Bir festivalin ardından

“Kaçıncı festivali yapıyorduk, anımsamıyorum. Biletli gösteri yaptığımız sinema salonlarının birinin kapısında bekliyordum. Ne mi bekliyordum? Müşteri. Neredeyse ‘Hani ya üniversite çağını çoktan bitirmişler, olgunlar, yaşını başını almışlar, evli barklılar, çocuk büyütenler, yaşlılar? Neredeyseniz kalkıp gelin!’ diye haykıracağım. Çünkü bizim müşterilerimizin başını hep gençler, üniversiteliler çeker. Yaşını başını almışlar ise azdır.

Kapıda durup çevreme bakıyorum. Şöyle eli yüzü düzgün yetişkin olduğunu gördüğüm birine rastlasam hemen içeri davet edeceğim. Birden bir hanımefendi yaklaştı. Afişlerimizi dikkatle izliyor. Ben de pusuya yatmış bekliyordum. İçeri girerse mesele yok. Gitmeye yeltenirse hemen en gerekli şirinliklerimi takıp davetimi patlatacağım. Ama hanımefendi ikisini de yapmadı. Afişleri dikkatlice inceledikten sonra bana döndü.

-Ne var burada?

-Film festivali…

-Biraz dudak büker gibi oldu…

-Kim yapıyor bu festivali?

-Biz yapıyoruz.

-Bu yaşta mı?”

Sorunun yanıtından çok sorunun bizzat kendisi çok manidardır. Bu yaşta mı? Belli ki Mahmut Tali Öngören yanıtı içinde olan sorunun neyi amaçladığını algıladığından ‘Evet bu yaşta…Beğenmediniz mi?’ gibisinden bir yanıt vermek yerine sessiz kalmayı tercih etmiştir.

Bu coğrafyada sırtını yerel yönetimlere, sponsor firmalara, devlet kuruluşlarına yaslamadan bağımsız bir film festivali yapmak sanıldığı gibi pek kolay değildir. Üstelik festivalin yapılmak istendiği kent başkent olsa da… Ancak Mahmut Tali Öngören ve yanındaki birkaç arkadaşıyla bir heves, bir tutku belki de bir aydın olmanın sorumluluğu doğrultusunda festivalsiz bir kente, hem de bir başkentte bir film festivali armağan etmek istemiştir. Meraklı bir kadının dediği gibi hem de o yaşta… …

Mahmut Tali Öngören’in bir avuç genç insanla birlikte hiçbir kuruma yaslamadan kendi çevrelerinin (özellikle de Mülkiyeliler Birliği’nin) desteğiyle başlattıkları festival bugün 36 yaşında. Üstelik festivali bugüne getirenler festivalin kurucusu Mahmut Abi gibi festival filmlerinin gösterildiği sinemanın kapılarında durup müşteri beklemiyor, aksine tüm sinema ve sanat seveler her yıl festivalin yapılması için sinema kapıları önünde bilet almak için uzun kuyruklar oluşturuyor.

Bizim coğrafyamızda bir film festivalini başlatmak kadar belki de ondan daha çok başlatılmış olan festivali her yıl bir dizi yenilikler ekleyerek sürdürebilmek de zordur. Bundan dolayıdır ki ülkemizde uzun soluklu festivallerin sayısı istenilen düzeyin çok uzağındadır. Kimi festivaller bir yapılıp bir yok olurlar. Örnek mi Malatya, Gökçeada, Bursa vs…

Elbette ki bir avuç insanın kişisel çaba ve birikimleriyle bir festivalin devamlılığını sağlamak zor hatta bir noktada olanaksızdır. İddialı ve de uzun ömürlü olmayı amaçlayan film festivalleri kendilerini destekleyecek sponsorlara büyük ölçüde gereksinim duyarlar. Ülkemizde yapılan film festivallerin yüzde doksanının ana sponsoru -daha doğrusu sahibi- yerel yönetimler, çok azının ise kimi valiliklerdir. Tabii bu tür festivallere Kültür ve Turizm Bakanlığının da belirli oranlarda destekleri bulunmaktadır. İstanbul ile Ankara film festivallerinin yapısı ise bu sözü edilen genel yapıdan biraz değil, oldukça farklıdır. Sözü edilen bu iki festival kendi içinde kurumlaşarak yerel yönetimlerin dışında kendi olanaklarıyla bir çeşit bağımsız festivaller olarak adlandırabileceğimiz bir çeşit bağımsız festivallerdir. Yani yerel yönetimlerin değişimiyle değişme uğramayan, siyasal iktidarların katkılarından ötürü onların ideolojilerini taşımayarak kendi belirledikleri ilkeler üzerinde yapılmayı amaçlayan ve bu amaç doğrultusunda ayakta kalmayı başaran festivallerdir.

Ankara Film Festivali bu açıdan, zaman zaman kimi yanlarıyla eleştirilerin hedefi olsa da baştan ortaya koyduğu ve hiçbir zaman ödün vermediği ilkesel film festivalleri skalasında ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Dileriz ki bu ilkesel ayrıcalığını nice yıllar aynı çizgide sürdürmeye devam eder.