

Cengiz Çakır

Gazete Yazarı

A+ A-

4 ve 11 Ekim 2022 tarihli Aydınlık gazetesinde yayımlanan yazılardaki veriler esas alındığında sadece Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki ıslah edilebilecek nitelikteki taşlık alanlardan hektar başına 133,4 metreküp taş çıkarılabilmektedir. Bu miktar taşlık alan toplamı olan 407577 hektarla çarpıldığında tahmini olarak 54 milyon metre küp taş çıkarılacaktır. Yığma ve taşıma sırasında aradaki boşluklar kalacağından yoğunluğu ortalama 2 kabul edilirse 108 milyon ton taştan söz edilmektedir.

Ekiliş alanı ve miktar olarak Türkiye'nin en fazla yetiştirilen ürünü buğdaydır. Yılda yaklaşık olarak 20 milyon ton buğday üretilmektedir. Toplanacak taş miktarı, Türkiye'nin 5 yıllık buğday üretiminden fazladır.

Mısır'daki piramitlerin en büyüğü; kenarı 230 metre, kare şeklinde bir tabana oturan 138 metre yükseklikteki Keops piramididir. Piramidin kütlesi 5,9 milyon ton ağırlığında, hacmi ise 2,5 milyon m³'tür (Bkz.1). Söz konusu tarlalarımızdan çıkarılacak taşlarla, yapımı 20 yıl süren bu piramitten 20 tanesini yapmak mümkündür.

ÜZÜCÜ HABER

Karacadağ, sönmüş bir yanardağ olup en son 100 bin yıl önce patlamıştır. Toplamaya çalıştığımız taşlar, binlerce yıldır açık havada ve toprak içinde oksijenle temas halinde olduğundan oksitlenmiştir. Teknik bilgi ve iş deneyimine güvendiğim inşaat mühendisi meslektaşımdan edindiğim bilgilere göre oksitlenen bazalt taşı inşaat malzemesi olarak kullanılamamaktadır. Bu taşın karayolu inşaatında da kullanılmayacağı belirtilmiştir. Alternatif bir kullanım yeri olmadığından bu taşları yerinde bırakmak en akılcı hareket olacaktır.

YETİŞTİRİLEBİLECEK ÜRÜNLER

Taşlı arazilerde yetiştirilebilecek ürünler mevcuttur.

Atripleks

Atriplex türleri, kurağa ve tuza çok dayanıklı yem çalılarıdır. Dekara 300-400 kg kuru madde üretebilirler. Besin değerleri oldukça yüksektir ve meradaki bütün otların kuruduğu dönemde hayvanlara yeşil yem sağlayarak yeşil yem periyodunu uzatırlar. Kış şartlarına dayanabilen Atriplex canescens türü ile yapılan ön çalışmalar, bölgenin en kurak alanlarından biri olan Karapınar’da çok güzel sonuçlar vermiştir. Bu alanda mera verimi tartışmasız 10 misli artmıştır. Tuzlu taban ve eğimli zayıf meralar bu bitkilerle kaplanıp mera verimi artırılabilir.

Bağcılık

Asma kökleri taşların aralıklarından yol bulup, suya ulaşabilir ve çok derinlerdeki sudan bile yararlanabilir. Şaraplık üzümlerde kalite kaybı olmaması için hasat mevsimi öncesinde sulama yapılması ve yağış olması istenmez. Birkaç yıl sulanarak iyice köklenmesi sağlanan asmalar kurak koşullara hayli dayanıklı olacaktır.

Karacadağ gibi volkanik arazilerde asmalar çok verimli olur. Sıcak ve kurak olan yörelerde yetiştirilen şaraplık üzüm çeşitlerinden çok kaliteli şarap elde edilir. Uygun alanlar teraslanarak şaraplık üzüm yetiştiriciliği yapılabilir. Bir ton üzümden 700-800 litre şarap çıkar. Kalitesine göre çok yüksek fiyatla satılabilen şaraplar vardır. Çok önemli katma değer yaratır. Preslenerek şırası çıkarılan üzümden kalan posaya “cibre” denir. Cibre mayalanarak kaliteli üzüm sirkesi elde edilir. Bunun şişelenerek pazarlanması mümkün olduğu gibi, turşu imalatında da kullanılabilir. Üzüm posası, hayvan yemi olarak da kullanılır. Üzüm çekirdeği, aktarlarda ilaç niyetine satılmaktadır. Bağcılık aile işletmesi şeklinde yamaç arazilerde bile rahatlıkla yapılabilecek bir üretim dalıdır.

Zeytin

Akdeniz iklimine uygun bir bitki olan zeytin de taşlık ve kayalık arazilerde yetişebilen bir bitki türüdür. Zeytin bitkisi denizden yüksekliği 600 metreye kadar olan alanlarda yetişebilir. Bu nedenle sınırlı bir seçenek oluşturur.

Agave (Sabırlık)

Aslında bir çöl bitkisidir. Türkiye'de birçok yerde kendiliğinden yetişmektedir. Yetişkin yaprakları kenevir sapı gibi bir süre su içinde bekletilerek lifi çıkartılır. Sağlam elyafı nedeniyle ip, halat, yelken bezi, çadır yapımında belki tekstil sanayinde de kullanılabilir. Tesis edildikten sonra yıllarca ekip biçmeyi gerektirmeyen bir üründür. Yaklaşık 20 yıl sonra bir çiçek sapı oluşur, bitki, çiçek açar ve meyve verir. Meyvesinden şurup köklerinden tekila adlı içki yapılır. Meyve verdikten sonra bitki kurur. Tohumla değil, köklerden alınan parçalarla çoğaltılmaktadır.

Bu bağlamda iğde ve alıç gibi meyvelerin yetiştirilmesi de düşünülebilir.

1) https://tr.wikipedia.org/wiki/Keops_Piramidi#

Zeytin