Karar Kuramında Türk Kılıcı Etkisi

İnsan yaşantısı kararlar ve sonuçları ile sürüp gitmektedir.

Kararlar, kısıtlar eşliğinde yapılan tercihlerdir. Kısıtlanmadığımız durumlarda seçenekler de yoktur.

Karar kelimesi, “aralarında bir seçme yapma zorunluluğu olan olanaklardan birini seçme edimi ve bu edimin sonucu”; karar verme ise, “karar birimlerinin belirlenmiş bir ya da daha fazla amaca ulaşmak için var olan çeşitli seçenekler arasında seçim yapmalarına yönelik davranış biçimi” olarak tanımlanmaktadır.

Belirsizlik ortamında karar alma oldukça zordur. Karar Teorisi, Kısıtlar Teorisi, Oyun Teorisi gibi bilimsel sistemler en uygun kararın belirlenmesi için çeşitli yaklaşımlar öne sürmektedir.

Klasik rasyonel karar verme anlayışına göre karar verici kendi çıkarlarını ön planda tutarak rasyonel kararlar alma eğilimindedir.

Toplumsal kararlarımız kişisel kararlarımızın toplamıdır denilebilir mi? Sınıfsız, kaynaşmış bir toplumda kabul edilebilir. Günümüzde ise toplumsal kararlar olarak nitelendirilen tercihler emperyalist etki araçları tarafından çeşitli yöntemlerle yönlendirilme tehdidi altındadır.

Karar verme süreçlerini tanımlayan bazı kavramlar vardır. Karar süreçlerinin temel bileşenleri, karar verici, hedef ve ölçütler, alternatifler, karar matrisi, çevresel etmenler, olasılıklar, sonuçlar ve karar olarak sıralanmaktadır.

Orduların “savaş oyunları” başlığı altında bir senaryoyu tüm bileşenleriyle incelediği eğitimlerde de “karar verme” yeteneği geliştirilmektedir. Taktiklerin sonuçları, stratejik kazanımlar açısında değerlendirilmektedir.

Bazen ilerideki başarılar için geri çekilmek gerekir.

Bazen ilk hamleyi yapmak önemlidir.

Savaşı kazandıran kararlar

Komutanın kararı hiyerarşik basamaklardan en aşağıdaki askeri kaynağa kadar iner. Komutanın cesareti, basireti, zekâsı, öngörüleri ve diğer meziyetleri kararlarından anlaşılır.

Savaş meydanını yüksekçe bir tepeden izleyen sadece komutanlar değildir. Düşmanın da gözleri meydandadır.

Günümüzde devletlerin her türlü verisi karar analizleri için kullanılmaktadır. Ekonomik verileri, siyasi durumunu yansıtan veriler, askeri durumunu yansıtan veriler, bölgesindeki dış ilişkileri, toplum sağlığı verileri; daha alt başlıklarda mikro ekonomik veriler, üretim ve değer üretme kapasitesini yansıtan veriler…

Devletler rekabet halinde olduğu diğer devletlerin genel bir analizini yapmaktadır. Askeri pozisyonlarını bu verilere göre günceller, devletin uzun soluklu planlamalarını bu verilere göre düzenler.

Gazete haberlerine göre Türkiye’nin Milli Güvenlik Siyaset Belgesi yani halk arasında bilinen ismiyle Kırmızı Kitap belgesinin dünyanın içinde bulunduğu “yeni” duruma göre geliştirilmesi gündeme alınmış. Yukarıda bahsettiğim karar mekanizmasını etkileyen veri düzeni bu değişikliğin temel tetikleyicisi olacaktır.

Türkiye’nin milli devletine yönelecek tehditler, savunma kapasitemiz ve almak zorunda olduğumuz kararlar artık ertelenemez değişimlerinde önünü açacaktır. Karar süreçlerinin temel bileşenleri;

KARAR VERİCİ TÜRK DEVLETİ

Hedef ve ölçütler, alternatifler, çevresel etmenler, olasılıklar, sonuçlar ve önemli aşama; Karar! Karar teorilerinin temel yaklaşımlarını en uygun seçeneği engelleyen önyargıları, ezberleri azaltmak, kararlılık ve cesareti arttırmak için kullanacağız.

Kısıtlarımız var; Türk milletinin ve devletinin bölünmez bütünlüğü.

Bölücü terör örgütleri ve kökü dışarıda yapılarla mücadelede cesaret ve Türk devletinin silahlı kuvvetleri kesin zafer için bu yapıların beslendiği tüm dayanakları oyundan çıkarmaya karar vermiştir.

Ramazan Bayramımız kutlu olsun!

Türk milletinin, Türk ordusunun, Emniyet güçlerimizin, dünyanın çeşitli bölgelerinde milletimiz için cansiperane mücadele eden isimsiz kahramanlarına can-ı gönülden sevgiler.